Bồi hồi nhớ Tết Đinh Hợi 70 năm trước

Những ngày này 70 năm trước, cả Hà Nội sục sôi trong chiến đấu với khẩu hiệu “Quyết tử cho Tổ quốc quyết sinh”. Tết Nguyên đán Đinh Hợi năm ấy, cán bộ, chiến sĩ Trung đoàn Thủ đô đã đón năm mới trong không khí của “60 ngày đêm khỏi lửa”. Đó là một cái Tết của đất nước có chiến tranh, còn khó khăn thiếu thốn mọi bề nhưng rất ấm áp tình quân dân, khéo léo, tài hoa, rạng ngời tinh thần lạc quan, tin tưởng vào cuộc kháng chiến chống xâm lược, bảo vệ nền độc lập còn non trẻ của dân tộc.

Đêm 19/12/1946 khi Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến của Hồ Chủ tịch được phát đi, cũng là lúc hàng nghìn người dân Hà Nội tình nguyện ở lại gia nhập vào đội quân cảm tử của Thủ đô. Hà Nội ngày ấy, “mỗi ngôi nhà là một pháo đài, mỗi đường phố là một chiến tuyến, mỗi người dân là một chiến sĩ”. Dãy phố Đồng Xuân từ nhà số 2 đến số 48 đều đục tường thông nhau. Quân Pháp đi càn ngoài đường. Ta bắn tỉa, nén lựu đạn từ trên nóc nhà xuống và các ô cửa sổ ra ngoài. Trong lòng phố cổ đâu đâu cũng thấy những khẩu hiệu “Sống chết với Thủ đô”, “Độc lập hay là chết”.

Những liên lạc viên ngang dọc dưới làn đạn thù, lao ra trận địa để truyền mật lệnh chiến đấu, tham gia tiếp tế, cứu thương, có lúc trực tiếp cầm vũ khí đánh quân thù. Những lá đơn tình nguyện xin được ôm bom ba càng diệt xe tăng địch của các chiến sĩ Trung đoàn Thủ đô ngày càng nhiều…

Càng gần Tết, ở nội thành, tình hình càng ác liệt. Nhân dân ngoại thành tìm mọi cách tiếp tế lương thực cho nội thành. Cả Hà Nội sẵn sàng vừa đánh giặc vừa đón cái Tết đầu tiên của cuộc kháng chiến.

Có mặt ở Hà Nội những ngày khói lửa ấy, bà Nguyễn Thị Nhân, Đội hậu cần Pháo Đài Láng chia sẻ: "30 Tết, đường cái chặt hết cây cối ngả ra, xe tăng không đi được, chúng tôi vẫn hăng hái, vẫn thức cả đêm để xay thóc, giã gạo và làm thức ăn, xuống ao bắt cá tiếp tế. Lúc bấy giờ ao cạn, không có nước cá cứ trơ ra để mình bắt. Su hào với rau nhiều lắm, người dân làm hàng Tết, nhưng chỉ có thể lên lấy rau đêm chứ ban ngày không dám đâu, tàu bay nó bắn ầm ầm, người ta cũng lấy đêm".

30 Tết, đồng bào ngoại thành vượt nguy hiểm gửi thịt lợn, thịt gà, bánh chưng, giò nạc, mứt, rau quả tươi và cả đào Nhật Tân còn nguyên nụ, quất Quảng An trĩu quả vào chúc Tết các chiến sĩ đang chiến đấu ở nội thành. Giao thừa, cảm tử quân Liên khu 1 được lệnh làm một cuộc tập kích địch. Địch bắn trả xối xả, từng loạt đạn vang lên được anh em xem như thay cho tiếng pháo nổ ngày Tết. Một tổ được bố trí cắm cờ đỏ sao vàng trên nóc Tháp Rùa, như một lời đáp trả quân địch rằng: “Hôm nay Tết Đinh Hợi, người dân và bộ đội Việt Nam vẫn ăn Tết bình thường, một cái Tết chiến thắng khi lá cờ đỏ sao vàng vẫn tung bay trên bầu trời Thủ đô”.

Đại tá Nguyễn Trọng Hàm, Liên khu 1 bồi hồi nhớ lại: "Tôi cũng tổ chức một cái Tết Đinh Hợi, mời các Đại sứ và một số ngoại kiều ăn Tết tại Hàng Chiếu, cũng có cành đào, bánh chưng, dưa hành mang từ ngoại thành vào. Có thể nói giữa lòng Hà Nội, thời gian bị bao vây đã hơn 1 tháng, Việt Minh vẫn tổ chức một cái Tết rất đàng hoàng mời các đại sứ đến dự, như thế coi như Pháp không thể thắng nổi".

Mùng 1 Tết, trời se lạnh, mưa bụi lất phất. Tuy không khí Tết có khác mọi năm nhưng mọi người vẫn đi chúc mừng năm mới, thăm hỏi tin tức người thân, chia nhau những món quà hậu phương gửi vào. Bàn tiệc mừng năm mới trải khăn trắng muốt, dưới ánh đèn măng xông sáng xanh, bộ đội ta cùng các quan khách nâng cốc chúc mừng năm mới, thưởng thức các món ăn của Tết cổ truyền Việt Nam. Đại biểu nước ngoài dự tiệc không khỏi ngạc nhiên trước tinh thần lạc quan của quân dân Hà Nội và ngợi khen sự khéo léo tài hoa của nam, nữ bộ đội ta. Không khí mùa xuân mới len lỏi đến từng chiến lũy. Pháo Đài Láng, mục tiêu bắn phá ác liệt của quân Pháp, nhưng Tết đến, vẫn rực rỡ với những bó hoa cải tươi tắn được chị em đội hậu cần hái từ ruộng mang vào.

Pháo thủ Đỗ Văn Đa bồi hồi nhớ lại: "Lúc bấy giờ nhân dân Hà Nội ăn Tết trong nhà thôi, bao nhiêu bàn ghế vứt cả ra đường để chống xe tăng. Thanh niên thì đào qua phố này sang phố khác. Năm ấy lại mưa nhiều, rét đi trên đê ngược gió, ngày 12/1 tết, chúng tôi hành quân lên Việt Bắc. Trên đường hành quân đến đê Thanh Trì, xuống đấy thấy nhân dân đang đun bánh chưng, hỏi chúng tôi “Tết rồi mà các chú còn đi ư, thế đây biếu các chú 3 cái bánh chưng""...

Bất chấp ngoài đường, những chiếc xe Zép chở lính Pháp đi tuần bắn vu vơ, các chiến sĩ ta vẫn đón Tết ấm tình hậu phương trong chiến hào. Giữa giây phút giao thời thiêng liêng ấy, họ trao nhau lời ước hẹn về một ngày chiến thắng để trở về xây dựng đất nước tươi đẹp hơn. Ai cũng xúc động khi được đón Tết giữa lòng địch hậu.

Đại tá Nguyễn Trọng Hàm chia sẻ: "Tết Đinh Hợi mang ý nghĩa sâu sắc, kể cả về nhiệm vụ chiến đấu, kể cả về vấn đề ngoại giao… Tinh thần quyết chiến, quyết thắng của ta luôn phát huy ở mọi vị trí, mọi hình thức, để tạo lên vị thế là “ta vẫn là người chiến thắng”. Trong điều kiện khó khăn như thế, chiến đấu như thế mà chúng ta vẫn giữ được phong tục tập quán của dân tộc. Thiêng liêng lắm".

Vui Tết Đinh Dậu năm nay, lòng người lại bồi hồi nhớ về cái Tết Đinh Hợi 70 năm trước. Một cái Tết của tinh thần quyết chiến đấu và chiến thắng, niềm khát khao độc lập của toàn dân. Chính tinh thần ấy đã góp phần kìm chân dịch, bảo vệ Thủ đô 60 ngày đêm lịch sử, để từ đây, 1.200 cán bộ chiến sĩ Trung đoàn Thủ đô rút qua sông Hồng tiếp tục cuộc kháng chiến trường kỳ cho đến ngày toàn thắng. /.

Ngọc Ngà/VOV-Trung tâm Tin