Chuyện ở cảng container hiện đại nhất miền Bắc

Cảng container quốc tế Cái Lân. Ảnh: Quang Hùng.

Chúng tôi có dịp thăm cảng Cái Lân trong một ngày cuối năm 2016. Mới đầu giờ sáng mà cảng Cái Lân đã hối hả, nhộn nhịp. Hàng chục xe container chuyển bánh nối thành hàng dài, thẳng tắp ra vào cổng cảng để nhận chuyến hàng đầu tiên trong ngày. Cảm nhận đầu tiên của chúng tôi về cảng là sự chuyên nghiệp, hiện đại. Sau khi tìm hiểu, chúng tôi mới biết, cảng container quốc tế Cái Lân từ lâu đã được Hải quan Hoa Kỳ cấp chứng chỉ CT PAT (tiêu chuẩn về an ninh, an toàn) và là cảng đầu tiên của miền Bắc được cấp chứng chỉ này. Không những thế, các bến 2, 3, 4 có chiều dài cầu cảng 598m, với dàn cẩu gồm 4 cẩu bờ STS loại Post Panamax tầm với 17 hàng container; cẩu ERTG, độ rộng 7 hàng container, xe khung nâng, xe chở container trong bãi... đặc biệt là dịch vụ xếp dỡ hàng siêu trọng đến 100 tấn tại móc cẩu.

Lần theo tấm biển chỉ dẫn, chúng tôi “mục sở thị” khu vực làm thủ tục hải quan nằm trong khuôn viên cảng Cái Lân. Tại các quầy thủ tục, những cán bộ, công chức Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Cái Lân khoác trên mình bộ đồng phục của Ngành đang niềm nở hướng dẫn thủ tục cho DN. Từng khâu tiếp nhận, xử lý, phân tích thông tin, phân luồng tờ khai..., đều được xử lý trên hệ thống CNTT tập trung, thống nhất. Với phương châm giải phóng hàng hóa qua cảng nhanh nhất, các cán bộ, công chức thường xuyên phải làm việc hết công suất.

Tiếp chúng tôi tại trụ sở, Chi cục trưởng Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Cái Lân (Cục Hải quan Quảng Ninh) Vũ Văn Sỹ phấn khởi chia sẻ: Năm 2016 ghi nhận kết quả trên mọi mặt công tác quản lý Nhà nước về Hải quan tại đơn vị. Song song thực hiện hiệu quả Hệ thống thống quan tự động VNACCS/VCIS, đơn vị cũng được lãnh đạo Cục tin tưởng, tiên phong trong triển khai địa điểm kiểm tra chuyên ngành, đo thời gian giải phóng hàng… hướng đến lợi ích của cộng đồng DN, cũng như đáp ứng sự gia tăng của lưu lượng hàng hóa XNK. Cụ thể, nhờ triển khai địa điểm kiểm tra chuyên ngành tại cảng Cái Lân đã giúp rút ngắn đáng kể thời gian thông quan (như mặt hàng ô tô NK là 5,8 ngày, giảm còn 0,4 ngày). Bên cạnh đó, tỷ lệ phân luồng tờ khai ổn định như luồng Xanh đạt 59,6%; luồng Vàng đạt 35,5% và luồng Đỏ đạt 4,9% (đạt mức dưới 7% so với mục tiêu đề ra của Tổng cục Hải quan vào năm 2020-PV).

Những kết quả trên cũng đủ để níu giữ 220 DN gắn bó, thường xuyên tham gia làm thủ tục ở Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Cái Lân. Trong chuyến đi này, chúng tôi có dịp gặp gỡ, trò chuyện với đại diện nhiều DN đến làm thủ tục. Từng ánh mắt, nụ cười của mỗi DN có mặt tại đây thể hiện sự tin tưởng trước thái độ phục vụ thân thiện, tận tình của mỗi cán bộ Hải quan nơi đây.

Công ty TNHH Sợi hóa học Thế kỷ mới Việt Nam (có địa chỉ trong Khu Công nghiệp Cái Lân) là một ví dụ. Hơn 3 năm hoạt động, Công ty thường xuyên đáp ứng nhu cầu việc làm cho hơn 500 lao động, XK hàng hóa đi các nước châu Mỹ và một số nước châu Âu. Bà Mai Quyên, cán bộ phụ trách XNK của Công ty Sợi hóa học Thế kỷ mới Việt Nam chia sẻ: Không chỉ giải quyết thủ tục hải quan nhanh gọn, cán bộ, công chức Hải quan Cái Lân luôn giải đáp thấu tình, đạt lý mỗi khi nhận được yêu cầu từ DN, nhất là về chính sách mặt hàng kiểm tra chuyên ngành. Nhờ vậy, DN chủ động hơn trong các đơn đặt hàng với các đối tác nước ngoài, cũng như có kế hoạch mở rộng hoạt động sản xuất kinh doanh.

Nỗ lực cải cách thủ tục hành chính góp phần tăng thu ngân sách ở Hải quan cảng Cái Lân. Ảnh: Quang Hùng.

Cùng đến Chi cục để được tư vấn thủ tục miễn thuế cho các lô hàng nhập sản xuất NK theo Luật Thuế XK, thuế NK mới, bà Cao Thị Hoàn, cán bộ phụ trách XNK thuộc Công ty TNHH Ánh Dương Việt Nam cũng có cùng quan điểm như trên. Những lợi ích của việc rút ngắn thời gian thông quan, giải đáp kịp thời vướng mắc cho DN… đã được khẳng định trong suốt chặng đường 5 năm của Công ty TNHH Ánh Dương Việt Nam.

Có thể nói, việc đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính được xem là nhiệm vụ hàng đầu mà Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Cái Lân đặt ra ngay từ đầu năm 2016. Việc làm này vừa đáp ứng sự mong mỏi của hàng trăm DN XNK qua địa bàn, vừa đảm bảo mục tiêu quản lý, góp phần tăng thu cho ngân sách Nhà nước.

Năm 2016, số thu ngân sách Nhà nước tại Chi cục đạt 7.158 tỷ đồng, đạt 124,5% so với chỉ tiêu (5.750 tỷ đồng), đạt 103,75% so với chỉ tiêu phấn đấu (6.900 tỷ đồng). Con số ấn tượng này còn vượt 29% so với số thu năm 2015 (5.570 tỷ đồng), gấp hơn 2 lần so với năm 2014 (3.457 tỷ đồng). Sở dĩ có số thu tăng cao một phần là do một số mặt hàng trọng điểm có mức thuế suất được điều chỉnh như dăm gỗ rừng trồng XK và dầu đậu tượng NK đều tăng từ 0 đến 2%. Cá biệt có mặt hàng ô tô du lịch NK tăng 130% về số lượng, tăng 137% về trị giá (chiếm 80% số thu ngân sách). Tuy nhiên không thể phủ nhận những nỗ lực mà cán bộ, công chức Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Cái Lân trong việc thu hút DN thông qua việc đẩy mạnh cải cách hành chính, ứng dụng các phần mềm nghiệp vụ trong tất cả các khâu nghiệp vụ hải quan; thường xuyên nắm tình hình, kế hoạch hoạt động, nhận phản hồi về khó khăn của DN để có biện pháp hỗ trợ kịp thời...

Ngay như trong công tác giám sát, Chi cục đã triển khai sử dụng hiệu quả máy đọc mã vạch để kiểm tra các thông tin như: Xác định số tờ khai hải quan, trạng thái tờ khai hải quan (được đưa ra khu vực giám sát hải quan hay không), số hiệu container, số lượng container, lượng hàng. Nhờ đó, giúp tiết kiệm thời gian thông quan hàng hóa, tránh phát sinh lưu kho lưu bãi, tránh được tồn đọng hồ sơ sang ngày hôm sau. Đồng thời tiết kiệm nhân lực và lưu trữ dữ liệu trên hệ thống, đáp ứng được yêu cầu tra cứu nhanh chóng của cơ quan Hải quan và DN. Mặt khác, tránh được việc giả mạo và chỉnh sửa bộ hồ sơ khai báo hải quan so với thực hiện thông quan thủ công, tránh xảy ra gian lận cũng như sai sót trong quá trình giao nhận hàng hóa tại cảng. Bên cạnh đó, Chi cục cũng phối hợp tốt với các cơ quan như cảng vụ, Biên phòng, các đơn vị kinh doanh cảng như Công ty TNHH MTV cảng Quảng Ninh, Công ty TNHH cảng container quốc tế-CICT; các cơ quan kiểm tra chuyên ngành trong việc giải quyết thủ tục nhanh chóng đối với hàng hóa XNK, tạo điều kiện tối đa cho DN.

Câu nói ví von: "Vỗ tay phải vỗ bằng hai tay" cũng là mong muốn của vị lãnh đạo Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Cái Lân trước khi chia tay chúng tôi. Sự sát cánh, đồng hành cùng DN là “chìa khóa” để các cán bộ, công chức Hải quan nơi đây tiếp tục gặt hái những thành công tiếp theo.

Quang Hùng