Có cần nghiên cứu nghiêm túc về các 'ông cá thần'?

Tuy nhiên, có thực sự cần thiết cần phải nghiên cứu nghiêm túc về các ông cá này hay không hiện vẫn còn nhiều luồng ý kiến khác nhau… Ông Trần Đình Luyện, Nguyên Giám đốc Sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch Bắc Ninh: “Cần nghiên cứu các ông cá gắn với các yếu tố văn hóa, tín ngưỡng”. Từ những năm 1992-1993, khi làm hồ sơ đề nghị nhà nước công nhận di tích lịch sử văn hóa cho cụm di tích đền Vua Bà, thủy tổ của làng quan họ và đình làng Diềm tôi cũng đã nghe những câu chuyện và tận mắt chứng kiến những ông cá thần. Và từ đó đến nay hầu như năm nào tôi cũng về làng Diềm vào dịp lễ hội với tư cách lãnh đạo của ngành văn hóa thông tin, tham gia vào việc dâng hương tại đền Vua Bà. Mới đây, tôi cũng dẫn một đoàn khách từ Hà Nội về thăm và vẫn thấy sự tồn tại của những ông cá này ở đây. Tuy nhiên, cho đến nay vẫn chưa có công trình nghiên cứu nào về những ông cá này. Khách thập phương đến cũng rất quan tâm đến những ông cá và muốn tìm hiểu những yếu tố thực tế, nhất là tuổi của cá nhưng chúng tôi cũng không thể nói một cách chính xác được. Do đó, rất cần thiết phải có những nghiên cứu nghiêm túc về các ông cá qua đó giải thích chân thực về tuổi của cá, nguyên nhân vì sao cá không sinh sản…. Bên cạnh đó, không thể thiếu được những nghiên cứu về môi trường sống, nước giếng, cây xanh ảnh hưởng đến đời sống, tuổi thọ của cá. Ông Ngô Công Thiết, Bí thư chi bộ thôn Viêm Xá (Hòa Long, Bắc Ninh): “Cần thận trọng khi nghiên cứu…”. Bản thân tôi đã được nghe kể rất nhiều về các ông cá này và trước đây cũng đã từng tham gia tát nước trong giếng. Kể cả các cụ già trong làng cũng nói rằng: Cá đã có từ cổ xưa. Đối với dân làng Diềm chúng tôi, các ông cá luôn được tôn trọng và có ý nghĩa tâm linh rất lớn. Nhiều khách thập phương nghe tiếng đồn về cá thần cũng đã về tham quan. Tuy nhiên, cũng có ý kiến cho rằng, vòng đời của cá chép chỉ khoảng hơn một trăm năm nhưng để giải thích được sự tồn tại của các ông cá tại giếng Ngọc một cách khoa học là vấn đề không đơn giản. Hơn nữa, việc nghiên cứu có thể ảnh hưởng không nhỏ đến các ông cá và nhất là động chạm đến yếu tố tâm linh, tín ngưỡng của người dân trong làng, bản sắc của một địa phương. Do đó, việc nghiên cứu các ông cá này, tôi cho rằng cần thận trọng.