Công ty TNHH đá cẩm thạch R.K Việt Nam gây ô nhiễm môi trường, hàng trăm hộ dân kêu cứu

Làng xã đang bình yên

Mới đây, hàng trăm hộ dân đã đồng thuận ký tên và nhất trí gửi Đơn kiến nghị lên Báo pháp luật Việt Nam, phản ánh Công ty TNHH đá cẩm thạch R.K Việt Nam (địa chỉ: Thị Trấn Yên Thế, Lục Yên, Yên Bái) thăm dò, khai thác, chế biến sử dụng khoáng sản làm vật liệu xây dựng tại bản Nà Kèn (Lục Yên - Yên Bái) làm ảnh hưởng tới môi trường, sức khỏe.

Mỏ đá Nà Khao – xã Yên Thắng – huyện Lục Yên của Công ty TNHH đá cẩm thạch R.K Việt Nam - Ảnh Hùng Võ.

Qua tìm hiểu được biết, dựa trên đề xuất của UBND tỉnh Yên Bái và ý kiến đồng thuận của Bộ Xây Dựng, Bộ Tài Nguyên và Môi Trường, ngày 27/01/2014 Thủ Tướng Chính Phủ ban hành Quyết định số 203/QĐ-TT đồng ý bổ sung mỏ đá hoa trắng Nà Kèn tại xã Lâm Thượng và xã Khai Trung, huyện Lục yên, tỉnh Yên Bái vào quy hoạch thăm dò, khai thác, chế biến và sử dụng khoáng sản làm vật liệu xây dựng ở Việt Nam đến năm 2020.

Được biết, mỏ đá trắng Nà Kèn có diện tích 137,66 ha, việc bổ sung mỏ đá hoa trắng Nà Kèn vào quy hoạch và bổ sung vào khu vực không đấu giá quyền khai thác khoáng sản đã gây nên một sự bất bình lớn trong nhân dân xã Lâm Thượng nói chung và nhân dân thôn Nà Kèn nói riêng.

“Hiện nay bất cứ một xe ô tô nào đi vào khu vực thôn Nà Kèn đều bị bà con chặn lại, nếu là xe của đơn vị khai thác đá thì bà con yêu cầu quay đầu ngay để phản đối việc khai thác đá tại thôn Nà Kèn. Chúng tôi biết việc làm đó là không đúng nhưng vì sự mưu sinh và sống còn chúng tôi đành phải làm vậy”, một người dân chia sẻ trong tiếc nuối.

“Cuộc sống của nhân dân đang bình yên, bỗng dưng Công ty TNHH đá cẩm thạch R.K Việt Nam vào xã Lâm Thượng khai thác. Công ty này đã từng khai thác tại thôn Nà Khao – xã Yên Thắng – huyện Lục yên. Hậu quả là họ chỉ biết khai thác, không quan tâm đến việc bảo vệ môi trường sinh thái cũng như ảnh hưởng, thiệt hại về khí hậu, môi trường, thiệt hại kinh tế, làm đất đá trôi xuống chân núi, lấp cả ruộng của nhân dân dưới chân núi mà không được quan tâm, xem xét bồi thường thiệt hại”, bà T. chia sẻ trong bức xúc.

Một góc núi bản Nà Kèn.

Qua nhiều ngày tìm hiểu, chúng tôi được biết xã Lâm Thượng đến nay còn lưu giữ được nhiều ngôi làng cổ: Thâm Pất, Thâm Quang, Thâm Lay, Bản Bình, Bản Chang, Nặm Chọ, Nà Kèn, Khau Muổi, Bản Lẹng, Bản Khéo, Bản Chỏi, Tông Cại, Tông Pắng, Nặm Chắn, Hin Lạn, Nà Kéo... Mỗi một ngôi làng, ngôi bản gắn liên với nhiều câu chuyện huyền thoại, lâm ly, hấp dẫn.

Đình Lâm Thượng (Bản Chỏi) nổi tiếng linh thiêng, thờ vua Lê Thái Tổ (1428-1433). Từ thời Tự Đức qua Thành Thái đến Khải Định 3 lần được cấp sắc phong. Đến nay duy nhất còn lưu giữ được bản Văn tế rất đầy đủ và súc tích.

Lâm Thượng là miền đất tiếp cận và giao thoa 2 nền văn minh Tày - Dao, đó là văn hóa ứng xử của tấm lòng hiếu khách và văn hóa ẩm thực, đặc biệt kỹ xảo chế bánh cốm, bánh thính, vịt canh chua...

Nơi đây cần lập quy hoạch cho du lịch sinh thái, tâm linh và bản làng cổ là kinh tế nhất vì thu được nhiều tiền từ du lịch, giao lưu văn hóa giữa các dân tộc.

Hệ lụy từ khai thác khoáng sản

Bà Đỗ Thị Hồng, Phó tổng Giám đốc công ty này đã đến khảo sát nhiều và nói với người dân: Mỏ đá này khi khai thác ra các sản phẩm đá Block, đá xẻ đã được mài đánh bóng, đá xẻ tấm lớn, đá xẻ tấm nhỏ được xuất khẩu tởi 60 quốc gia trên toàn thế giới.

Một người dân đặt câu hỏi: Hiện tại Công ty TNHH đá cẩm thạch R.K Việt Nam đang khai thác tại mỏ thôn Nà Khao – xã Yên Thắng – huyện Lục Yên là 5 triệu m3, đá bột từ 12 – 15 triệu m3, tỷ lệ thu hồi đạt từ 30% - 35% tuy nhiên Công ty chỉ thu hồi 3% - 5% (với kích thước khai thác khối đá từ 5 – 10m3) trong khi Công ty phải tận thu những phiến đá có kích thước 0,4m3 trở lên. Nếu tận thu sản xuất bột nghiền từ đá viên chắc chắn độ thu hồi 30% - 35% với sản phẩm là đá xẻ và đá bột.

Công ty TNHH đá cẩm thạch R.K Việt Nam chỉ thu hồi được 3% - 5% vậy 65% - 95% phế phẩm, đất đá thải sẽ đổ đi đâu, môi trường không khí, đất, nước bị ô nhiễm hóa học, ô nhiễm vật lý kể cả“ô nhiễm” xã hội thì được xử lý như thế nào?

Như vậy tổn thất tài nguyên ở mức rất cao do việc cấp phép để quy hoạch là tổn hại nghiêm trọng, tác động xấu đến mức nguy hiểm như ở Nà Kèn – xã Lâm Thượng.

Sự lãng phí tài nguyên trong khai thác cũng như sự yếu kém trong công tác quản lý, báo cáo chưa đúng sản lượng khai thác sẽ gây thất thoát nguồn thu ngân sách.

Sự thất thoát không dừng lại ở chủ trương mà hệ lụy nghiêm trọng sẽ khiến nhiều hộ gia đình điêu đứng, vì thiếu hoặc mất đất sản xuất, bãi thải sẽ không được xây dựng đúng quy hoạch. Gây bồi lấp dòng chảy, ruộng vườn thu hẹp diện tích đất canh tác, ô nhiễm không khí, nguồn nước ở 2 con suối và 1 nguồn nước chảy qua giữa thôn Nà Kèn, gây hỏng cầu cống, đường lên thôn bản, gây sụt lún phá vỡ cảnh quan thiên nhiên nghiêm trọng đến các vùng, rừng xung quanh khu vực khai thác.

Nguy cơ san bằng núi Nà Kèn là hiển nhiên do khai thác, đổ thải dồn 300 hộ dân và hơn 1000 nhân khẩu lại đi về với…đói nghèo !

Nguyện vọng của nhân dân bản Nà Kèn và xã Lâm Thượng cần được các cấp lắng nghe và xem xét.

Mọi thông tin mời bạn đọc xem thêm tại đây.

Theo PhapluatPlus