Chọn dầu nhớt cho xe phân khối lớn

Thị trường xe máy Việt Nam được đánh giá phát triển nhất khu vực. Chỉ tính riêng phân khúc dành cho môtô phân khối lớn (PKL) cũng cho thấy đây là một thị trường nhộn nhịp. Bằng chứng là các thương hiệu xe PKL nổi tiếng nhất thế giới đã chính thức có mặt tại Việt Nam như Ducati, Harley-Davidsion, KTM, Kawasaki, BMW Motorad... Chính vì thế, các sản phẩm phụ trợ như dầu nhớt cũng cần đáp ứng nhu cầu dành riêng cho xe PKL. Vậy xe PKL cần dầu nhớt như thế nào?

Về cấu tạo, động cơ PKL có cấu tạo vật lý lớn hơn động cơ xe thông thường. Chính vì vậy tiêu thụ nhiều hơn, công suất và mô-men sản sinh cao hơn nên phát sinh nhiệt lượng cao hơn. Do vậy yêu cầu hệ thống tản nhiệt tốt, vật liệu cấu tạo động cơ phải chịu nhiệt cao, có khả năng tản nhiệt tốt và chịu được rung động lớn. Ngoài ra, động cơ PKL yêu cầu tăng tốc nhanh, số vòng quay máy lớn nên bên cạnh những yêu cầu trên cần phải có loại dầu bôi trơn thích hợp để đáp ứng yêu cầu hoạt động khắc nghiệt.

Thông số kỹ thuật của động cơ Honda CBR 1000RR và Honda Future FI như bảng bên dưới:

Thông số kỹ thuật

Honda CBR 1000RR

Honda Furture FI

Động cơ

4 thì, 4 xi lanh 16 van DOHC, FI

4 thì, 1 xy-lanh

Dung tích xy lanh

998 cm3

124,8 cm3

Tỷ số nén

12,3 : 1

9,3:1

Công suất

131 kW/12.000 vòng/phút

7,08 kW/7.500 vòng/phút

Mô men

115 Nm / 7.300 vòng/phút

10,6 Nm/5.500 vòng/phút

Giải nhiệt

Làm mát bằng nước

Làm mát bằng gió

Sự khác biệt lớn về các thông số của dung tích xi-lanh, tỷ số nén, công suất và mô-men trong ví dụ trên cho thấy rõ ràng động cơ xe PKL một chế độ làm việc khắc nghiệt hơn nhiều so với xe gắn máy thông thường. Dầu nhớt bôi trơn động cơ xe PKL vi thế cũng đòi hỏi chất lượng tương ứng để có thể đảm bảo động cơ hoạt động ổn định và luôn trong trạng thái được bảo vệ hoàn hảo. Chế độ làm việc khắc nghiệt cùng với công suất và tốc độ cao đã sinh ra lượng nhiệt lớn tác động đến nhiệt độ trung bình của dầu nhớt trong động cơ cao hơn, ảnh hưởng đến tốc độ biến chất của dầu. Do vậy, dầu nhớt cho động cơ xe PKL cần phải có khả năng chống oxy hóa cực tốt và độ bền màng dầu cao. Thực tế, đa phần các hãng sản xuất xe PKL đều khuyến nghị sử dụng dầu nhớt 100% tổng hợp, hoặc bán tổng hợp cho ứng dụng đặc biệt này.

Dầu nhớt tổng hợp Motul.

Lưu ý thứ hai là về cấp độ nhớt. Thông thường, để phù hợp với vận hành của động cơ xe PKL, các loại dầu nhớt có độ nhớt cao hơn được đề nghị lựa chọn, mặc dù xu hướng hiện nay là nghiêng về độ nhớt thấp để nâng cao tính năng tiết kiệm nhiên liệu và bảo vệ môi trường. Cấp độ nhớt của dầu nhớt xe gắn máy thông thường là SAE 10W30, 10W40, 20W40, cá biệt là 20W50. Trong khi đó, dầu nhớt xe PKL lại thường được khuyến cáo là: SAE 10W40, 10W50, 15W50, 20W50, 10W60…Về kỹ thuật, cấp độ nhớt cao giúp duy trì lớp màng dầu bền và dày để đảm bảo vận hành của xe PKL khi vận hành ở tốc độ cao. Bên cạnh đó, khi lựa chọn dầu nhớt cho động cơ PKL cần chú ý đến cấp chất lượng API, phân loại JASO. Thông thường, động cơ PKL sẽ được nhà sản xuất khuyến cáo dầu nhớt cấp API từ SL đến SN; phân loại JASO MA hoặc MA2 .

Chính vì tất cả những yếu tố trên, dầu nhớt dành cho xe môtô PKL thường được thử nghiệm trên các điều kiện thực tế trước khi đưa ra thị trường. Điều kiện trên đường đua là một thử nghiệm khắc nghiệt để minh chứng cho chất lượng của dòng sản phẩm đặc biệt này. Các sản phẩm dầu nhớt thông dụng trên thị trường, dù phổ biến và nổi tiếng đến đâu cũng chưa chắc phù hợp để sử dụng cho xe PKL. Trên thị trường hiện tại, có rất nhiều sản phẩm đa dạng về chủng loại và độ nhớt dành cho giới chơi xe. Tuy nhiên, người sử dụng cần lựa chọn đúng loại sản phẩm được khuyến nghị ghi rõ dành cho xe mô tô PKL.

Ngoài vấn đề sử dụng dầu nhớt phù hợp, việc bảo trì và chăm sóc xe đúng cũng góp phần bảo vệ và kéo dài tuổi thọ động cơ xe PKL, trong đó thay dầu nhớt đúng định kỳ là điều cần thiết. Bản thân dầu nhớt sẽ bị tiêu hao trong quá trình động cơ hoạt động. Bên cạnh đó, dầu có chứa nhiều loại phụ gia thực hiện các chức năng khác nhau như: làm sạch, chống mài mòn, chống rỉ, chống ô-xy hóa, chống tạo bọt … Khi sử dụng, các phụ gia này bị tiêu hao, biến đổi thành phần làm dầu xuống cấp so với chất lượng ban đầu. Đối với động cơ PKL, quá trình này thường xảy ra nhanh hơn.

Bên cạnh dầu nhớt bảo vệ động cơ, các chi tiết khác của xe PKL cũng cần được chăm sóc và bảo vệ ví dụ như sên xích, bộ giáp bảo vệ xe…Để đáp ứng nhu cầu này, các hãng sản xuất cũng đưa ra các gói sản phẩm chăm sóc cho cả xe và người điều khiển xe. Các dòng sản phẩm này liên quan đến bảo vệ và bảo dưỡng các bộ phận của xe từ bên trong cho đến bên ngoài. Một bộ sản phẩm chăm sóc xe đầy đủ sẽ giúp bạn an tâm khi vận hành chiếc môtô PKL của mình trên những cung đường trong những điều kiện khác nhau.

T.T.