“Căn bệnh” trong công tác làm ngân sách chưa thuyên giảm

Sáng 28/5, Quốc hội thảo luận tại Hội trường về quyết toán ngân sách Nhà nước năm 2008 dưới sự điều khiển của Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Kiên. Thảo luận về Báo cáo Quyết toán Ngân sách Nhà nước năm 2008 của Chính phủ, các đại biểu đều đánh giá sự nghiêm túc của Chính phủ, khẳng định đại biểu Quốc hội có thể hoàn toàn tin tưởng vào Chính phủ cũng như cơ quan thẩm tra. Tập trung phân tích, rút ra những vấn đề tồn tại thông qua các con số thu, chi ngân sách, các đại biểu bày tỏ sự băn khoăn bởi nhiều căn bệnh kinh niên trong công tác làm ngân sách đã được các đại biểu đưa ra tại các kỳ họp trước đây của Quốc hội, nhưng đến nay, những căn bệnh đó vẫn chưa thuyên giảm, thậm chí còn trầm trọng hơn. Theo đại biểu Nguyễn Minh Thuyết (đoàn Lạng Sơn) đó là những căn bệnh thu chưa vững chắc; chi dàn trải, không hiệu quả; kỷ luật chi không nghiêm. Thêm vào đó là căn bệnh “nhà giàu” của con “nhà nghèo” là thích “hoành tráng”. Thêm nữa là căn bệnh xuất hiện khoảng mươi năm nay: thích dự án. Đại biểu Nguyễn Minh Thuyết bức xúc: “Căn bệnh chi không hiệu quả chưa được khắc phục, thậm chí còn nặng hơn. Bệnh “hoành tráng” cũng ngày càng nặng nề, từ công trình này, công trình kia, đến chiếc bánh trưng cũng phải làm cho to nhất hay phải ghi vào kỷ lục Guiness. Trong khi đó, người dân ở xã Đắk Nông (Kon Tum) đang ngày ngày phải vượt sông Pô Kô bằng cách đu dây cáp tại sao vẫn chưa nghĩ đến việc xây cầu, làm đường…; Vụ sập dầm cầu gần đây chưa thấy có ai bị kỷ luật; Bệnh thích dự án có lẽ đã xuất hiện từ 10 năm nay rồi, vì sao vỉa hè đang yên lành lại bóc lên, đó không phải là dự án sao?… Những căn bệnh ấy nếu không được chữa trị dứt điểm, khó khắc phục được tình trạng nợ nần hiện nay, nền kinh tế khó đi lên”. “Bắt mạch” những căn bệnh ấy, đại biểu Lê Quốc Dung (đoàn Thái Bình) cho rằng, gốc rễ của vấn đề nằm ở thực trạng nền kinh tế của chúng ta hiện nay vẫn còn ở mức thấp. “Đồng tiền có vai trò rất quan trọng, nó liên quan đến mọi hoạt động. Quản lý đồng tiền chính là quản lý hoạt động của cả nền kinh tế. Hơn nữa, nền kinh tế của chúng ta hiện nay là nền sản xuất bán nguyên liệu, mua thành phẩm. Do đó chúng ta chỉ có thể đạt được một giá trị rất thấp, kéo theo thu nhập thấp, đời sống thấp, vì thế, chúng ta không thể có nguồn thu ngân sách cao”, đại biểu Lê Quốc Dung phân tích. Còn theo đại biểu Phạm Thị Loan (đoàn Hà Nội), đó là do đánh giá về tình hình năm 2009 của Chính phủ có phần xa thực tiễn, chưa phù hợp. Việt Nam mới chỉ hội nhập thế giới chứ chưa thể nói là hội nhập sâu, cũng như có ảnh hưởng sâu sắc. Do vậy kéo theo việc dự đoán, dự báo, dự toán ngân sách cũng không sát thực tế; thu chi vượt lớn so với dự toán. Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng chỉ ra rằng, thu chi vượt lớn so với dự toán còn có nguyên nhân là xây dựng và giao dự toán chưa sát thực tế, chưa bao quát hết các nguồn thu. Điều này dẫn đến nhiều nhiệm vụ chi không đủ kinh phí thực hiện phải bổ sung, nhiều khoản chi không hết nhiệm vụ phải chuyển sang năm sau. Đại biểu Nguyễn Đình Xuân (đoàn Tây Ninh) nêu dẫn chứng, trong khi Chính phủ phải vay tiền của nước ngoài để đầu tư, thì trong nước chúng ta lại thất thu quá nhiều từ phí môi trường, thậm chí chi cho hoạt động sự nghiệp môi trường cũng thực hiện không đủ (tỷ lệ chi dành cho môi trường vào khoảng 1% GDP). Nhiều ý kiến đại biểu cho rằng, để công tác thu, chi thời gian tới được lên kế hoạch căn cơ và hiệu quả hơn, cần sớm sửa đổi toàn diện Luật Ngân sách; sớm đưa chủ trương tái cơ cấu nền kinh tế vào triển khai, kiên quyết cắt giảm các dự án sử dụng vốn ngân sách để giảm gánh nặng nợ ngân sách. Chiều nay, Quốc hội tiếp tục làm việc tại Hội trường, nghe Chủ nhiệm Ủy ban về các vấn đề xã hội Trương Thị Mai trình bày Báo cáo của Ủy ban Thường vụ Quốc hội giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Người khuyết tật, đồng thời thảo luận về một số nội dung còn ý kiến khác nhau của dự thảo Luật này./. Thanh Hà - Bích Lan