Chiếm đoạt 140 triệu đồng rồi bỏ trốn, sao không bị khởi tố?

Trình bày với chúng tôi ông Lê Văn Tuấn (ngụ tại phường Bình Hưng Hòa A, quận Bình Tân, TP.HCM) cho biết, ngày 17/4/2014 vợ chồng ông Hồ Quang Vinh và bà Huỳnh Thị Loan có mượn ông 140 triệu đồng, nhưng từ đó đến nay không trả và đã bỏ trốn. Nhiều lần ông Tuấn gửi đơn tố cáo cùng các tài liệu liên quan yêu cầu xác minh điều tra bởi hành vi của hai người trên có dấu hiệu của tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản quy định tại Điều 140 Bộ luật hình sự, nhưng Công an và VKSND huyện Hóc Môn không phê chuẩn.

Mượn tiền rồi… đi luôn

Ông Lê Văn Tuấn đang trình bày việc bị mất tiền.

Theo ông Tuấn thời điểm đó ông Vinh và bà Loan nói là do nhu cầu cần mở rộng sản xuất, mở thêm dây chuyền máy may, nên có hỏi mượn ông 500 triệu đồng. Do cả nể vì là người quen biết nên ông rất băn khoăn, nhưng cuối cùng ông cũng xoay xở để cho hai người mượn 140 triệu đồng trước. Theo hợp đồng vay mượn giữa hai bên thỏa thuận và tự lập thì ngày mượn là 17/4/2014, thời hạn trả là ngày 17/10/2014.

Ngày 10/9/2014 ông Vinh có nhắn tin cho ông Tuấn với nội dung là thông cảm và cho Vinh hẹn đến ngày 15/10/2014 sẽ trả tiền. Nhưng tới ngày hẹn ông Vinh lại tiếp tục nhắn tin khất nợ đến ngày 30/10/2014 sẽ trả và sau đó nhắn tin khất nợ tiếp đến cuối năm 2014. Bắt đầu từ ngày 1/11/2014 ông Vinh bà Loan chủ động đóng tất cả các số điện thoại và không liên lạc, khiến ông Tuấn không có cách nào có thông tin của họ. Cũng từ thời điểm này ông Vinh và bà Loan đã bỏ nơi tạm trú ở số 12/39, ấp 7, Phan Văn Hớn, Xuân Thới Thượng, Hóc Môn TP.HCM, không ai biết họ làm gì, ở đâu. Ông Tuấn cũng đã tìm đến địa chỉ thường trú của ông Vinh ở tổ 5, ấp 2, xã Tóc Tiên, Tân Thành, tỉnh Bà Rịa Vũng Tàu và bà Loan ở thôn Lý Chánh Xã Nhơn Lý, TP.Quy Nhơn, tỉnh Bình Định, cũng không có thông tin gì.

Sau khi cố gắng liên lạc không được ông Tuấn đã làm đơn tố cáo và đề nghị Công an huyện Hóc Môn tiến hành điều tra, xác minh sự việc, nhưng không nhận được phản hồi. Vì thế ông Tuấn vẫn kiên trì gửi đơn tố cáo đến cơ quan tố tụng huyện Hóc Môn và các cơ quan có thẩm quyền khác. Cũng thời gian này ông Tuấn gửi đơn và hồ sơ tố cáo đến công an huyện Tân Thành (Bà Rịa- Vũng Tàu) nơi ông Vinh đăng ký thường trú. Sau khi kiểm tra xác minh thì đơn vụ này có thông báo số 10/TB-CQCSD9T-ĐTTH ngày 19/3/2015 cho biết vụ việc có dấu hiệu hình sự nhưng không thuộc thẩm quyền của công an huyện Tân Thành mà thuộc thẩm quyền công an huyện Hóc Môn, đề nghị ông Tuấn liên hệ với công an Hóc Môn để được giải quyết.

Nhận đơn của ông Tuấn các cơ quan như Thanh tra Bộ Công an, Văn phòng cơ quan cảnh sát điều tra Công an TP.HCM đã có văn bản chuyển đơn đề nghị Công an và VKSND huyện Hóc Môn thụ lý giải quyết theo thẩm quyền. Vì thế ngày 31/12/2014 Công an huyện mới có thông báo kết quả giải quyết đơn tố cáo số 37/TB-CSĐT-ĐTTH. Tuy nhiên Công an huyện lại cho biết sự việc không có dấu hiệu tội phạm nên đã ra quyết định không khởi tố vụ án. Ông Tuấn khiếu nại quyết định không khởi tố vụ án và ngày 25/3/2015 Công an huyện ban hành quyết định giải quyết khiếu nại số 07/QĐ-CSĐT-ĐTTH theo hướng bác khiếu nại, giữ nguyên quyết định của mình.

Truy tìm không kết quả nhưng vẫn… không xử lý!?

Tại Quyết định số 07 ngày 25/3/2015 Cơ quan cảnh sát điều tra công an huyện Hóc Môn cho biết đã tiến hành ủy thác điều tra xác minh nhân thân, lai lịch của ông Vinh và Loan tại huyện Tân Thành (Bà Rịa Vũng Tàu) và TP Quy Nhơn (Bình Định). Kết quả: Đương sự Vinh không có mặt tại địa phương, không biết làm gì ở đâu nên không tiến hành ghi lời khai được, đương sự Loan không có mặt tại địa phương đi đâu làm gì không rõ. Cơ quan CSĐT Công an huyện Hóc Môn đã ra Thông báo truy tìm vợ chồng Vinh, Loan nhưng đến nay chưa có kết quả. Trong quá trình điều tra ông Tuấn khai vẫn liệc lạc với vợ chồng ông Vinh qua điện thoại bằng tin nhắn với nội dung hứa trả nợ như trên. Vì thế vụ việc không có dấu hiệu hình sự mà là quan hệ dân sự vay mượn tiền, đề nghị ông Tuấn khởi kiện ra tòa án dân sự.

Ông Tuấn trình bày: “Hoàn toàn không đồng ý với nhận định của Công an huyện Hóc Môn bởi như đã tường trình là bắt đầu từ ngày 1/11/2014 thì vợ chồng Vinh, Loan đã chủ động cắt đứt mọi liên lạc với tôi đến nay, tức là họ đã bỏ trốn nhằm mục đích chiếm đoạt tài sản. Ngay cả cơ quan công an các địa phương cũng xác minh được họ ở đâu thì sao lại lập luận là quan hệ vay mượn…”. Ông Tuấn tiếp tục khiếu nại đến VKSND cùng cấp. Ngày 20/4/2015 VKSND huyện Hóc ban hành quyết định 261/QĐ-VKS giải quyết khiếu nại, tiếp tục bác đơn của ông Tuấn..

“Tôi là người bị thiệt hại do hành vi của vợ chồng Vinh, Loan gây ra nhưng tôi không hiểu sao cơ quan tố tụng huyện Hóc Môn không khởi tố vụ án, làm cho tôi vô cùng bức xúc. Từ ngày 20/9/2015 đến nay tôi đã gửi thêm một số tình tiết mới như: Xác nhận của Công an xã Tóc Tiên, huyện Tân Thành (Bà Rịa Vũng Tàu) gửi cho tôi với nợi dung ông Vinh không có ở địa phương đi đâu làm gì không rõ, Tố cáo ông Hồ Công Tráng (chú họ của Vinh) có hành vi giúp sức cho Vinh tẩu tán tài sản, và chiếm dụng số máy may công nghiệp lúc bỏ trốn Vinh còn để lại..., nhưng vẫn không được giải quyết. Công an nói truy tìm người bỏ trốn không kết quả rồi bỏ đó chẳng khác nào tha bổng cho tội phạm…”.

Theo đó, nhiều chuyên gia pháp luật hình sự cho rằng khoản 1 điều 140, BLHS đã quy định rất rõ là việc vay mượn tiền sau đó dùng thủ đoạn gian dối hoặc bỏ trốn đề chiếm đoạt số tiền đó là đủ yếu tố cấu thành tội. Trong vụ này số tiền Vinh Loan đã bỏ trốn (có cơ quan công an xác nhận) và chiếm đoạt là 140 triệu đồng thuộc khoản 2 điều luật này có mức phạt từ từ hai đến bảy năm tù.

Điều 140 Bộ Luật Hình Sự: Tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản.

“1. Người nào có một trong những hành vi sau đây chiếm đoạt tài sản của người khác có giá trị từ bốn triệu đồng đến dưới năm mươi triệu đồng hoặc dưới bốn triệu đồng nhưng gây hậu quả nghiêm trọng hoặc đã bị xử phạt hành chính về hành vi chiếm đoạt hoặc đã bị kết án về tội chiếm đoạt tài sản, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến ba năm hoặc phạt tù từ ba tháng đến ba năm:

1.a) Vay, mượn, thuê tài sản của người khác hoặc nhận được tài sản của người khác bằng các hình thức hợp đồng rồi dùng thủ đoạn gian dối hoặc bỏ trốn để chiếm đoạt tài sản đó,…"

Nhóm PV điều tra/KD&PL