Ba Lan tự chia rẽ: Nỗi buồn mới hậu Brexit

Chủ tịch EC Donald Tusk đã tái đắc cử chức Chủ tịch Hội đồng châu Âu (EC) chiều ngày 9/3 sau buổi bỏ phiếu nhưng Ba Lan vẫn kiên quyết phản đối quyết định này.

Việc giữ quyền Chủ tịch EC thêm 30 tháng khiến Ba Lan bất mãn. Ngay trước cuộc bỏ phiếu cho chức vụ này, Ba Lan còn đưa ra một ứng viên khác cạnh tranh với ông Tusk là ông Jacek Sariusz Wolski, nghị sĩ châu Âu, vừa từ bỏ phe tự do thuộc Đảng Nhân Dân Châu Âu EPP, để gia nhập phe bảo thủ. Nhưng ông Jacek Sariusz Wolski lại chưa bao giờ đảm nhiệm chức Tổng thống hay Thủ tướng và do vậy, không hề có cơ may trúng cử.

Chủ tịch EC Donald Tusk và Thủ tướng Ba Lan Beata Szydlo.

Trước thềm hội nghị Thượng đỉnh EU, nữ Thủ tướng Ba Lan Beata Szydlo còn tuyên bố sẽ tìm mọi cách để ngăn cản ông Donald Tusk tái đắc cử. “Tôi xin nhắc lại: không được phép làm gì mà không có chúng tôi và sự đồng ý của chúng tôi”, bà Beata phát biểu trước khi vào họp.

Sau khi có kết quả bỏ phiếu, đến cuối ngày, bà Thủ tướng Ba Lan là người duy nhất không chịu ký tên vào bản kết luận hội nghị.

Đương nhiên, ông Donald Tusk vẫn chiến thắng với số phiếu đa số tuyệt đối là 27/1.

Vị Chủ tịch EC được đánh giá cao và các thành viên EU công nhận ông đã làm tốt sứ mạng của mình là chèo lái giúp châu Âu vượt qua giai đoạn khó khăn nhất.

Nhưng bất đồng từ phía Ba Lan khiến châu Âu đang phải đối mặt với cuộc ly hôn của Anh lại gánh thêm một phần thất vọng. Ba Lan đã đe dọa làm "chệch hướng" Hội nghị Thượng đỉnh EU, vốn bàn về tương lai hậu Brexit (Anh rời EU) của khối và trong giai đoạn cần đoàn kết nhất.

Vì sao Ba Lan không chấp nhận ông Donald Tusk?

Ông Donald Tusk là cựu Thủ tướng Ba Lan thuộc đảng trung hữu Cương lĩnh Công dân (PO) và nay trở thành người của châu Âu.

Ông bị Chính phủ Ba Lan do đảng cánh hữu Luật pháp và Công lý (PiS) cầm quyền phản đối vì cho rằng đã can thiệp vào vấn đề chính trị trong nước như việc phản đối những cải cách của chính quyền Varsaw.

Bộ trưởng Ngoại giao Ba Lan, ông Witold Waszczykowski, từng gọi ông Tusk - Thủ tướng nhiệm kỳ 2007-2014, là "kẻ độc ác, xấu xa".

Chưa kể, ông Tusk còn vướng vào một vụ tư thù cá nhân khi bị các nhà lãnh đạo hiện thời ở nước ông thuộc đảng thiên hữu Pháp luật và Công lý (PiS) công khai bài xích.

Đảng PiS ngồi ghế đối lập trong nhiệm kỳ đảng PO của ông Tusk cầm quyền.

Ông Jaroslaw Kaczynski trong lễ tưởng niệm của cựu Tổng thống Ba Lan là song sinh.

Vị lãnh đạo Đảng PiS hiện nay ở Ba Lan là Jaroslaw Kaczynski, người song sinh với Cựu Tổng thống Ba Lan Lech Kaczynski đã tử nạn trong vụ tai nạn máy bay ở Nga hồi năm 2010 cùng 95 quan chức Ba Lan khác.

Vị lãnh đạo PiS đã cáo buộc ông Donald Tusk phải chịu trách nhiệm cho vụ tai nạn hàng không chấn động này từ hồi ông Tusk còn đương nhiệm Thủ tướng Ba Lan. Ông Jaroslaw không giải thích lý do nào để ông đi đến cáo buộc đó và chỉ phát biểu rằng “cuộc điều tra đích thực chỉ mới bắt đầu". Các đài báo thiên hữu thân với đảng PiS còn dọa sẽ có điều tra để truy tố ông Tusk.

Nghị trình mà ông Jaroslaw Kaczynski đưa ra tại Ba Lan từ hơn một năm đảng của ông cầm quyền bị phê phán là mang tính dân tộc chủ nghĩa cánh hữu và bài xích châu Âu.

Ông Jaroslaw Kaczynski quy trách nhiệm thảm họa này cho ông Donald Tusk. Giờ đây, ông Jaroslaw Kaczynski coi ông Donald Tusk là một ứng viên của Đức và cảnh báo việc bầu lại ông này sẽ là một bước mới dẫn đến cuộc khủng hoảng nghiêm trọng hơn tại châu Âu.

Những phát ngôn cùng động thái của ông Jaroslaw khiến các thành viên EU không vui bởi ông không nằm trong chính phủ nhưng lại đang có dấu hiệu thao túng chính trường Ba Lan, buộc bà Thủ tướng Ba Lan Beata Szydlo có kiểu hành xử không thống nhất với các thành viên khác trong liên minh EU.

EU đã thực hiện cuộc họp thảo chuẩn bị cho "Bản tuyên bố Roma" sẽ công bố nhân kỷ niệm 60 năm ngày ra đời Hiệp ước thành lập Cộng đồng châu Âu - tiền thân của EU hôm 10/3 mà không có sự tham gia của nữ Thủ tướng Anh Theresa May và nữ Thủ tướng Ba Lan.

Quế Chi