Chờ 'lời hứa' nâng đất, 17 hộ dân nơm nớp trong mưa lũ

Đã hơn 6 tháng nay, 17 hộ dân buôn Xây Dựng, xã Suối Trai, huyện Sơn Hòa, tỉnh Phú Yên, phải sống trong cảnh tạm bợ do nhường đất ở cho Công ty cổ phần thủy điện sông Ba Hạ nâng cấp mặt bằng để tránh ngập lụt. Nắng nóng, mưa lụt Giữa tháng Tư nắng như đổ lửa, trên nền đất, chị Mí E ôm đứa con nhỏ còn bú mẹ và mẹ già ngoài 80 tuổi đang chống chọi với các nóng khủng khiếp hắt xuống từ mái nhà bằng tôn được đặt ngay trên mặt đất. Mí E cho biết: “Dỡ nhà để Nhà nước đổ đất cho cao. Giờ ở trong lều thế này nóng lắm không chịu nổi, phải ra gốc cây xoài mà ngồi. Mẹ con, bà cháu Mí E đã ngồi vậy cùng với 16 hộ khác của buôn Xây Dựng từ gần nửa năm nay rồi. Nhưng chờ miết, chờ miết mà không thấy công ty làm mặt bằng cho xong để dựng nhà mà ở”. Cách lều Mí E vài bước chân, Ma Đơn, Ma Rim cũng đang cặm cụi nấu nồi thức ăn được trộn lẫn sắn và một ít rau trong chiếc lều rách. Ma Đơn cho biết: “Giờ cứ trong lều thế này mà ở. Ăn, ngủ, sinh hoạt đều trên nền đất này hết. Trời nắng thì nóng, trời mưa thì ướt hết, không chịu được nữa rồi. Mấy đứa nhỏ đi học về chui vô lều ăn cơm mà không thở được chứ đừng nói ngủ. Nhà nước làm thế nào để bà con có đất sớm chừng nào tốt chừng đó”. Vợ chồng chị Nguyễn Thị Liên không phải dỡ nhà, nhưng 6 tháng nay, gia đình chị cùng với bà con trong buôn phải mất nhiều đêm chạy lũ vì nước hồ dâng lên bất thường trong đêm khi mưa lớn. “Hôm trước được hứa là đổ đất cao lên rồi xây kè rồi rào lưới B40 lại rồi cấp cho bà con. Giờ bà con chờ đổ đất xong rồi cất nhà ở, nhưng rồi không làm như lời hứa của cán bộ. Giờ người nào biết bơi ghe(thuyền) thì được còn những người không biết bơi ghe không biết đường nào mà đi”, chị Liên than thở. Một quyết định 'ngang xương', người dân chịu thiệt Ngày 20/6/2009, Thủy điện sông Ba Hạ phát điện tổ máy số một, hòa vào điện lưới quốc gia. Thế nhưng trước đó, sau khi hồ thủy điện tích nước đến cao trình 105 m, nhiều ngôi nhà, đất sản xuất, hoa màu của người dân đã bị ngập nước, trong đó có 17 hộ dân ở buôn Xây Dựng. Sau khi lựa chọn các phương án, ngày 6/7/2009, tại cuộc họp xem xét giải quyết tái định cư cho các hộ gia đình ở buôn Xây Dựng, xã Suối Trai và Công ty cổ phần thủy điện sông Ba Hạ đã thống nhất phương án tái định cư tại chỗ cho 17 gia đình bị ngập nước tại đây. Theo đó, công ty có trách nhiệm nâng mặt bằng sân vườn và khu vực nhà ở của buôn Xây Dựng lên mốc 106,5 m, xây dựng đê bao, hàng rào lưới B40 đảm bảo vững chắc, giải quyết các chế độ chính sách cho dân trong diện tái định cư theo quy định của Nhà Nước, hoàn thành việc triển khai tổ chức di dời dân để nâng cấp mặt bằng trước mùa mưa 2009. Dự án này được thực hiện theo cơ chế 797/400 của Chính phủ, tức vừa thiết kế vừa thi công mà không theo các quy trình quy định trong xây dựng cơ bản. Tổng vốn đầu tư xây dựng khoảng 1,3 tỷ đồng, nguồn vốn do Công ty cổ phần thủy điện sông Ba Hạ đầu tư. Sau khi thống nhất các phương án xây dựng, giữa tháng 7/2009, Công ty cổ phần thủy điện sông Ba Hạ đã thuê Công ty cổ phần tư vấn và đầu tư xây dựng Phú Yên tư vấn thiết kế dự án và Công ty trách nhiệm hữu hạn đầu tư xây dựng và phát triển nông thôn Phúc Thành triển khai xây dựng. Thế nhưng sau khi công trình được bên B bỏ vốn thi công được 50% khối lượng công việc thì Hội đồng quản trị Công ty cổ phần thủy điện sông Ba Hạ đã họp và quyết định đưa công trình nâng cấp bổ sung khu tái định cư Xây Dựng vào diện... đấu thầu. Ông Nguyễn Trung Thành, phụ trách công tác tái định cư của Công ty cổ phần thủy điện sông Ba Hạ, bức xúc: “Theo quyết định của Chính phủ, công trình này làm theo cơ chế 797/400, tức là không theo luật đầu tư xây dựng mà vừa thiết kế vừa thi công và không phải đấu thầu. Giờ hội đồng quản trị quyết định phải đấu thầu nên không thực hiện được theo quyết định này nữa. Sắp tới công trình vận hành đến cao trình hơn 105 m thì các hộ dân này tiếp tục bị ngập. Bên B tiếp tục thiệt hại và người dân lại phải sống nheo nhóc...” Hiện, việc thi công nâng cao mặt bằng cho buôn Xây Dựng bị đình trệ "vô thời hạn". Tiền có nhưng bên chủ đầu tư (Công ty cổ phần thủy điện song Ba Hạ) không thể duyệt thanh toán, trong khi hơn nửa năm trời người dân dỡ nhà để chờ nâng cấp mặt bằng phải ngày ngày sống trong cảnh màn trời, chiếu đất và không biết phải chờ đến bao giờ. Sắp tới, nếu lũ tiểu mãn xảy ra, bà con buôn Xây Dựng lại tiếp tục khổ sở trong cảnh ngập lụt. Lê Biết