Bão mặt trời mạnh bất thường sắp tấn công Trái đất

Cơ quan Quản lý Khí quyển và Đại dương Quốc gia Mỹ (NOAA) đã đưa ra cảnh báo bão địa từ nghiêm trọng hiếm gặp, khi một vụ nổ mặt trời chạm tới Trái đất vào chiều 10/5 theo giờ địa phương, sớm hơn nhiều giờ so với dự đoán, gây ra những ảnh hưởng có thể kéo dài sang tuần tới.

NOAA cảnh báo nhà điều hành các nhà máy điện và tàu vũ trụ trên quỹ đạo thực hiện các biện pháp phòng ngừa, cũng như Cơ quan Quản lý Khẩn cấp Liên bang. Nhưng "đối với mọi người trên Trái đất thì không cần làm gì cả", nhà khoa học Rob Steenburgh thuộc Trung tâm Dự báo Thời tiết Không gian của NOAA nói.

Theo NOAA, cơn bão có thể tạo ra cực quang khu vực phía bắc ở Mỹ như Alabama và Bắc California, nhưng điều này vẫn còn khó dự đoán.

"Cực quang thực sự là món quà từ thời tiết vũ trụ", Steenburgh nói. Ông và các đồng nghiệp cho biết ngay cả camera điện thoại cũng có thể ghi lại những góc nhìn cực quang đẹp nhất.

Cơn bão mặt trời dữ dội nhất lịch sử được ghi nhận vào năm 1859 đã tạo ra cực quang ở Trung Mỹ và có thể cả Hawaii.

Cực quang phát sáng ở Vịnh Whitley trên bờ biển Đông Bắc, Anh, ngày 10/5. Ảnh: AP

Nhà dự báo thời tiết không gian Shawn Dahl của NOAA cho biết cơn bão mặt trời gây nguy hiểm đến các đường dây truyền tải điện áp cao cho lưới điện, chứ không phải các đường dây điện thông thường người dân sử dụng.

Vệ tinh cũng có thể bị ảnh hưởng, từ đó có thể làm gián đoạn các dịch vụ định vị và liên lạc trên Trái đất. Ví dụ, một cơn bão địa từ cực mạnh năm 2003 đã làm mất điện ở Thụy Điển và làm hỏng máy biến áp ở Nam Phi.

Theo NOAA, ngay cả khi cơn bão kết thúc, tín hiệu giữa vệ tinh GPS và máy thu mặt đất có thể bị xáo trộn hoặc mất. Nhưng có quá nhiều vệ tinh dẫn đường nên tình trạng ngừng hoạt động sẽ không kéo dài, Steenburgh lưu ý.

Kể từ 8/5, Mặt trời đã tạo ra những tia sáng mạnh, dẫn đến ít nhất 7 vụ phun trào vành nhật hoa. Mỗi vụ phun trào có thể chứa hàng tỷ tấn plasma và từ trường từ bầu khí quyển bên ngoài Mặt trời, hay còn gọi là hào quang.

NASA cho biết cơn bão không gây ra mối đe dọa nghiêm trọng nào cho 7 phi hành gia trên Trạm vũ trụ quốc tế. Theo Steenburgh, mối quan tâm lớn nhất là mức độ bức xạ gia tăng và phi hành đoàn có thể di chuyển đến khu vực được che chắn tốt hơn nếu cần thiết.

Bức xạ gia tăng cũng có thể đe dọa một số vệ tinh khoa học của NASA. Ông Antti Pulkkinen, giám đốc bộ phận khoa học vật lý thiên văn của NASA, cho biết các thiết bị cực kỳ nhạy cảm sẽ được tắt nếu cần thiết để tránh hư hỏng.

Hoài Phương (theo AP)