Bỏ hộ khẩu, sẽ thu hút được nhân tài

Đây là TP thứ ba quyết định bỏ điều kiện hộ khẩu trong tuyển dụng. Trước đó, Cần Thơ và Đà Nẵng cũng đã làm việc này.

Ở nước ta, tuy Hiến pháp đã quy định “công dân có quyền tự do đi lại và cư trú trong nước, có quyền ra nước ngoài và từ nước ngoài về nước...”. Nhưng hiện tại hộ khẩu vẫn đang trở thành một “cái gông” gông chặt mỗi con người vào một địa danh cụ thể. Người sinh ra ở đâu chỉ được đăng ký hộ khẩu ở đó. Và từ sau khi đăng ký hộ khẩu, thì từ việc ăn, ở, đi làm, đi học, đăng ký kết hôn... cho đến xác lập quyền sở hữu (đăng ký) những tài sản có giá trị như ôtô, xe máy... đều chỉ được thực hiện tại nơi đăng ký hộ khẩu. Muốn thay đổi chỗ ở, phải xin “giấy tạm vắng” ở chỗ đăng ký hộ khẩu, rồi mang giấy đó đến chỗ ở mới để xin “đăng ký tạm trú”. Việc chuyển hộ khẩu từ vùng này đến vùng khác đã khó, còn chuyển hộ khẩu đến những TP lớn như Hà Nội, TP.HCM, Hải Phòng, Cần Thơ, Đà Nẵng còn khó hơn gấp nhiều lần, và phải qua không biết bao nhiêu thủ tục. Đã có dạo, dư luận xôn xao cả lên trước sự đòi hỏi “tréo ngoe” của Thủ đô: Muốn có việc làm ở Hà Nội, thì phải có hộ khẩu. Nhưng muốn có hộ khẩu Hà Nội, thì phải có việc làm. Và cũng chính vì chuyện khó khăn trong việc nhập khẩu đó, nên không ít người có chức có quyền ở những TP đó đã trở nên giàu nứt đố đổ vách, chỉ nhờ “bán” suất nhập khẩu.

Điều kiện “phải có hộ khẩu ở TP, mới được dự thi tuyển vào bộ máy công chức của TP”, đã khiến cho không biết bao nhiêu người tài, người có năng lực, bao nhiêu cử nhân, thạc sĩ, thậm chí cả tiến sĩ, dẫu tốt nghiệp xuất sắc, cũng không sao kiếm được một chỗ làm ưng ý ở những TP lớn, nơi được trang bị đầy đủ những trang thiết bị hiện đại nhất, tốt nhất, để có thể phát huy được sở học của mình, đành trở về nơi mình “có hộ khẩu” để tìm việc. Nhưng ở những nơi đó, hoặc là không có việc, hoặc có việc, thì cũng không có điều kiện để phát huy hết năng lực của mình. Rất nhiều tỉnh, một thời, đã đặt ra rất nhiều ưu đãi như lương cao, nhà ở... để “đón nhân tài”. Nhưng những đề án đó nhanh chóng lụi tàn, vì tuy có nhân tài tìm về, nhưng không đủ điều kiện để nhân tài cống hiến.

Bỏ điều kiện hộ khẩu, chẳng khác gì tháo “cái gông” khỏi cổ các nhân tài. Từ đây, những người tài nhưng không có hộ khẩu ở TP sẽ có điều kiện dành được một vị trí công tác bằng năng lực thật sự của mình. TP sẽ thu hút được nhân tài để xây dựng đội ngũ công chức, viên chức có chất lượng hơn, chuyên nghiệp hơn và năng động hơn.

Từ hiện tượng Đà Nẵng, Cần Thơ và TP.HCM, nên chăng Bộ Nội vụ hãy ban hành quy định bỏ điều kiện hộ khẩu trong tuyển dụng công chức, viên chức trên cả nước?

Vũ Hữu Sự