Cuộc đua “bí hiểm” trong ngành luật Mỹ

small_6443.jpg Nhưng nếu bạn là một luật sư tại một trong số những văn phòng luật hàng đầu ở đây thì mọi chuyện lại khác. Từ lâu, giữa các công ty luật này diễn ra một cuộc chạy đua tăng tiền thưởng khá “khó hiểu”. Tháng trước, một văn phòng luật có tên Cravath, Swaine & Moore tuyên bố sẽ thưởng đặc biệt cho các luật sư làm việc trong văn phòng này từ 10.000 - 50.000 USD, ngoài khoản tiền thưởng thông thường hàng năm 35.000 - 60.000 USD, tùy theo thời gian công tác. Như vậy, gộp chung cả lương và thưởng, một luật sư làm việc 2 năm cho văn phòng này sẽ bỏ túi 225.000 USD trong năm nay, cao hơn cả thu nhập của Chánh án tòa án tối cao Mỹ John Roberts Jr. - người có thu nhập hàng năm vào khoảng 212.000 USD. Nhưng chỉ một ngày sau khi Cravath ra thông báo nói trên, một văn phòng luật khác đặt trụ sở ở Phố Wall là Debevoise & Plimpton cũng tuyên bố sẽ thưởng cho các luật sư của mình khoản tiền thưởng đúng y như vậy. Một loạt các văn phòng luật hàng đầu khác ngay lập tức cũng hành động tương tự. Dường như, đã nhiều năm nay, các văn phòng luật sư hàng đầu tại phố Wall đã mắc phải tâm lý bầy đàn. Chỉ cần một văn phòng nào đó trong số họ nâng lương, thưởng cho luật sư của mình, các văn phòng khác cũng hành động ngay theo lối “sao y bản chính”. Thoạt đầu, người ta cho rằng đó là chuyện bình thường khi mà các văn phòng luật phải cạnh tranh để thu hút nhất tài, nhất là vào thời điểm sinh viên các trường luật tốt nghiệp hàng năm. Mặt khác, nếu không chịu tăng lương, thưởng, các văn phòng luật có thể sẽ bị kết tội là tìm cách hạn chế chi phí ở mức thấp. Nhưng thử nhìn lại, có thể thấy rằng, không có một lĩnh vực nào khác mà ở đó cuộc chạy đua tăng lương, thưởng lại diễn ra mạnh mẽ như vậy. Cũng ngay trên Phố Wall, ở các ngân hàng đầu tư, nhân viên thường được trả dựa trên sự đóng góp của họ và tình hình kinh doanh của doanh nghiệp. Vậy lý do khiến các văn phòng luật phải chạy đua là gì? Theo chính các văn phòng luật, họ nâng thưởng cho nhân viên của mình để có thể cạnh tranh với các văn phòng khác trong việc thu hút các luật sư tài năng. Lý lẽ này không hoàn toàn đúng, vì một khi Debevoise và các văn phòng khác chắc chắn cũng tăng tiền thưởng tới mức giống hệt như Cravath, việc tăng thưởng này của Cravath chẳng còn mấy ý nghĩa nữa. Mặt khác, phần lớn những luật sư chuyển chỗ làm là do họ muốn có cơ hội tốt hơn để tạo dựng mối quan hệ, hoặc vì những lý do có liên quan đến lối sống của họ. Một số nhà quan sát khác thì nhận định, gốc gác sâu xa của vấn đề có thể nằm ở truyền thống chủ nghĩa quân bình ở những văn phòng luật hàng đầu tại Mỹ. Những văn phòng này thường trả cùng mức lương cho những luật sư cùng tay nghề. Và để đảm bảo công bằng, một số văn phòng còn thưởng cho các luật sư dựa trên số giờ làm việc. Nhiều người chỉ trích cách trả lương này và cho rằng, nó sẽ biến văn phòng luật sư thành những cơ sở bóc lột các “công nhân cổ trắng”. Trong khi đó, những người ủng hộ cách thức này thì lập luận, nó sẽ thúc đẩy hoạt động làm việc theo nhóm và đề phòng sự bất mãn. Mặc dù vậy, biện pháp này giúp việc so sánh lương thưởng giữa các văn phòng luật trở nên dễ dàng đến nỗi, người ta có thể nhận thấy ngay một văn phòng nào đó không chịu tăng thù lao. Trong khi đó, ở những ngành khác, các chủ sử dụng lao động thường đưa ra một khung lương, thưởng cho cùng một công việc, và không ai có thể biết chắc một người làm việc trong một công ty bất kỳ kiếm được bao nhiêu. Cuộc chạy đua tiền thưởng giữa các văn phòng luật này khiến người ta nhớ tới “cuộc chiến giá vé” giữa các hãng hàng không - khi mà một hãng hàng không giảm giá vé trên một tuyến nào đó mà họ muốn cạnh tranh, buộc các hãng khác cũng phải thực hiện theo. Tuy nhiên, không phải văn phòng luật nào cũng trả lương, thưởng y như các đối thủ khác. Từ lâu, văn phòng luật Wachtell, Lipton, Rosen & Katz đã trả cho các luật sư của mình cao gấp đôi so với mức giá chung, một phần vì văn phòng này có thể “chém” khách hàng của mình cao hơn giá thị trường. Evan Chesler, người đứng đầu văn phòng luật Cravath, lý giải động thái tăng thưởng cho các luật sư của mình là văn phòng này muốn “bày tỏ sự cảm ơn tới các luật sư vì họ đã làm việc rất tích cực trong năm vừa qua và văn phòng đã có một năm hoạt động suôn sẻ”. Nhiều người cho rằng, những lời nói tốt đẹp này rất đáng ngờ, vì các văn phòng luật vẫn nổi tiếng là tham lam và không bao giờ chịu dễ dàng “chia tay” với tiền của mình. Bởi thế, rất có thể, lý do để họ đua nhau tăng tiền thưởng chỉ nhằm mục đích duy nhất là đảm bảo danh tiếng cho mình, để khẳng định “chúng tôi nằm trong số những văn phòng luật hàng đầu” mà thôi.