Canh bạc của Nga ở Syria

(ĐVO) Syria ngày càng tiến đến gần việc lật đổ chính quyền bằng vũ lực. Phần lớn các nước thành viên Liên minh châu Âu và NATO, cũng như các nước vùng Vịnh đều chống lại Assad. Nga sẽ làm gì trong bối cảnh sức ép lên Damascus ngày càng gia tăng?

Hôm 15/11, trong chuyến thăm Moscow, Chủ tịch Hội đồng dân tộc Syria (SNC) Burhan Ghalioun tuyên bố phe đối lập Syria không có ý định đàm phán với tổng thống đương nhiệm Bashar al-Assad.

Phó chủ tịch Ủy ban đối ngoại Duma Quốc gia Andrei Klimov nói: “Chúng tôi không ảo tưởng về ban lãnh đạo Syria hiện nay. Đương nhiên phải đối thoại với Assad, kể cả, có thể, tán thành việc ra đi của ông ta, nhưng không phải là bằng vũ lực!". Hiện các chính trị gia người Nga rất phẫn nộ vì chiến lược của phương Tây trong quan hệ với Syria.

Ông Andrei Klimov nhận xét: “Ở đó không chỉ có công dân của nước này chống lại chính quyền bằng những biện pháp phi bạo lực, còn có các điệp viên gây ảnh hưởng của nước ngoài có vũ khí trong tay. Họ khiêu khích để chính quyền dùng tới các biện pháp đáp trả cứng rắn. Còn phương Tây, trong khi dùng các biện pháp trừng phạt để trói tay Assad đã không hề ngăn cản các cuộc tấn công bạo lực của phe đối lập”.

Nói cách khác, Nga quan tâm nhiều hơn không phải đến số phận của Assad, mà là sự chuyển giao chính quyền hòa bình ở Damascus.

Thành viên Hội đồng khoa học Trung tâm Carnegie Moscow, ông Alexei Malashenko cho rằng: “Nga sẽ không ủng hộ tổng thống Syria đương nhiệm đến cùng. Moscow dùng chính sách theo thời thế. Khi mà Syria còn chưa bị đình chỉ tạm thời tư cách thành viên Liên đoàn các nước Arab thì về đại thể Nga còn giữ quan điểm ủng hộ Assad. Nhưng trước lập trường phối hợp của phương Tây và phương Đông Arab, xem ra sẽ làm thay đổi ý kiến của Nga”.

Chủ tịch SNC Burhan Ghalioun đã có những tuyên bố cứng rắn với Moscow.

Theo kết quả thăm dò dư luận, 60% người Nga vẫn còn ủng hộ Tổng thống Syria đương nhiệm. Vì thế, theo Alexei Malashenko, Moscow sẽ cố giữ cho đến phút chót một khả năng giải quyết hòa bình nào đó cho cuộc xung đột này và giữ Assad, nhưng khi đó hóa ra nước Nga một mình chống lại tất cả. Vì vậy những người cầm quyền nước Nga phải phân tích xem ai sẽ nắm quyền sau Assad?

Ông Alexei Malashenko cho rằng: “Tình cảnh của Nga rất không đơn giản, Nga có thể thua trong bất cứ hoàn cảnh nào. Tình hình buộc Nga phải lựa chọn đồng tình với ai: Với phương Tây hay với Assad. Không thể đứng ngoài quan sát được nữa”.

Phe đối lập Syria cảnh báo Moscow, nếu bây giờ không bỏ Assad để bắt tay với những người chống lại ông ta thì sẽ mất hết các hợp đồng ở Damascus khi những người chống đối lên nắm chính quyền, gồm các hợp đồng bán vũ khí trang bị kỹ thuật quân sự (600 triệu USD các hợp đồng đã ký cho 4 năm tới), căn cứ của Hải quân Nga ở thành phố Tartus, hợp tác trong lĩnh vực dầu khí...

Ông Andrei Klimov tin chắc: “Sự cảnh báo của những người đối lập là lập trường chung của phe đối lập. Nhưng nói chuyện với Nga theo kiểu dọa dẫm như vậy thì chả nên tích sự gì. Chúng ta duy trì quan hệ với những lãnh đạo mà chúng ta có hiệp ước hữu nghị và hợp tác. Và chúng ta duy trì quan hệ cho đến khi họ còn chưa bị thay thế một cách hợp pháp. Và chúng ta vẫn duy trì quan hệ với những người thay thế đó”.

Kịch bản Syria rất giống với tình hình hồi mùa Xuân ở Benghazi và Tripoli. Phương Tây và các nước vùng Vịnh tiến hành chính sách của mình mà không để ý đến chính kiến của Moscow.

Ông Alexei Malashenko nói: “Việc ủng hộ Assad làm tổn hại uy tín của chúng ta ở phương Tây. Trong khi Nga không phải là Liên Xô. Nước Nga không có cả tiền bạc, cả sức lực, cả lợi ích quốc gia như ngày xưa để có thể có lập trường hoàn toàn là của mình”.

Chuyên gia này cho rằng, bi kịch là không ai muốn nghe lập trường của Nga. Và không có nhiều lối thoát cho tình hình. Hoặc là ngả theo phe những người chống Assad, hoặc là thuyết phục chính quyền Damascus đề xuất tiến hành đàm phán với phe đối lập ở Moscow.

>> Nga kêu gọi SNC đối thoại với chính quyền Syria
>> Liên đoàn Arab bàn tương lai Syria với SNC
>> Nga cam kết cung cấp vũ khí hiện đại cho với Syria
>> Syria bị cô lập mạnh mẽ

Nguyễn Vũ (theo Izvestia)