Anh giải mã tên lửa siêu thanh Zircon mà Nga vừa phóng vào Ukraine

Bộ Quốc phòng Anh dẫn lời cơ quan tình báo MI-6 của nước này cho biết, Quân đội Nga có thể sử dụng hệ thống phòng thủ bờ biển K-300 trên đất liền để phóng tên lửa siêu thanh Zircon trong cuộc tấn công vào Ukraine hôm 7/2.

Theo Bộ Quốc phòng Anh, việc Nga sử dụng hệ thống phòng thủ bờ biển K-300 để phóng tên lửa siêu thanh Zircon sẽ gây thêm nhiều khó khăn cho Ukraine; đặc biệt là cho lực lượng phòng không Ukraine, do tốc độ và khả năng cơ động của tên lửa Zircon.

Viện Khoa học Pháp y Kiev mới đây xác nhận Nga đã sử dụng tên lửa chống hạm 3M22 Zircon trong cuộc tấn công bằng tên lửa quy mô lớn vào các thành phố của Ukraine hôm 7/2, gây thương vong cho Ukraine.

Giám đốc Viện Khoa học Pháp y Kiev, ông Alexander Reuven cho biết, các bộ phận và dấu hiệu cụ thể của tên lửa Zircon đã được phát hiện trong quá trình điều tra, ủng hộ giả thuyết rằng tên lửa Zircon có liên quan đến vụ tấn công.

Theo các thông tin công khai của Nga cho biết, tên lửa Zircon có thể bay với tốc độ Mach 9 và có tầm bắn 1.000 km; ban đầu được thiết kế để Hải quân Nga sử dụng. Tuy nhiên, Bộ Quốc phòng Anh cho biết, chưa có tàu nào được biết đến ở Biển Đen được trang bị tên lửa như vậy, đặt ra câu hỏi về phương pháp phóng loại tên lửa này?

Do các hạn chế trong Công ước Montreux của Thổ Nhĩ Kỳ, nên không có tàu hải quân nào được cho là mang tên lửa có thể vào Biển Đen. Do vậy, tình báo Anh cho rằng, chính hệ thống phòng thủ bờ biển K-300 của Nga có thể đã được sửa đổi để phóng tên lửa Zircon.

Bộ Quốc phòng Anh cho biết: "Nếu việc sử dụng tên lửa Zircon phóng đi từ hệ thống K-300 được xác nhận, nó sẽ đặt ra thách thức đáng kể đối với lực lượng phòng không Ukraine, do tốc độ và khả năng cơ động của nó."

Bộ Quốc phòng Anh tuyên bố thêm rằng, Nga có thể sử dụng cuộc xung đột với Ukraine để thử nghiệm các hệ thống vũ khí mới được đưa vào sử dụng trong các tình huống chiến đấu, nhằm hoàn thiện các hệ thống vũ khí của họ và răn đe các đối thủ tiềm năng.

Ông Steve Brown, cựu chuyên gia về tên lửa và xử lý bom của Quân đội Anh, chỉ ra điều hết sức đáng lo ngại, đó là không giống như "cảnh báo sớm" do MiG-31K mang theo tên lửa siêu thanh Dagger khi máy bay cất cánh, hệ thống tên lửa siêu thanh phóng đi từ mặt đất, sẽ không có bất kỳ cảnh báo trước nào.

K-300P Bastion-P (SSC-5 Stooge theo thuật ngữ của NATO), là hệ thống phòng thủ bờ biển di động, nhằm tiêu diệt những các tàu hải quân có giá trị cao. Trong chiến lược hàng hải của Nga, đây được coi là tuyến phòng thủ cuối cùng.

Ngoài vai trò chống hạm chính, hệ thống tên lửa chống hạm Bastion-P còn có thể phóng tên lửa hành trình tấn công mặt đất, như đã được chứng minh qua việc sử dụng nó trong cuộc chiến Ukraine.

Tuy nhiên, tên lửa Bastion-P được đánh giá là ít phổ biến hơn loại tên lửa hành trình chính của Nga là Kalibr, do kích thước và giá thành của nó. Theo các thông tin của Nga, tên lửa Kalibr được triển khai trên một số tàu chiến của Hạm đội Baltic của Nga, mang lại lựa chọn linh hoạt và tiết kiệm chi phí hơn cho các nhiệm vụ tấn công trên bộ.

Tên lửa hành trình siêu thanh Zircon đã trở thành vũ khí mạnh trong tác chiến hải quân của Nga. Với động cơ đẩy phản lực tĩnh tiên tiến và động cơ phản lực siêu âm làm mát, Zircon đại diện cho một kỷ nguyên mới của vũ khí chính xác, tốc độ cao.

Vào tháng 1/2020, khinh hạm hạng nhất "Đô đốc Gorshkov" của Hải quân Nga đã tiến hành vụ phóng thử nghiệm tên lửa Zircon đầu tiên, bắt đầu hành trình sẵn sàng chiến đấu của loại tên lửa này.

Tiếp nối sự kiện mang tính bước ngoặt này là các cuộc thử nghiệm thực địa nghiêm ngặt vào năm 2020 và 2021, trong đó có một cuộc thử nghiệm vào ngày 4/10/2021, từ tàu ngầm hạt nhân K-560 Severodvinsk lớp Yasen.

Tổng thống Nga Vladimir Putin xác nhận kế hoạch trang bị cho các tàu hải quân Nga hệ thống tên lửa Zircon, bao gồm tàu khu trục Đô đốc Gorshkov mới được đưa vào hoạt động và tàu ngầm hạt nhân Severodvinsk mạnh mẽ.

Hệ thống tên lửa Zircon sẽ thay thế các tên lửa chống hạm P-700 Granit và P-800 Oniks đã lạc hậu, mang lại tính linh hoạt và hiệu quả vô song trên chiến trường. Hệ thống Zircon sử dụng các bệ phóng tên lửa UKSK3S14 thông dụng và dự kiến sẽ tăng cường khả năng phòng thủ hải quân của Nga.

Mặc dù thông tin về hệ thống tên lửa Zircon còn hạn chế, nhưng tên gọi tốc độ cực cao của nó nhấn mạnh tiềm năng vượt qua các hệ thống phòng thủ tên lửa hiện có của đối phương; kể cả trong việc phát hiện mục tiêu và đánh chặn.

Vào tháng 6/2022, Bộ Quốc phòng Nga thông báo hệ thống tên lửa Zircon đã chính thức được đưa vào biên chế chiến đấu, mở đường cho việc bắt đầu sản xuất hàng loạt ngay lập tức. Thông số kỹ thuật ban đầu bao gồm đầu đạn nặng 300 kg, tầm bắn 400 km và tốc độ bay Mach 6.

Tuy nhiên, Nga đã khiến giới quan sát ngạc nhiên khi tuyên bố tên lửa Zircon có tầm bắn xa hơn nhiều; đồng thời cho biết trong một tuyên bố rằng, Zircon có khả năng bay với tốc độ đáng kinh ngạc tới Mach 9 và tầm bắn tới 1.000 km.

Khi Nga tiếp tục khẳng định vị thế cường quốc quân sự toàn cầu, việc họ triển khai thành công hệ thống tên lửa siêu thanh Zircon phóng từ bệ phóng tên lửa bờ, đánh dấu về khả năng thích ứng với cuộc xung đột với Ukraine hiện nay, biến Zircon thành một vũ khí tiến công bất ngờ, mà Ukraine khó có khả năng đối phó (Nguồn ảnh: Topwar, Sputnik).

Tiến Minh (Theo Topwar, Sina)