Đánh thuế nhà ở thứ 2: Chống đầu cơ hay 'giết chết' thị trường cho thuê?

Tọa đàm "Hai kịch bản từ việc đánh thuế sở hữu nhà ở thứ 2”

Mới đây, Bộ Tài chính cho biết sẽ nghiên cứu, xây dựng Luật thuế tài sản, trong đó có việc đánh thuế nhà ỏ thứ 2 trở lên để hạn chế đầu cơ và sử dụng bất động sản lãng phí.

Bộ Tài chính lý giải, dù hiện nay có nhiều khoản thu liên quan đến bất động sản thông qua các chính sách thuế, phí và lệ phí nhưng chưa có thuế tài sản hoặc thuế bất động sản như thông lệ quốc tế. Trong khi ở nhiều quốc gia, thu từ thuế tài sản là nguồn thu chủ yếu của ngân sách.

Tuy nhiên nhiều ý kiến lo ngại việc đánh thuế nhà ở thứ 2 trở lên sẽ tác động xấu tới thị trường bất động sản, việc áp dụng sắc thuế này sẽ khiến thị trường bất động sản vừa khởi sắc sẽ trở nên trầm lắng.

“Đánh thuế chống đầu cơ là cần thiết”

Tại tọa đàm “Hai kịch bản từ việc đánh thuế sở hữu nhà ở thứ 2” diễn ra sáng 7/9, ông Nguyễn Văn Phụng, Vụ trưởng Vụ Quản lý thuế Doanh nghiệp lớn (Bộ Tài chính) cho biết, ông đã có thời gian nghiên cứu về đánh giá tài sản, trong đó có vấn đề đánh thuế tài sản bất động sản.

Theo ông Phụng, về lâu dài cần có 1 đạo luật để thực hiện vấn đề này, bởi đây là tài sản hiện hữu trên địa bàn địa phương, ai cũng có thể nhìn thấy được. “Tôi cũng lấy làm tiếc trong 12 năm qua chưa có đạo luật nào về đánh thuế tài sản bất động sản”, ông Phụng nói.

Ông Phụng cho rằng, xuất phát từ thực tiễn gần đây có nhiều ý kiến cần phải đánh thuế nhà ở thứ 2, thứ 3 nhưng cần phải có lộ trình: khi nào đánh, đánh bao nhiêu và liệu có quản lý được không, Bộ Tài chính đã lập ra nhóm chuyên gia để thực hiện vấn đề này.

Chia sẻ quan điểm cá nhân, ông Vũ Văn Phấn, Phó Cục trưởng Cục Quản lý nhà và Thị trường Bất động sản (Bộ Xây dựng) cho biết, khi nói về tài sản ở Việt Nam, nhất là bất động sản liên quan đến đất và công trình trên đất, việc thi hành sắc thuế và chống đầu cơ là việc đúng và cần thiết.

Lý giải về điều này, theo ông Phấn, liên quan đến bất động sản là nhà đất của hộ gia đình cá nhân, hiện Nhà nước mới đánh thuế sử dụng đất phi nông nghiệp chứ chưa đánh thuế vào nhà.

Thứ hai, hiện mức thuế là 0,03%, vượt quá giới hạn 3 lần định mức là 0,07%; trên 3 lần hạn mức là 0,15%. Mức thuế này chưa giúp người sử dụng đất sử dụng một cách hiệu quả và chưa chống được đầu cơ.

Cũng theo ông Phấn, hiện nay, tại một số quốc gia, thuế bất động sản là một nguồn thu ngân sách và với mức cao hơn Việt Nam nhiều lần (Hàn Quốc gấp 3 lần Việt Nam).

“Hiện đánh thuế nhà đất đang sử dụng đã có nhưng chưa đánh vào bất động sản trên đó và mức chưa đủ để đạt các mục tiêu trên. Chính vì vậy, việc nghiên cứu ở đây sẽ giúp các cơ quan nhà nước, đặc biệt là Bộ Tài chính sẽ có thêm thông tin tư liệu nghiên cứu về thuế này”, ông Phấn nói thêm.

Ông Phấn nhấn mạnh, cần xem xét kỹ và đưa ra lộ trình phù hợp, thời điểm này chưa nên đặt ra vấn đề đánh thuế. Trước mắt cần xem xét sửa luật thuế đánh thuế đất phi nông nghiệp.

“Giết chết” thị trường cho thuê?

Gần như đưa ra ý kiến trái chiều, ông Nguyễn Mạnh Hà, Phó chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Việt Nam cho biết, việc đánh thuế tài sản không có tác dụng chống đầu cơ vì đầu cơ thường bán ngay, việc đánh thuế có thể sẽ “giết chết” thị trường cho thuê.

Cụ thể, theo ông Hà, nếu đánh thuế cao đối với bất động sản thì dẫn đến nguồn cung giảm đi và nếu đánh thuế nhà thứ 2 sẽ ảnh hưởng tới thị trường nhà ở cho thuê.

Dẫn chứng các nước phát triển như Đức, Pháp, châu Âu thị trường nhà ở cho thuê chiếm 70% quỹ nhà còn Việt Nam xấp xỉ trên dưới 10%, đánh thuế thì thị trường nhà ở cho thuê không còn nữa.

Ông Hà cũng cho rằng, thị trường bất động sản mới phục hồi 3-4 năm nếu tiếp tục sắc thuế mới trong khi thị trường bất động sản rất nhạy cảm với chính sách khiến thị trường ảnh hưởng, hàng vạn công nhân có thể gặp khó khăn.

Đồng quan điểm với ông Hà, ông Lê Viết Hải, Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Xây dựng Hòa Bình cho biết, việc đánh thuế bất động sản là không thể, không làm được, vấn đề làm thế nào và đánh thuế bao nhiêu.

“Nếu đánh thuế căn nhà thứ 2 sẽ giết chết thị trường cho thuê. Thuế đó người thuê sẽ gánh chịu vậy người ở nhà thuê phải gánh thêm thuế căn nhà thứ 2, họ sẽ rất khó chịu đựng được vì thu nhập của họ thường là thấp”, ông Hải nói.

Theo Hải các nước đánh thuế thì đánh thuế cả nhà thứ nhất, do đó ông Hải đề xuất việc đánh thuế cho tất cả bất động sản, không chỉ căn nhà thứ 2.

“Tôi nghĩ nếu đánh thuế phải làm như vậy mới đảm bảo sự phát triển ổn định của bất động sản. Nếu một chủ nhà có diện tích 1.000m2, họ không đóng thuế trong khi có 2 nhà 50m2/nhà lại phải chịu thuế. Nên đánh thuế cho tất cả các bất động sản, có tác động tích cực với thị trường bất động sản vì những khu đất có giá trị cao sẽ đi vào khai thác sớm”, ông Hải nói.

NGUYỄN THẢO