Chiến dịch thanh trừng làm gia tăng rạn nứt nội bộ Triều Tiên

(PL&XH) - Nhà lãnh đạo CHDCND Triều Tiên Kim Jong-un đang đẩy mạnh quá trình củng cố quyền lực của mình bằng việc tiến hành các cuộc thanh lọc nội bộ nhằm vào những nhân vật bị coi là mối đe dọa đối với ông này.

Cho đến nay, các hoạt động thanh trừng nội bộ của nhà lãnh đạo Kim Jong-un có vẻ như vẫn diễn ra suôn sẻ, với việc hàng loạt quan chức cấp cao đầy quyền lực, trong đó có cả người chú rể Jang Song-thaek của ông Kim Jong-un, bị xử lý. Tuy nhiên, theo giới phân tích, hoạt động thanh trừng của nhà lãnh đạo Kim Jong-un hiện nay đang khiến nội bộ Triều Tiên bị chia rẽ hơn bao giờ hết và bản thân nhà lãnh đạo này có thể dễ gặp phải nguy hiểm hơn.

“Thay máu” mạnh mẽ

Khi nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un lên nắm quyền lãnh đạo đất nước Triều Tiên vào năm 2011, hầu như tất cả các chuyên gia quan sát đều cho rằng ông chưa được chuẩn bị kỹ để đảm nhận cương vị lãnh đạo đất nước do tuổi đời còn non trẻ và thiếu kinh nghiệm chính trường. Các chuyên gia quan sát cũng dự báo đất nước Triều Tiên sẽ tiếp tục đi theo con đường hiếu chiến và có những hành động không lường trước được. Tuy nhiên, kể từ khi ông Kim Jong-un bị Trung Quốc chỉ trích vì vụ thử hạt nhân của Triều Tiên vào tháng 2-2013, sự đe dọa của Bình Nhưỡng chống lại Hàn Quốc và việc Triều Tiên đe dọa sử dụng các tên lửa tầm xa tấn công nước Mỹ, nhà lãnh đạo trẻ Kim Jong-un đã thể hiện sự mạnh mẽ trong việc lãnh đạo đất nước Triều Tiên, khiến cả khu vực phải ngạc nhiên.

Với việc thanh trừng cả hai “quan giám hộ” được người cha quá cố Kim Jong-il chỉ định - Tổng tham mưu trưởng Quân đội Triều Tiên Ri Yong-ho bị thanh trừng vào tháng 7-2012 và người chú rể quyền lực Jang Song-thaek bị tử hình cách đây ít lâu - ông Kim Jong-un đã thể hiện được phẩm chất là một nhà lãnh đạo mạnh mẽ trong khi phá vỡ cơ cấu chuyển giao quyền lực được người cha Kim Jong-il thiết lập.

Trong 2 năm qua, có tới 1/3 số tướng lĩnh của quân đội Triều Tiên đã được thay thế bởi những viên tướng trung thành và các quan chức của đảng Lao động Triều Tiên cầm quyền, những người hiện đang nắm giữ các chức vụ chủ chốt trong Chính phủ Triều Tiên. Do điều này xảy ra trong 2 năm đầu nắm quyền của ông Kim Jong-un nên chắc chắn sẽ gây ra một sự nghi ngờ ở mức độ nhất định, nhưng đó cũng là một sự thể hiện ấn tượng làm người ta liên tưởng đến các nhà lãnh đạo già dặn hơn, nhiều kinh nghiệm hơn và đã được chuẩn bị kỹ càng hơn để nắm giữ quyền lực.

Giờ đây, khi đang đi trên con đường thanh trừng những nhân vật bị coi là mối đe dọa, nhà lãnh đạo Kim Jong-un không có sự lựa chọn nào khác ngoài việc phải hoàn thành công việc này. Có thể sẽ có nhiều hành động thanh lọc hơn trong những tháng sắp tới, cho đến khi mà ông Kim Jong-un cảm thấy tiến trình củng cố quyền lực của ông đã hoàn thành và tự tin vào kết quả đạt được. Trên thực tế, ông Kim Jong-un có thể nhận thấy dễ bị nguy hiểm hơn kể từ khi lên nắm quyền. Cành ô liu mà ông chìa ra cho Seoul trong thời gian gần đây có thể cho thấy điều này.

Rạn nứt nội bộ gia tăng

Những cơ sở quyền lực mà ông Kim Jong-un có trong quá trình từ khi lên nắm quyền đến nay đã bị suy giảm đáng kể. Thay vì củng cố và thu hút những thành viên có thời gian phục vụ lâu dài và trung thành nhất đứng dưới sự lãnh đạo của mình, ông Kim Jong-un đã xa lánh các nhân vật quan trọng trong giới quan chức có thâm niên của đảng Lao động Triều Tiên và các tướng lĩnh quân đội nước này. Kết quả là chế độ Triều Tiên đã trở nên rạn nứt nội bộ nhiều hơn bất kỳ giai đoạn nào trước đây, với các liên minh thay đổi nhanh chóng.

Nhà lãnh đạo Kim Jong-un đã cách chức nhiều quan chức có kinh nghiệm trong quan hệ với Trung Quốc, những người đã thúc đẩy thương mại của Bình Nhưỡng với Bắc Kinh, thu hút các khoản đầu tư của Trung Quốc vào các khu kinh tế đặc biệt của Triều Tiên và đảm bảo các mối quan hệ tốt đẹp với các nhà lãnh đạo chủ chốt của Trung Quốc. Điều này đã làm căng thẳng hơn các mối quan hệ giữa Triều Tiên với Trung Quốc, và giờ đây Trung Quốc có lẽ đã bị suy giảm đáng kể ảnh hưởng đối với các quyết định của nhà lãnh đạo Kim Jong-un trong tương lai.

Các mối quan hệ kinh tế và chính trị giữa Triều Tiên với Trung Quốc chắc chắn sẽ bị đình trệ hoặc xấu đi trong tiến trình này. Có rất nhiều khả năng là Triều Tiên sẽ trải qua điều gì đó như là một sự nổi loạn chính trị lớn hoặc một vụ đảo chính. Điều dường như có nhiều khả năng xảy ra hơn là tại Triều Tiên đang diễn ra một cuộc “thanh lọc” những nhân tố mà ông Kim Jong-un cho là một mối đe dọa trong tương lai.

Với việc không có người kế nhiệm rõ ràng, cơ sở quyền lực của chế độ Triều Tiên bị thu hẹp hơn và rạn nứt nội bộ cũng sâu sắc hơn, Triều Tiên có thể đang trải qua rối loạn chính trị nội bộ. Nếu điều này xảy ra, Hàn Quốc chắc chắn sẽ là quốc gia cảm thấy tác động lớn nhất đối với sự leo thang căng thẳng chính trị và quân sự, còn Trung Quốc là quốc gia cảm thấy bị tác động lớn nhất về vấn đề gia tăng lượng người tị nạn kéo sang nước này. Nếu như điều đó đang diễn ra bên trong “vương quốc bí ẩn” Triều Tiên, nhà lãnh đạo trẻ Kim Jong-un có lẽ sẽ không quan tâm đến việc có nhiều hành động kích động bên ngoài. Nhiều khả năng là ông sẽ tập trung nhiều hơn vào việc ổn định trật tự ở bên trong “vương quốc” của mình.

Tuy nhiên, do những nhân vật diều hâu quân sự mới được bổ nhiệm ở Triều Tiên có thể hăm hở thể hiện sự trung thành đối với nhà lãnh đạo Kim Jong-un nên giờ đây nhiều khả năng hơn bất kỳ giai đoạn nào trong quá khứ là họ sẽ có những hành động khiêu khích quân sự.

Ông Jang Song-thaek bị đưa đi xử tử. Ảnh: TL

Bầu cử có thể hé lộ khả năng thay đổi quyền lực

Theo giới phân tích, Triều Tiên sẽ tổ chức bầu cử đại biểu Quốc hội vào tháng 3 tới, hé lộ một cơ hội hiếm hoi về khả năng thay đổi quyền lực ở Bình Nhưỡng. Theo hãng thông tấn Trung ương Triều Tiên (KCNA), đoàn chủ tịch Hội nghị Nhân dân tối cao (SPA) quyết định cuộc bầu cử 5 năm mới được tổ chức 1 lần này sẽ diễn ra vào ngày 9-3. Cuộc bầu cử Quốc hội lần trước - với duy nhất một ứng cử viên được phê chuẩn để đại diện cho mỗi một quận trong tổng số 687 quận - đã được tổ chức năm 2009 dưới thời của ông Kim Jong-il, cha của Kim Jong-un. Danh sách ứng cử viên trong cuộc bầu cử lần này sẽ được quan tâm theo dõi chặt chẽ để xem liệu Kim Jong-un có phải đang tìm cách củng cố quyền lực của mình không.

Thời gian qua, nhà lãnh đạo trẻ này đã thực hiện những thay đổi lớn trong đội ngũ quan chức chóp bu của Triều Tiên - mà điển hình gây ấn tượng nhất là vụ thanh trừng và xử tử người chú rể quyền lực đồng thời là nhà cố vấn chính trị Jang Song-thaek hồi tháng trước vì tội phản bội và tham nhũng. Trong thông điệp năm mới của mình hồi tuần trước, Kim Jong-un đã nói rằng đất nước này đã được củng cố sau khi dẹp bỏ được "kẻ gây bè phái".

Ông Jang Song-thaek, giống như nhiều quan chức hàng đầu khác của Triều Tiên, là thành viên của SPA và cuộc bầu cử tháng 3 tới sẽ là cơ hội để xem liệu có nhân vật cấp cao nào bị loại khỏi danh sách ứng cử hay không. Ông Kim Yeon-chul, GS khoa Thống nhất của trường ĐH Inje, nói: "Cũng sẽ rất lý thú xem ai là gương mặt mới, trong số đó ai sẽ được chọn để đóng vai trò then chốt dưới thời Kim Jong-un". Ông Cheong Seong-chang, thuộc nhóm cố vấn của trường ĐH Sejong (Seoul), cho rằng cuộc bầu cử sẽ báo hiệu một "sự thay đổi thế hệ" dưới thời Kim Jong-un.

Nếu noi gương cha tham gia vào Quốc hội, Kim Jong-un có thể sẽ có tên trong số các ứng cử viên cho cuộc bầu cử tháng 3 tới. Vụ thanh trừng hết sức công khai người chú rể Jang Song-thaek là một sự thừa nhận hiếm hoi về sự bất đồng trong nội bộ Triều Tiên và gây nên mối quan ngại rằng chế độ này có thể sẽ cố gắng đề cao sự thống nhất bằng cách hướng mục tiêu vào Hàn Quốc.

Khi những căng thẳng gia tăng ở khu vực châu Á xung quanh những tranh chấp biên giới, lãnh hải và sự gia tăng sức mạnh quân sự của Trung Quốc, nhiều khả năng là nhà lãnh đạo Kim Jong-un sẽ trở thành một nhân vật bị cô lập hơn nữa. Điều đó không báo trước điều tốt đẹp cho các mối quan hệ song phương giữa Bình Nhưỡng với Seoul hay giữa Bình Nhưỡng với Bắc Kinh trong thời gian dài hạn.

Minh Tâm

Nguồn PL&XH: http://phapluatxahoi.vn/20140119105724522p1003c1036/chien-dich-thanh-trung-lam-gia-tang-ran-nut-noi-bo-trieu-tien.htm