CPI đang bị ảnh hưởng mạnh bởi cú sốc giá cả

Theo sau việc tăng giá xăng gần 2% vào ngày 17/7 vừa qua, mặt bằng giá cả hàng hóa trên thị trường tiếp tục chứng kiến sự tăng giá của nhiều loại hàng hóa khác. Cụ thể, giá điện bán lẻ vừa được Tập đoàn điện lực Việt Nam (EVN) điều chỉnh tăng 5% lên 1.508,85 đồng/kWh (chưa bao gồm thuế VAT) kể từ ngày 1/8.

Tương tự, giá gas bán lẻ cũng tăng gần 2,7% lên khoảng 385.000-390.000 đồng/bình 12kg và giá sữa cũng được điều chỉnh tăng từ 5-20% tùy sản phẩm. Quan trọng hơn, từ ngày 1/8 thì giá 712 dịch vụ y tế tại Hà Nội sẽ được điều chỉnh tăng mạnh.

EVN cho biết lần điều chỉnh tăng giá điện lần này là do giá than và giá khí cung cấp cho ngành điện tăng mạnh từ 37-41% từ ngày 20/4/2013. Điểm sáng trong lần tăng giá điện này là việc EVN cam kết không thay đổi mức giá bán điện sinh hoạt từ 0 đến 50 kWh áp dụng cho hộ nghèo và thu nhập thấp.

CTCP Chứng Khoán Maybank Kim Eng cho rằng việc giá điện tăng 5% sẽ trực tiếp làm CPI tăng 0,15%, trong đó một nửa trong số này sẽ được phản ánh trong CPI tháng 8 và phần còn lại sẽ được phản ánh trong CPI tháng 9. Ngoài ra, tác động gián tiếp của việc tăng giá điện có thể làm CPI tăng khoảng 0,2-0,3% trong thời gian từ tháng 8-9.

Tương tự, giá gas tăng 3% được dự báo sẽ làm CPI tăng khoảng 0,03%.

Tác động mạnh nhất lên CPI tháng 8 tới đây có thể là việc TP. Hà Nội điều chỉnh tăng mạnh giá của hơn 712 dịch vụ y tế từ 1/8. Số liệu lịch sử cho thấy tác động của việc điều chỉnh tăng giá dịch vụ y tế lên CPI thường khá lớn.

Trong giai đoạn từ tháng 8/2012 đến tháng 1/2013 thì chỉ số giá nhóm hàng y tế trong các tháng điều chỉnh tăng giá dịch vụ y tế thường tăng từ 5,16%-17,02% và chỉ số CPI trong các tháng đó tăng từ 0,5-2,2% so với tháng trước.

Nguồn: GSO, MKE

Vì vậy, nhiều khả năng điều tương tự sẽ diễn ra trong đợt điều chỉnh giá nhóm hàng y tế lần này. Maybank Kim Eng dự đoán, chỉ số CPI tháng 8 có thể sẽ tăng mạnh khoảng 1% so với tháng 7, cao mức dự báo 0,6-0,7% mà Tổ điều hành thị trường trong nước thuộc Bộ Công thương dự báo.

Maybank Kim Eng cũng dự đoán CPI tháng 9 nhiều khả năng vẫn sẽ tiếp tục xu hướng tăng. Tác động gián tiếp của việc tăng giá xăng vào giữa tháng 7 vừa qua và tác động gián tiếp của việc tăng giá dịch vụ y tế tại Hà Nội vào đầu tháng 8 tới đây vẫn sẽ còn tác động vào chỉ số CPI tháng 9 (mặc dù ở mức độ yếu hơn). Hơn nữa, điều quan trọng trong tháng 9 là việc TP. Hồ Chí Minh dự kiến sẽ tăng học phí năm học 2012-2014 lên từ 3-4 lần so với năm học trước.

Ngoài ra tháng 9 là thời điểm khai giảng năm học mới nên mặt bằng giá cả thường tăng cao hơn so với tháng 7 và tháng 8. Thống kê trong 3 năm qua cho thấy chỉ số CPI theo tháng thường tăng từ 0,82-2,2% trong tháng 9, trong đó chỉ số giá nhóm hàng giáo dục (chiếm 5,72% quyền số trong rổ CPI) tăng từ 8,62-12,02%.

Do đó, Maybank Kim Eng dự đoán CPI tháng 9 có thể tăng khoảng 1-1,5% so với tháng 8. Mặc dù vậy, khả năng CPI tăng mạnh trong năm nay sẽ khó xảy ra do lực cầu của nền kinh tế hiện đang rất yếu. Tăng trưởng tổng mức bán lẻ hàng hóa và dịch vụ tiêu dùng thực tế chỉ tăng 4,9% trong 7T13 so với 6,7% của cùng kỳ năm 2012. "Vì vậy, chúng tôi cho rằng chỉ số CPI có thể dao động xung quanh mức 8% trong năm nay mà chúng tôi đánh giá sẽ không có nhiều tác động đối với tỷ giá USD/VND", Maybank Kim Eng cho biết.