Chuyên gia 'mách' chiến thuật sắp xếp nguyện vọng để chắc suất trúng tuyển ĐH

Đến thời điểm hiện tại, rất nhiều trường đại học đã bắt đầu công bố các phương án tuyển sinh năm 2024. Bên cạnh xét kết quả Kỳ thi tốt nghiệp Trung học phổ thông, các trường áp dụng nhiều phương thức để tuyển sinh sớm như: Xét kết quả học bạ bậc trung học phổ thông, Xét điểm thi đánh giá năng lực, đánh giá tư duy, Xét kết hợp chứng chỉ ngoại ngữ quốc tế,…

Ngoài ra, theo Kế hoạch triển khai công tác tuyển sinh đại học, cao đẳng ngành Giáo dục Mầm non năm 2024 của Bộ Giáo dục và Đào tạo, các cơ sở đào tạo xét tuyển sớm phải thông báo kết quả cho thí sinh để đăng ký xét tuyển trên Hệ thống hỗ trợ tuyển sinh chung của Bộ Giáo dục và Đào tạo chậm nhất vào 17 giờ ngày 10/7.

Điều quan trọng với thí sinh là đăng ký, sắp xếp nguyện vọng xét tuyển như thế nào để tránh mắc sai lầm dẫn tới mất cơ hội vào ngôi trường mình yêu thích.

“Bí kíp” sắp xếp nguyện vọng tăng cơ hội trúng tuyển ngành yêu thích

Trao đổi với phóng viên Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam, Tiến sĩ, Kiến trúc sư Hồ Quốc Khánh - Trưởng Phòng Truyền thông và Tuyển sinh, Trường Đại học Xây dựng Hà Nội chia sẻ: Thí sinh nên sắp xếp thứ tự nguyện vọng giữa các ngành, các trường theo mức độ mong muốn, yêu thích và năng lực của bản thân.

Tiến sĩ, Kiến trúc sư Hồ Quốc Khánh - Trưởng Phòng Truyền thông và Tuyển sinh, Trường Đại học Xây dựng Hà Nội. Ảnh: NVCC.

Đối với thí sinh đã trúng tuyển bằng phương thức xét tuyển sớm của một số trường, nếu quyết tâm học ngành đã trúng tuyển, thì các em nên đặt nguyện vọng này ở nguyện vọng số 1 để được công nhận kết quả trúng tuyển.

Trường hợp thí sinh đã trúng tuyển sớm nhưng không đỗ vào ngành học yêu thích hoặc vẫn hy vọng kết quả điểm thi tốt nghiệp trung học phổ thông có thể trúng tuyển vào ngành học khác, thì các em nên đặt nguyện vọng ngành học yêu thích hơn lên phía trước ngành học đã được thông báo trúng tuyển.

Chia sẻ lời khuyên về phương pháp tối ưu khi đăng ký nguyện vọng xét tuyển, Tiến sĩ Hồ Quốc Khánh cho biết, các em thí sinh nên liệt kê các ngành học, trường đào tạo mà bản thân mong muốn theo thứ tự ưu tiên ra nháp trước. Điều này giúp tránh tình trạng thí sinh mở máy tính lên rồi mới bắt đầu suy nghĩ, có thể dễ gây nhầm lẫn và sai sót trong quá trình nhập liệu nguyện vọng.

Bên cạnh đó, việc đăng ký nguyện vọng đối với các phương thức xét tuyển của thí sinh phải được thực hiện theo hình thức trực tuyến trên Hệ thống xét tuyển chung của Bộ Giáo dục và Đào tạo. Thí sinh sử dụng tài khoản đã được cấp để xử lý (xem, đính chính) thông tin.

Trong thời gian đăng ký, thí sinh được điều chỉnh và bổ sung nguyện vọng không giới hạn số lần. Tuy nhiên, các em không nên đặt nguyện vọng quá sớm hoặc quá muộn để tránh bị lỗi về mặt kỹ thuật khi thao tác chỉnh sửa trên hệ thống vào giờ cao điểm. Do vậy, thí sinh nên chủ động sắp xếp thời gian đăng ký phù hợp và phải chuẩn bị sẵn các phương án dự phòng.

Thạc sĩ Nguyễn Hứa Duy Khang - Phó Trưởng Phòng Đào tạo, Trường Đại học Cần Thơ cho hay: Theo quy chế tuyển sinh của Bộ Giáo dục và Đào tạo, mỗi thí sinh được đăng ký không hạn chế số nguyện vọng.

Tuy nhiên, các nguyện vọng phải được xếp theo thứ tự ưu tiên từ cao xuống thấp. Trong trường hợp thí sinh đủ điều kiện trúng tuyển ở nhiều nguyện vọng, thì chỉ được xét chính thức ở một nguyện vọng đầu tiên có đủ điều kiện trúng tuyển để nhập học.

Vì vậy, khi sắp xếp thứ tự các nguyện vọng, thí sinh chỉ nên căn cứ vào một nguyên tắc duy nhất. Đó là nguyện vọng mong muốn được học nhất thì xếp ưu tiên trên cùng; nguyện vọng yêu thích thứ nhì thì xếp thứ hai; cứ lần lượt theo thứ tự như vậy cho đến hết các nguyện vọng.

Tùy vào mỗi ngành học và mỗi cơ sở giáo dục đại học sẽ có nhiều phương thức xét tuyển khác nhau. Nếu thí sinh tham gia được càng nhiều phương thức xét tuyển thì cơ hội trúng tuyển sẽ có tỷ lệ cao hơn.

Thí sinh nên sắp xếp thứ tự nguyện vọng giữa các ngành, các trường theo mức độ mong muốn, yêu thích và năng lực của bản thân.

Trên thực tế, trong những năm học qua, vẫn có nhiều thí sinh không căn cứ theo nguyên tắc sắp xếp thứ tự ưu tiên các nguyện vọng, dẫn đến tình trạng dù đủ điều kiện đỗ vào ngành học mình yêu thích, nhưng vẫn không được trúng tuyển chính thức để nhập học.

Do đó, thí sinh nên suy nghĩ, cân nhắc một cách kỹ lưỡng, chín chắn và thực hiện việc đăng ký nguyện vọng trong thời hạn cho phép. Bởi lẽ, khi hết thời gian đăng ký, chuyển sang thời điểm công bố kết quả xét tuyển chính thức, thí sinh sẽ không được điều chỉnh với bất kỳ lý do nào nữa.

Còn theo Phó giáo sư, Tiến sĩ Vũ Thị Hiền - Trưởng Phòng Đào tạo, Trường Đại học Ngoại thương cho rằng: “Khi lựa chọn ngành học trong tương lai, thí sinh cần sắp xếp nguyện vọng xét tuyển theo thứ tự dựa trên các tiêu chí sau: sở thích và mong muốn cá nhân, tính ưu việt của ngành học, cơ hội việc làm của nghề nghiệp đó,...

Từ đó, thí sinh có thể lập danh sách những ngành học của các trường dự định ứng tuyển và sắp xếp theo thứ tự ưu tiên, mức độ yêu thích của mình; đồng thời so sánh tương quan giữa điểm chuẩn trúng tuyển của các năm trước đó”.

"Biết người biết ta, trăm trận trăm thắng"

Theo quan điểm của Tiến sĩ Hồ Quốc Khánh, thí sinh đăng ký nguyện vọng nên tập trung tìm hiểu, tham khảo và có góc nhìn “toàn cảnh” về bức tranh tuyển sinh. Ngoài các yếu tố về sở thích, các em cũng cần cân nhắc lựa chọn nguyện vọng dựa trên khả năng trúng tuyển của mình cũng như tố chất, năng lực, đáp ứng nhu cầu việc làm trong tương lai của các em.

Để đánh giá được khả năng trúng tuyển của bản thân, với các phương thức xét tuyển sử dụng kết quả Kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông, thí sinh phải tham khảo phổ điểm thi tốt nghiệp Trung học phổ thông năm nay ở các môn thi và tổ hợp xét tuyển đại học. Đồng thời, thí sinh cần tham chiếu điểm chuẩn của ngành/trường bản thân lựa chọn trong 2-3 năm gần nhất để quyết định sắp xếp nguyện vọng yêu thích và nguyện vọng có cơ hội trúng tuyển.

Đặc biệt, Tiến sĩ Hồ Quốc Khánh nhấn mạnh: “Tuyển sinh vẫn có thể xảy ra những điều không thể đoán trước được. Các trường sử dụng nhiều phương thức xét tuyển khác nhau, số lượng thí sinh đăng ký nguyện vọng vào các trường vẫn chưa rõ. Vì vậy, thí sinh phải có phương án dự phòng khi đặt nguyện vọng. Theo đó, thí sinh đã trúng tuyển sớm nên bổ sung thêm các nguyện vọng sử dụng điểm thi tốt nghiệp Trung học phổ thông để đảm bảo chắc suất trúng tuyển đại học.

Thí sinh không nên kỳ vọng vào việc xét tuyển ở các đợt bổ sung, vì chỉ một số ít các trường chưa tuyển đủ chỉ tiêu mới mở xét tuyển bổ sung. Trong trường hợp này, các em sẽ ít có cơ hội để lựa chọn ngành học phù hợp với nguyện vọng của mình”.

Dành lời khuyên về vấn đề này, Thạc sĩ Nguyễn Hứa Duy Khang cho rằng: Khi xác định nguyện vọng đăng ký, thí sinh cần xem các điều kiện về tiêu chí xét tuyển cũng như điểm chuẩn có thỏa mãn, đáp ứng được ngưỡng đảm bảo chất lượng đầu vào hay không.

Mỗi trường, mỗi ngành học, mỗi phương thức xét tuyển sẽ có những quy định khác nhau, cách tính điểm khác nhau. Vì vậy, thí sinh cần lưu ý tìm hiểu kỹ càng thông tin tuyển sinh nhằm tránh trường hợp nhầm lẫn giữa các nguyện vọng với nhau.

Đối với những ngành đặc thù có yêu cầu một số môn năng khiếu như Thể dục Thể thao, Sư phạm Mầm non, Âm nhạc, Nghệ thuật,...; thì thí sinh phải dự thi thêm năng khiếu theo quy định tuyển sinh của cơ sở đào tạo đó để đủ điều kiện nộp hồ sơ đăng ký xét tuyển.

Đối với những trường danh tiếng, điểm trúng tuyển hằng năm thường rất cao. Do đó, nếu học sinh có sự tập trung chuẩn bị cho các môn học phù hợp với phương thức xét tuyển từ sớm, gặt hái được kết quả học tập ngay từ năm lớp 10, 11 càng cao, thì các em sẽ càng có nhiều thuận lợi để cạnh tranh với những thí sinh khác khi tham gia đăng ký xét tuyển.

Nên hay không nên “mạo hiểm” đăng ký ít nguyện vọng?

Theo Phó giáo sư, Tiến sĩ Vũ Thị Hiền, việc lựa chọn đăng ký nhiều hay ít nguyện vọng hoàn toàn phụ thuộc vào năng lực, khả năng và mong muốn riêng của mỗi thí sinh trong kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông.

Đối với những thí sinh đăng ký ít nguyện vọng, việc này có thể lý giải bởi một số nguyên nhân như sau: Thứ nhất, thí sinh có thể đã trúng tuyển các hình thức xét tuyển đại học sớm và vào được chuyên ngành mình mong muốn.

Thứ hai, thí sinh tự tin vào khả năng của bản thân mình, với căn cứ dựa trên kết quả đã đạt được trong suốt quá trình học tập ở bậc trung học phổ thông. Hiện nay, đa phần thí sinh giỏi và xuất sắc đều trúng tuyển vào phương thức xét tuyển sớm của các trường đại học, nên thí sinh quyết định đăng ký ít nguyện vọng.

Thứ ba, thí sinh cũng có thể lựa chọn đăng ký ít nguyện vọng vì trước đó đã có định hướng phát triển phù hợp với mong muốn riêng của cá nhân. Vì vậy, thí sinh “khoanh vùng” tập trung vào những nguyện vọng ngành học, trường học hoặc định hướng du học mà bản thân mong muốn theo đuổi.

Phó giáo sư, Tiến sĩ Vũ Thị Hiền - Trưởng Phòng Đào tạo, Trường Đại học Ngoại thương. Ảnh: NVCC.

Tuy nhiên, việc đăng ký nhiều nguyện vọng cũng đem lại nhiều điểm thuận lợi và sự an toàn cho thí sinh.

Một là, thế hệ trẻ có rất nhiều tiềm năng để phát triển được ở nhiều ngành nghề, lĩnh vực khác nhau. Vì vậy, đăng ký nhiều nguyện vọng giúp các em học sinh mở rộng khả năng trúng tuyển ở nhiều ngành học mà mình mong muốn hơn, cũng như tăng cơ hội lựa chọn được môi trường học tập phù hợp nhất với bản thân.

Hai là, các em thí sinh có thể chưa có được cái nhìn bao quát về những ngành nghề, lĩnh vực học tập hoặc còn đang cân nhắc đến tương quan điểm trúng tuyển giữa các ngành học với kết quả Kỳ thi tốt nghiệp Trung học phổ thông của bản thân. Do đó, thí sinh có xu hướng đăng ký nhiều nguyện vọng khác nhau để đảm bảo khả năng trúng tuyển của mình được an toàn, tránh mạo hiểm.

“Thấu hiểu những tâm tư của các em học sinh trung học phổ thông, hằng năm, Trường Đại học Ngoại thương tổ chức nhóm trao đổi trên nền tảng mạng xã hội chính thức của nhà trường cùng đội ngũ các thầy cô, chuyên viên tư vấn và sinh viên ưu tú.

Đồng thời, nhà trường mở ra các buổi talkshow giao lưu, trao đổi, chương trình tư vấn tuyển sinh chuyên sâu để giúp các em học sinh có được cái nhìn cụ thể về ngành học và phương thức xét tuyển của Trường Đại học Ngoại thương. Từ đó, thí sinh sẽ đưa ra được những lựa chọn phù hợp với với định hướng phát triển bản thân trong kỳ thi sắp tới”, Phó Giáo sư Vũ Thị Hiền bổ sung.

Cùng trao đổi về vấn đề này, Thạc sĩ Nguyễn Hứa Duy Khang chia sẻ, thí sinh nên tận dụng quyền lợi có thể đăng ký không giới hạn số lượng nguyện vọng; và một trường có thể đăng ký nhiều ngành, ở nhiều tổ hợp xét tuyển khác nhau.

Thực tế hiện nay, có trường hợp thí sinh đạt điểm thi thử rất cao, quá tự tin nên chỉ đăng ký 1-2 nguyện vọng và nghĩ rằng chắc chắn trúng tuyển. Ngược lại, cũng có trường hợp các em thấy điểm của mình thấp, lại trở nên tự ti và không đăng ký vào những ngành học mình mong muốn nữa vì nghĩ rằng không thể trúng tuyển.

Thí sinh nên tận dụng quyền lợi có thể đăng ký không giới hạn số lượng nguyện vọng. Ảnh: Ngọc Ánh.

Song, thông thường, khi đăng ký xét tuyển, thí sinh chỉ mới có thể tham khảo được điểm trúng tuyển của những năm học trước, đánh giá thử sơ bộ cơ hội của mình trong năm nay, chứ chưa thể khẳng định được hoàn toàn kết quả đỗ hay trượt. Khi thực hiện xét tuyển, các trường còn phải căn cứ dựa trên nhiều yếu tố như xác định điểm trúng tuyển, số lượng chỉ tiêu tuyển sinh, mặt bằng điểm thi chung của thí sinh,...

Do đó, chúng ta không nên nhận định quá sớm về kết quả trúng tuyển, bỏ lỡ cơ hội, chủ quan đăng ký quá ít nguyện vọng. Thí sinh nên cân nhắc thận trọng, có thể đăng ký thêm một số nguyện vọng để đảm bảo độ an toàn được trúng tuyển, mở rộng cơ hội nhập học vào ngành nghề bản thân yêu thích.

Những lưu ý về đăng ký xét tuyển sớm/dự môn thi năng khiếu

Tiến sĩ Hồ Quốc Khánh cho biết, hiện nay, Trường Đại học Xây dựng Hà Nội là cơ sở đào tạo một số ngành/chuyên ngành có tổ hợp xét tuyển với môn thi năng khiếu, cụ thể là môn Vẽ Mỹ thuật. Những ngành/chuyên ngành đó là ngành Mỹ thuật đô thị, ngành Kiến trúc, ngành Kiến trúc/chuyên ngành Kiến trúc công nghệ, ngành Kiến trúc nội thất, ngành Kiến trúc cảnh quan, ngành Quy hoạch vùng và đô thị. Năm 2024, thí sinh xét tuyển vào các ngành học này phải dự thi môn Vẽ Mỹ thuật năm 2024 do trường tổ chức.

Tiến sĩ Hồ Quốc Khánh cũng chia sẻ: “Bởi đặc thù của những ngành học này, các em học sinh cần tìm hiểu, ôn luyện, trau dồi kiến thức, kỹ năng và ưu tiên môn thi Vẽ Mỹ thuật. Với một số thí sinh ở vùng sâu vùng xa, không có nhiều điều kiện để học tập trực tiếp các thầy cô, các em có thể tham khảo, học hỏi qua sách báo, những kênh thông tin chính thống trên Internet.

Trường Đại học Xây dựng Hà Nội đã đăng tải thông báo, hướng dẫn thi môn Vẽ Mỹ thuật trên các kênh thông tin chính thức như trang websites, fanpages,… của trường. Điều này góp phần hỗ trợ những em học sinh dù ở vùng sâu, vùng xa, khó có điều kiện học tập, vẫn có thể nuôi dưỡng đam mê, phát triển năng lực, năng khiếu của mình để theo đuổi ngành học yêu thích và trở thành tân sinh viên các ngành có môn thi năng khiếu của Trường Đại học Xây dựng Hà Nội”.

Thí sinh tham gia dự thi môn Vẽ Mỹ thuật trong kỳ tuyển sinh của Trường Đại học Xây dựng Hà Nội năm 2023. Ảnh: Website nhà trường.

Còn đối với phương thức xét tuyển sớm của các cơ sở đào tạo nói chung và Trường Đại học Ngoại thương nói riêng, Phó Giáo sư Vũ Thị Hiền chia sẻ một số điểm mà thí sinh cần lưu ý như sau:

Thứ nhất, thí sinh cần lưu ý đọc kỹ các yêu cầu trong Đề án tuyển sinh, thông báo xét tuyển của từng trường; từ đó chuẩn bị đầy đủ các kiến thức, hồ sơ và giấy tờ phù hợp để có thể đăng ký xét tuyển.

Riêng đối với Trường Đại học Ngoại thương, nhà trường có 4 phương thức xét tuyển sớm. Đó là dành cho các em học sinh có thành tích đạt giải quốc gia, giải tỉnh, hệ chuyên; có chứng chỉ ngoại ngữ quốc tế, chứng chỉ năng lực quốc tế; có điểm bài thi đánh giá năng lực của Đại học Quốc gia Hà Nội và Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh.

Thứ hai, thông thường, các phương thức xét tuyển sớm sẽ diễn ra trước kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông. Vì vậy, thí sinh cần lưu ý các mốc thời gian quan trọng để không bị bỏ lỡ thời gian đăng ký cũng như bỏ lỡ mất cơ hội trúng tuyển sớm vào các trường đại học.

Thứ ba, về nguyên tắc xét tuyển của Trường Đại học Ngoại thương, thí sinh được đánh giá hồ sơ bình đẳng, không phân biệt thứ tự ưu tiên của nguyện vọng đăng ký nên cơ hội trúng tuyển của thí sinh khi xét tuyển riêng là rất cao. Vì vậy, thí sinh nên mạnh dạn đăng ký vào các phương thức riêng của trường.

Ngoài ra, việc đăng ký các phương thức xét tuyển sớm hoàn toàn không ảnh hưởng đến kết quả trên hệ thống xét tuyển quốc gia của Bộ Giáo dục và Đào tạo. Có một số trường hợp thí sinh hiểu nhầm rằng khi tham gia xét tuyển sớm và trúng tuyển có điều kiện vào các trường đại học thì sẽ không được đăng ký vào các cơ sở đào tạo khác nữa. Tuy nhiên, đó là thông tin sai lệch, thí sinh vẫn có thể tự do đăng ký vào các trường khác nhau và sắp xếp các nguyện vọng theo thứ tự ưu tiên của bản thân.

Thí sinh cần lưu ý đọc kỹ các yêu cầu trong Đề án tuyển sinh, thông báo xét tuyển của từng trường để chuẩn bị đầy đủ các kiến thức, hồ sơ và giấy tờ phù hợp. Ảnh: Ngọc Ánh.

Cũng theo chia sẻ của Thạc sĩ Nguyễn Hứa Duy Khang, năm 2024, Trường Đại học Cần Thơ tiếp tục sử dụng các phương thức xét tuyển giống như năm 2023 vừa qua.

Cụ thể, những phương thức tuyển sinh bao gồm: Xét tuyển thẳng, Xét tuyển dựa trên kết quả của Kỳ thi tốt nghiệp Trung học phổ thông, Xét tuyển dựa vào học bạ của bậc Trung học phổ thông.

Tuy nhiên, đáng chú ý, năm nay nhà trường bổ sung thêm 1 phương thức xét tuyển dựa vào kết quả của kỳ thi V-SAT. Đối với những ngành học đặc thù có sử dụng môn thi năng khiếu, thì các em có thể đăng ký dự thi môn năng khiếu do Trường Đại học Cần Thơ trực tiếp tổ chức.

Bên cạnh đó, các phương thức xét tuyển sớm của nhà trường bao gồm: Xét tuyển dựa vào học bạ của bậc trung học phổ thông (thời gian đăng ký từ ngày 2/5 đến hết ngày 2/6/2024); Xét tuyển dựa vào kết quả của kỳ thi V-SAT (thời gian đăng ký từ ngày 20/5 đến hết ngày 15/6/2024).

Mặt khác, mỗi cơ sở đào tạo sẽ có những quy định khác nhau về phương thức xét tuyển, cách tính điểm, điều kiện đăng ký, ngưỡng đảm bảo chất lượng đầu vào, thành phần hồ sơ đăng ký, cách thức tuyển sinh, đặc biệt là thời hạn đăng ký khác nhau.

Chính vì vậy, thí sinh nên tìm hiểu kỹ lưỡng các thông tin trên website nhà trường, cần định vị được mình sẽ đăng ký xét tuyển sớm ở trường nào, ngành nào để thực hiện đúng các yêu cầu về tuyển sinh.

Lưu Diễm