Cơ quan tố tụng có hình sự hóa hành vi hành chính?

“Làm chui” mệnh lệnh hành chính

Trong đơn gửi báo PL&XH, anh Nguyễn Ngọc Khái, SN 1974, trú tại phường Tân Quý, quận Tân Phú, TP HCM, phản ánh việc bố anh là ông Nguyễn Ngọc Khôi, SN 1943, bị cơ quan chức năng xã Yên Chính, huyện Ý Yên, tỉnh Nam Định, giữ trái pháp luật, sau đó bị cơ quan tố tụng huyện Ý Yên truy tố về hành vi “Cố ý gây thương tích”.

Theo đơn của anh Khái, vào sáng 17-11-2013, ông Khôi đang ở trong nhà thì có 4 người tới nhà đập bờ tường, ông Khôi ra hỏi và những người này xưng là an ninh xã. Khi ông Khôi hỏi có giấy tờ gì không thì nhóm người này không xuất trình được nhưng vẫn tiếp tục đập phá bức tường.

Ngay lúc đó, ông Khôi quay ra giằng co để bảo vệ tài sản của mình. Một trong 4 người ở nhóm xưng là cán bộ thôn và an ninh xã bị viên gạch của ông Khôi ném vào mặt. Ông Khôi bị nhóm người trói tay, giải lên xã đến hơn 17g mới cho về.

“Đây là hành vi phá hoại tài sản của gia đình tôi. Họ nói thi hành công vụ mà không có giấy tờ, văn bản thể hiện được quyền cưỡng chế, lấy quyền gì để trói tay bố tôi giải lên xã” - anh Khái viết trong đơn.

Tiếp xúc với PV, bà Phạm Thị Đường (vợ ông Khôi) cho biết thêm: Khoảng 8g sáng 17-11-2013, bà và ông Khôi đang bán hàng tại chợ Bo, xã Yên Chính thì ông Phạm Cảnh Túc tìm ông Khôi nói về nhà có việc.

Khi về đến nhà thì có một nhóm người đứng trước cửa, trong đó ông Nguyễn Đăng Quyền, cán bộ xóm An Thắng đang dùng gang tay đo đạc đoạn tường gạch. Ông Khôi hỏi thì được ông Trường cho biết “đo để tháo dỡ”. “Ai bảo anh tháo dỡ nhà tôi?”. Ông Quyền đáp: “Xã sai tao thì tao dỡ”. Bức xúc, ông Khôi cầm nửa viên gạch ném vào đám người đang đập phá tường rào nhưng không may trúng vào ông Quyền. Ông Khôi bị nhóm người túm lại trói tay giải lên xã cho đến khi CA huyện về cởi trói.

“Sự việc xảy ra chẳng có ai lập biên bản hiện trường, vì đây là hành vi tư thù cá nhân của ông Nguyễn Xuân Trường, Chủ tịch UBND xã Yên Chính, khi trước đây ông Khôi tố cáo ông Trường tham nhũng tiền đền bù giải phóng mặt bằng đường tỉnh lộ 57” - bà Đường nghi ngờ động cơ làm việc của nhóm người.

Ông Nguyễn Ngọc Khôi cho rằng, vụ việc xuất phát từ cách làm trái pháp luật của nhóm cán bộ thôn, xóm. Và việc truy tố ông với tội danh trên là có sự oan sai. Ảnh: V.Giang

Hình sự hóa hành vi hành chính?

Ngày 10-3-2014, bất ngờ CQCSĐT CA huyện Ý Yên ra Kết luận điều tra số 14, truy tố ông Nguyễn Ngọc Khôi tội “Cố ý gây thương tích” theo Điều 104 BLHS với tỷ lệ xác định thương tật của ông Nguyễn Đăng Quyền là… 1%. Và ngày 24-3-2014, VKSND huyện Ý Yên ra Cáo trạng số 14, truy tố ông Khôi với tội danh trên theo Điều 104 BLHS.

Ngày 23-4-2014, TAND huyện Ý Yên tiến hành phiên xét xử sơ thẩm với ông Nguyễn Ngọc Khôi, tội “Cố ý gây thương tích”. Tại phiên tòa, trả lời câu hỏi của HĐXX và đại diện VKS, ông Khôi một mực khẳng định mình không cố ý gây thương tích cho ông Quyền.

“Các anh ấy xưng là theo “lệnh” của xã đến cưỡng chế bức tường nhà tôi, song tôi hỏi, các anh không xuất trình bất cứ giấy tờ gì. Theo lẽ đơn thuần, có người đến phá nhà mình bất hợp pháp thì tôi tự vệ. Tôi có bức xúc, cầm nửa viên gạch lao vào đám người, không may trúng vào ông Quyền chứ tôi không cố ý gây thương tích cho ông ấy” - bị cáo đã hơn 71 tuổi, dáng khom còng tự bảo vệ mình trước phiên tòa.

Ông Khôi cũng khẳng định, đến khi phiên tòa được mở, ông không hề tiếp nhận bất cứ giấy tờ, biên bản vi phạm nào từ phía UBND xã Yên Chính và cho rằng đây có chăng là vi phạm hành chính, được xử lý bằng hành vi hành chính, song phía UBND xã và nhóm người thực thi ở thôn đã lạm quyền, gây bức xúc cho ông mới dẫn đến hành động như VKS quy kết.

Bị cáo lặp lại trả lời với HĐXX: “Tôi có vô tình làm xây xước nhẹ cho anh Quyền nhưng nói tôi cố ý gây thương tích là nhất định tôi không nhận. Họ làm sai phải xử lý họ trước, tại sao tôi phải chịu tội? Thương tật đó có thực sự đáng 1%?”. Thiếu hiểu biết pháp luật, tuổi đã già, không tự mình chứng minh được “sự vô tội”, đại diện VKS giữ quan điểm đề nghị truy tố ông Khôi với tội danh đã nêu.

TAND huyện Ý Yên tuyên ông Nguyễn Ngọc Khôi chịu mức án 6 tháng tù, cho hưởng án treo. Ông Khôi và gia đình cho biết, đang làm đơn kháng cáo gửi TAND tỉnh Nam Định, đồng thời gửi cơ quan chức năng xem xét tính khách quan của vụ án, có hay không dấu hiệu của việc hình sự hóa hành vi hành chính (?!)

Ông Khôi một mực cho rằng, mình không có tội, bằng lập luận: “Đây là đất hợp pháp của gia đình, được Nhà nước cấp sổ đỏ. Nếu có vi phạm thì xã phải lập biên bản, có quyết định cưỡng chế tống đạt… rồi mới tiến hành, chứ tại sao vô cớ ngang nhiên đến đập phá nhà dân. Pháp luật nào cho phép?

Văn giang