Chiến thắng Điện Biên Phủ qua lăng kính văn hóa

Người dân tham quan buổi trưng bày “Điện Biên Phủ - Tinh thần bất diệt”. Ảnh: BTC.

Tư liệu lịch sử quý giá

Với mong muốn tuyên truyền ý nghĩa, tầm vóc, giá trị lịch sử vĩ đại của chiến thắng Điện Biên Phủ đến đông đảo công chúng, mới đây, hàng loạt sự kiện văn hóa đã được tổ chức trên khắp cả nước. Bảo tàng Hồ Chí Minh đã khai mạc triển lãm với chủ đề “Chiến thắng Điện Biên Phủ - Bản hùng ca bất diệt”. Gồm 3 chủ đề “Đường tới Điện Phủ”, “Điện Biên Phủ - Trận quyết chiến chiến lược”, “Hào khí Điện Biên”, giới thiệu hơn 300 tài liệu, hiện vật, hình ảnh về những dấu mốc và minh chứng lịch sử quan trọng, vô cùng sinh động về trận quyết chiến chiến lược làm nên chiến thắng “lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu” của dân tộc. Qua đó, khơi dậy hào khí của bản hùng ca chiến thắng Điện Biên Phủ trong sự nghiệp xây dựng, phát triển và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.

Cũng nhân dịp này, Bảo tàng Lịch sử Quốc gia đã tổ chức khai mạc trưng bày “Điện Biên Phủ - Tinh thần bất diệt”. Với gần 150 tài liệu, hiện vật cùng nhiều hình ảnh tư liệu quý, trưng bày “Điện Biên Phủ - Tinh thần bất diệt” đã kể lại câu chuyện lịch sử hào hùng của dân tộc Việt Nam thời điểm 70 năm về trước, dưới sự lãnh đạo của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh, quân và dân ta đã phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc với tinh thần “Quyết chiến, quyết thắng”, làm phá sản kế hoạch Nava bằng chiến thắng Điện Biên Phủ ngày 7/5/1954.

Theo ông Nguyễn Văn Đoàn - Giám đốc Bảo tàng Lịch sử Quốc gia, nhân dịp này, khối bảo tàng đã giới thiệu nhiều tài liệu quý mới được khai thác từ kho lưu trữ nước ngoài, lần đầu tiên được mang đến với công chúng. Trong đó có thư của tướng Nava viết ngày 11/5/1954, đề nghị Đại tướng Võ Nguyên Giáp cho phép sơ tán tù binh là thương binh ở Điện Biên Phủ bằng máy bay; Công lệnh số 100 của Đội tác chiến về việc máy bay “Dakota” xác định các mục tiêu được khai thác từ tư liệu lưu trữ của Pháp. Bên cạnh đó, nhiều hiện vật cũng được giới thiệu, như mũ nan của anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân Trần Can sử dụng trong trận đánh đồi Him Lam; súng trung liên do tổ chiến đấu của anh hùng Bế Văn Đàn sử dụng trong trong trận đánh Mường Pồn (Lai Châu)...

Sống mãi với thời gian

Những thước phim tài liệu quý của các trung tâm lưu trữ tư liệu được công chiếu trong dịp này cũng đã mang đến cho người xem những góc nhìn đa chiều, sâu sắc hơn về chiến thắng Điện Biên Phủ. Đơn cử như Viện Phim Việt Nam với các hoạt động triển lãm và chiếu phim tại Điện Biên và TPHCM. Trong đó, các bộ phim được trình chiếu gồm “Chiến thắng Điện Biên Phủ” (1964, Xưởng phim Quân đội nhân dân, phim đen trắng, 80 phút); “Hồ Chí Minh - Chân dung một con người” (1990, Viện Phim Việt Nam, phim màu, 60 phút); “Cột mốc vàng Điện Biên Phủ” (2004, Điện ảnh Quân đội Nhân dân, phim màu, 50 phút).

Hãng phim Tài liệu và Khoa học Trung ương cũng vừa công chiếu phục vụ công chúng 6 bộ phim: “Điện Biên Phủ”, “Hồi ức Điện Biên”, “Chuyện những người lính già”, “Đồng hành cùng lịch sử”, “Chia lửa cùng Điện Biên”, “Điện Biên Phủ - niềm hy vọng”. Đây là những bộ phim do các nghệ sĩ của Hãng phim thực hiện trong những năm tháng ác liệt nhất của cuộc chiến tranh chống thực dân Pháp xâm lược, và trong quá trình xây dựng, phát triển đất nước cho đến ngày nay.

Cũng nhân dịp này, các đơn vị sân khấu cũng đã tổ chức dàn dựng nhiều vở diễn mới xoay quanh chủ đề kỷ niệm 70 năm chiến thắng Điện Biên Phủ. Sân khấu Lệ Ngọc đã ra mắt tác phẩm “Mệnh lệnh từ trái tim” của tác giả Nguyễn Thanh Bình, do đạo diễn, NSND Hoàng Lâm Tùng dàn dựng. Vở diễn đã huy động hàng trăm nghệ sĩ, diễn viên, quần chúng tham gia. Khán giả đã được chứng kiến, hòa vào không khí của chiến thắng Điện Biên Phủ ngay giữa lòng Thủ đô Hà Nội.

Vở diễn có sự đóng góp của các nghệ sĩ đến từ Nhà hát Công an nhân dân, Nhà hát kịch nói Quân đội, Nhà hát Kịch Việt Nam, Nhà hát Cải lương Việt Nam, Học viện Múa Việt Nam và Liên đoàn Xiếc Việt Nam. “Mệnh lệnh từ trái tim” nói về chiến thắng lịch sử của Điện Biên Phủ cũng là lời khẳng định về một tiền đề vững chắc của chiến thắng trong Chiến dịch Hồ Chí Minh, đỉnh cao của cuộc Tổng tiến công và nổi dậy mùa xuân 1975.

Liên đoàn Xiếc Việt Nam cũng vừa ra mắt khán giả chương trình “Sống mãi với Điện Biên”. Tại chương trình, khán giả đã được tương tác trong không gian ba chiều. Từ trên vị trí của khán giả nhìn xuống sẽ thấy sân khấu như một thung lũng thu nhỏ, các hoạt cảnh sẽ tái hiện những trận chiến cam go và hào hùng của quân và dân ta, thể hiện qua các tác phẩm: Hò kéo pháo, Qua miền Tây Bắc, Giải phóng Điện Biên, Trên đồi Him Lam, Hành quân xa, Chiến sĩ Điện Biên, Bế Văn Đàn sống mãi... Chương trình cũng dựng lại hình tượng các anh hùng đã đi vào lịch sử như: Bế Văn Đàn, Phan Đình Giót... với sự tham gia phối hợp của 60 nghệ sĩ ở nhiều loại hình: xiếc người, xiếc thú, cùng các ca sĩ, tốp ca, nghệ sĩ múa. Đặc biệt, chương trình có sự góp mặt của một số nhân chứng lịch sử đã tham gia chiến dịch Điện Biên Phủ.

Trắng đêm xếp hàng chờ đón Lễ diễu binh kỷ niệm 70 năm chiến thắng Điện Biên

70 năm chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ: Sáng mãi bản hùng ca

Minh Quân