Cơ hội cho bệnh nhân đột quỵ nhồi máu não

Với việc đưa vào triển khai phương pháp điều trị bằng thuốc tiêu sợi huyết và kỹ thuật lấy huyết khối động mạch não bằng dụng cụ Solitaire, BV Đà Nẵng đã kịp thời cứu chữa thành công nhiều bệnh nhân bị đột quỵ nhồi máu não mà không để lại bất kỳ di chứng nào. Phương pháp này đã mở ra cơ hội lớn cho những bệnh nhân bị đột quỵ khó có cơ hội phục hồi.

Việc triển khai kỹ thuật lấy huyết khối động mạch não bằng dụng cụ Solitaire, BV Đà Nẵng đã cứu thành công nhiều bệnh nhân đột quỵ não.

Chạy đua với “thời gian vàng”

Nhồi máu não cấp là căn bệnh rất nguy hiểm và phương pháp điều trị bằng thuốc tiêu sợi huyết là một trong những phương pháp điều trị rất hiệu quả trong những giờ đầu sau khi xuất hiện triệu chứng đầu tiên của bệnh. Khoảng thời gian tốt nhất là < 4,5 giờ đầu kể từ khi có triệu chứng đầu tiên của nhồi máu não, đây được xem là thời gian vàng để dùng thuốc tiêu sợi huyết đường tĩnh mạch. Phương pháp này giúp bệnh nhân tăng hiệu quả điều trị, giảm thiểu nguy cơ tử vong vì tai biến và ngăn ngừa tình trạng tàn phế.

Mới đây, bệnh nhân L.V.T (40 tuổi, trú Quảng Nam), có tiền sử tăng huyết áp và bị nhồi máu não được đưa đến BV Đà Nẵng cấp cứu. Theo người nhà bệnh nhân, lúc ngủ dậy, anh T. vẫn sinh hoạt bình thường nhưng khoảng 45 phút sau thì tự nhiên cảm thấy đau đầu, nói ngọng ú ớ không rõ tiếng, không thể cử động được nửa người trái nên được đưa thẳng ra BV Đà Nẵng. Các bác sĩ đã hội chẩn và chẩn đoán bệnh nhân bị đột quỵ do nhồi máu não trên nền tiền sử tăng huyết áp. Nhận thấy bệnh nhân này bị đột quỵ trong khoảng thời gian vàng (< 4,5 giờ đầu), các bác sĩ đã nhanh chóng sử dụng phác đồ điều trị bằng thuốc tiêu sợi huyết. Qua thời gian ngắn điều trị, các triệu chứng lâm sàng của bệnh nhân được cải thiện rõ rệt, bệnh nhân cử động được tay chân, nói tròn tiếng không còn bị ngọng. Sau đó bệnh nhân được các y, bác sĩ tiếp tục theo dõi cho dùng thuốc, phục hồi chức năng và xuất viện...

Bs.Ck2 Trần Ngọc Thạnh – Giám đốc BV Đà Nẵng cho biết, tiêu sợi huyết khối tĩnh mạch là một trong những kỹ thuật điều trị triệt để đối với người bệnh đột quỵ nhồi máu não cấp. Tuy nhiên, phương pháp này chỉ có tác dụng trong tối đa 4-5 giờ đầu sau khi người bệnh bị đột quỵ. Thuốc càng dùng sớm, hiệu quả càng cao. Đây là “khung giờ vàng” giúp người bệnh bị đột quỵ có cơ hội bình phục hoàn toàn. Trước đây, khi chưa áp dụng phương pháp này, người bệnh đột quỵ dù được cấp cứu kịp thời vẫn có thể để lại những di chứng như liệt nửa người, liệt tứ chi, không nói được.

“Phương pháp tiêu sợi huyết được BV Đà Nẵng ứng dụng từ nhiều năm qua. Tuy nhiên, số bệnh nhân có cơ hội chữa bệnh bằng phương pháp này vẫn chưa nhiều. Nguyên nhân chủ yếu do người bệnh nhập viện quá muộn nên không được chỉ định dùng thuốc tiêu sợi huyết”, Bs Thạnh cho biết thêm.

Cơ hội lớn cho bệnh nhân bị đột quỵ nặng

Theo Ts.Bs Lê Đức Nhân – Phó Giám đốc BV Đà Nẵng, ngoài phương pháp điều trị bằng thuốc tiêu sợi huyết, BV Đà Nẵng cũng đã triển khai kỹ thuật lấy huyết khối động mạch não bằng dụng cụ Solitaire. Đây là kỹ thuật rất khó, đòi hỏi tay nghề cao.

Cách đây không lâu, chị P.T.K (43 tuổi, trú TP Đà Nẵng) được đưa vào BV Đà Nẵng cấp cứu trong tình trạng liệt nửa người bên trái. Người nhà cho biết, sáng sớm cùng ngày chị K. ngủ dậy và tự nhiên bị liệt nửa người, dù không có bệnh lý gì về tim mạch hay huyết áp, sinh hoạt bình thường.

Sau khi vào viện, tổ phản ứng nhanh về đột quỵ của BV Đà Nẵng khẩn trương chụp CT và bước đầu loại trừ tình trạng xuất huyết não. Kết hợp các xét nghiệm, bác sĩ nhanh chóng kết luận bệnh nhân bị tắc mạch máu não. Các bác sĩ đã sử dụng thuốc tiêu sợi huyết để làm tan cục máu đông nhưng chưa cải thiện lâm sàng về liệt, chụp CT mạch máu thì phát hiện chưa tiêu cục máu đông. Sau khi hội chẩn, các bác sĩ nhanh chóng quyết định can thiệp mạch lấy khối huyết tụ bằng dụng cụ Solitaire. Ca can thiệp kéo dài gần 1 giờ đồng hồ đã thành công, tay chân bệnh nhân hoạt động. Sau một ngày điều trị, bệnh nhân gần như hồi phục hoàn toàn. Sau đó, sức khỏe bệnh nhân K. đã ổn định và cho xuất viện.

Theo Ts.Bs Lê Đức Nhân, việc điều trị lấy huyết khối não bằng dụng cụ Solitaire là phương pháp mới điều trị cho các bệnh nhân bị tắc các động mạch não lớn, không thể điều trị bằng thuốc tiêu huyết khối. Tuy nhiên, thời gian cho phép chỉ trong vòng 6 giờ đầu từ khi đột quỵ não - đây là thời gian vàng của các bệnh nhân đột quỵ nhồi máu. Vì vậy, các bước chẩn đoán ban đầu để khẳng định chẩn đoán là hết sức khẩn trương và phải tranh thủ từng phút. Bs Nhân cho rằng, khả năng tử vong đối với những trường hợp bị đột quỵ não do tắc các động mạch não lớn là rất cao, từ 70-80%, hoặc nếu sống cũng để lại di chứng nặng nề, liệt người. Chính vì thế, việc áp dụng phương pháp lấy huyết khối não bằng dụng cụ Solitaire mở ra cơ hội lớn cho những bệnh nhân bị đột quỵ khó có cơ hội phục hồi. Để áp dụng thành công phương pháp mới này, BV Đà Nẵng thành lập một quy trình hoàn thiện, như cử các bác sĩ đi đào tạo chuyên sâu, hình thành ê-kíp, đội phản ứng nhanh.

“Khi bệnh nhân nhập viện chẩn đoán bị đột quỵ sẽ được đóng dấu hồ sơ “khẩn cấp” để chạy đua với thời gian cứu sống người bệnh. Bỏ qua các thủ tục giấy tờ, bệnh nhân được ưu tiên tuyệt đối cấp cứu, xét nghiệm, chẩn đoán hình ảnh... với một ê-kíp riêng để làm sao kịp thời cứu sống bệnh nhân”, Bs Nhân khẳng định.

Bs Nhân khuyến cáo: Những bệnh nhân đột quỵ não cần được nhanh chóng đưa đến bệnh viện, tốt nhất là trong 3-4 giờ sau khi bị đột quỵ. Người nhà bệnh nhân nên giữ nguyên hiện trạng của người bệnh, không nên áp dụng các biện pháp truyền miệng như chích máu đầu ngón tay, bấm huyệt, cạo gió, châm cứu. Bởi vì điều đó đã vô tình làm mất thời gian và đánh mất “cơ hội vàng” chữa bệnh của chính người bệnh, gây hậu quả đáng tiếc.

LÊ HÙNG