Chống tiêu cực là phải dấn thân

Ngành giáo dục đã và đang có nhiều cố gắng * Tiêu cực trong giáo dục đã được nói nhiều, nhưng vẫn chưa giảm, thời gian gần đây lại rộ lên tình trạng chạy trường, chạy lớp. Thưa ông, như vậy, có phải việc chống tiêu cực chưa được làm tốt? Đúng là vấn đề tiêu cực trong lĩnh vực giáo dục được nói đến nhiều. Nhưng, những năm qua, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã đề ra nhiều chương trình chống tiêu cực, đặc biệt là phong trào hai không, bước đầu đã đạt được một số chuyển biến, kết quả tốt. Tuy nhiên, đánh giá đúng thực trạng hiện nay đã đến đâu, đến mức nào còn phải chờ qua đối thoại để xác định mức độ quan tâm của xã hội và qua khảo sát, đánh giá cụ thể. Về vấn đề chạy trường, chạy lớp chúng ta cần nhìn rõ bản chất của nó. Chạy trường, chạy lớp không chỉ chạy bằng tiền mà có thể dựa vào quen, thân, dựa vào điều kiện tác động cũng có thể chạy được. Ngoài ra, mục đích của hành vi này là chọn trường tốt, chất lượng cao cho con em đi học chứ không phải để vượt cấp, không học. * Phong trào hai không liệu có “đầu voi, đuôi chuột”? Hiện tại vẫn chưa có đánh giá cụ thể về kết quả của phong trào này. Nhưng tôi có khể khẳng định, bất cứ phong trào nào mới đầu cũng cần tổ chức phát động và tuyên truyền. Từ phát động nội bộ rồi phát động ra xã hội để chuyển động từ ý thức sang hành động. Như vậy, phong trào nào khi mới đầu cũng sẽ rầm rộ. Ngoài ra, đến nay, theo báo cáo của Bộ Giáo dục và Đào tạo, bước đầu phong trào đã thu được những kết quả tích cực, giảm nhiều tiêu cực trong trong thi cử, chạy trường. Đây là điều đáng ghi nhận. Sau thời gian đầu như vậy, đến nay, chúng ta phải đi vào chiều sâu, tức là đi vào các việc làm cụ thể như: đưa ra quy chế cụ thể, cơ chế kiểm tra giám sát cụ thể, đưa ra những biện pháp để xây dựng đạo đức người thày và công tác quản lý. Do vậy, sẽ không còn rầm rộ như trước, chứ không phải đi xuống. Chống tiêu cực là việc rất gian nan * Thưa ông, Chống tiêu cực đang gặp khó khăn gì? Việc đấu tranh chống tham nhũng, tiêu cực là việc rất gian nan, khó khăn. Do đó, điều đầu tiên để chống được, chúng ta phải có bản lĩnh, dám đương đầu, chấp nhận đấu tranh. Vì nếu đấu tranh được tình trạng tham nhũng, tiêu cực thì có lợi cho cái chung, là việc đất nước đang cần, nhân dân đang mong. Nhưng khi dấn thân vào sẽ đụng chạm, tác động và làm tổn thương các đối tượng liên quan. Ví dụ như bản thân tôi, với việc khi tác động thanh tra vào chỗ này hay chỗ khác, kết luận thế này hay thế khác, thì ít hay nhiều cũng có tổn thương về mặt tình cảm, quan hệ, ứng xử. Đó là chưa kể đến những người yếu thế. Với những người này thì sẽ luôn bị tác động tiêu cực như việc trả thù, trù dập hoặc bài bác, gây ra những tổn thương. * Thày Đỗ Việt Khoa đã dám đứng ra đấu tranh lại tiêu cực, nhưng hiện tại lại phải ngậm ngùi xin ra khỏi ngành. Ông có suy nghĩ như thế nào về việc này? Trước tiên, tôi phải nhắc lại một lần nữa, muốn chống tiêu cực, chúng ta phải có bản lĩnh. Chống tiêu cực là phải dấn thân và đã dấn thân thì phải có sự hi sinh, có thể mất mát về phía mình nhưng đem lại lợi ích chung cho xã hội. Trong trường hợp thày Khoa tôi nghĩ, có thể thày đang cảm thấy những vấn đề mình đã nêu kết quả chưa được là bao, tiêu cực chưa được sửa nhiều, trong khi đó mình lại phải chịu nhiều tác động tiêu cực. Có thể thày Khoa nghĩ mình gặp khó khăn nên xin chuyển để khỏi dấn thân, đương đầu. Đây cũng là một cách xử sự. Tuy nhiên, Đảng và Nhà nước đang phát động chống tham nhũng và bắt đầu chống từ cá nhân, vì tham nhũng diễn ra ở trong từng cá nhân và người chống tham nhũng cũng phải có hành động của chính cá nhân mình. Phải bắt đầu cụ thể như vậy, chứ nếu chúng ta chỉ hô hào thì sẽ chẳng ai làm gì. Khi làm rồi, bị tổn thương lại chùn bước không làm nữa thì sẽ rất khó chống được tiêu cực, tham nhũng. * Lại nói về trường hợp thày Khoa. Liệu qua thực tế của thày Khoa có thể nói cơ chế bảo vệ, khuyến khích chống tiêu cực của ta chưa tốt? Phải nói rằng, cơ chế bảo vệ người có công, có thành tích hoặc hành động dũng cảm, dám tố cáo, dám chống tham nhũng của chúng ta chưa được quy định cụ thể rõ ràng. Nhưng trong luật, đặc biệt Luật khiếu nại tố cáo có quy định cấm những hành vi trả thù, trả đũa, khống chế người tố cáo. Vấn đề ở đây là ta phải thực thi những luật hiện có nghiêm sau đó bổ sung những cơ chế tích cực hơn. * Ông có điều gì nhắn nhủ với thày Khoa và người chống tiêu cực nói chung? Chống tiêu cực, tham nhũng là một lĩnh vực gian nan, vô cùng khó khăn, thậm chí có nguy hiểm. Nhưng đây là vấn đề sống còn của đất nước, của chế độ. Xã hội rất cần những con người dũng cảm dám dấn thân, đương đầu. Khuyên mọi người nói chung và thày Khoa hãy bình tĩnh, kiên trì và đặc biệt trong giai đoạn hiện nay, hơn lúc nào hết cần hành động dũng cảm cùng với đó tự mình tìm ra giải pháp vừa bảo vệ được mình vừa tiếp tục con đường chống tiêu cực, tham nhũng. Xuân Dũng (lược ghi)