Điểm nóng Okinawa khiến Nhật yêu cầu Mỹ hủy tập trận

Ngày 30/5, đài truyền hình NHK dẫn lời nữ Bộ trưởng Quốc phòng Nhật Bản Tomomi Inada yêu cầu quân đội Mỹ đồn trú ở đảo Okinawa hủy các cuộc tập trận nhảy dù theo kế hoạch từ ngày 31/5- 1/6.

Theo đó, bà Inada nói với truyền thông: "Chúng tôi yêu cầu Mỹ hủy các cuộc tập trận và hủy thông báo cho không quân. Ở thời điểm hiện tại, chúng tôi chưa đưa ra câu trả lời cho Mỹ".

Trang web của Lực lượng Không quân Mỹ cho thấy hình ảnh một phi công tham gia cuộc diễn tập nhảy dù trên Căn cứ Không quân Kadena ở tỉnh Okinawa hôm 24/4. Ảnh: Kyodo

Có 30 binh lính nhảy dù từ máy bay phản lực MC -130 xuống khu vực căn cứ trong cuộc tập trận diễn ra ngày 30/5.

Trước đó, ngày 10/5 vừa qua, Mỹ cũng tổ chức diễn tập nhảy dù tại căn cứ không quân Kadena trên đảo chính Okinawa khiến Nhật Bản phản ứng. Bộ trưởng Quốc phòng Tomomi Inada thể hiện sự bất bình khi cho rằng, cuộc diễn tập có thể đã vi phạm thỏa thuận song phương Nhật Bản - Mỹ đạt được năm 1996.

Theo bà Tomomi Inada, với thỏa thuận trên, Mỹ chỉ nên tiến hành cuộc diễn tập nhảy đơn giản tại một sân bay trên đảo gần đó và chỉ được sử dụng căn cứ không quân Kadena trong trường hợp ngoại lệ.

Nhưng phía Mỹ không giải thích thích hợp cuộc diễn tập vừa qua thuộc trường hợp ngoại lệ. Ngoài ra, Mỹ đã tổ chức tập trận khi hai nước chưa thống nhất quan điểm. Do đó, theo bà, hành động này là đáng chỉ trích.

Căn cứ không quân Mỹ ở Iejima (Ảnh: Yamanaka/NHK)

Hiệp định năm 1996 giữa hai bên quy định, các cuộc tập trận nhảy dù của Mỹ chỉ được diễn ra trên đảo Iejima, trong khi khu vực khác có thể dùng cho mục đích như vậy trong trường hợp đặc biệt.

Phía Quân đội Mỹ thì cho rằng cuộc diễn tập trên diễn ra ở căn cứ Kadena là do điều kiện thời tiết bất lợi xung quanh sân bay trên đảo Iejima. Đây là lần đầu tiên Bộ Quốc phòng Nhật xác nhận cuộc diễn tập được thực hiện vào ban đêm.

Đảo Okinawa là địa điểm chính mà quân đội Mỹ hiện diện ở Nhật Bản trong khuôn khổ hiệp ước an ninh Mỹ- Nhật Bản ký vào năm 1951.

Bất chấp thỏa thuận rõ ràng, Mỹ vẫn tiến hành nhiều cuộc tập trận nhảy dù trên khu vực Căn cứ Không quân Kadena, đảo Okinawa kể từ tháng 4, khiến người dân địa phương và các quan chức Nhật Bản bức xúc.

Cụ thể, cuộc tập trận của quân đội Mỹ diễn ra vào rạng sáng 24/4 vừa qua. Nhưng Bộ Quốc phòng Nhật Bản chỉ thông báo về cuộc tập trận vào đêm 23/4. Người dân thị trấn Kadena đã yêu cầu Quân đội Mỹ dừng ngay cuộc tập trận nhảy dù tại căn cứ không quân đóng tại địa phương.

Mỹ từng thả xe thiết giáp trong tập trận cán chết một bé gái 12 tuổi Nhật Bản khiến Okinawa phẫn nộ.

Sự bất bình này cũng bởi sự cố thương tâm xảy ra trong quá khứ. Năm 1965, trong cuộc tập trận quy mô lớn của quân đội Mỹ ở bài tập thả xe thiết giáp từ máy bay vận tải quân sự xuống làng Yomitan, chiếc thiết giáp đã cán tử vong một bé gái 12 tuổi.

Các cuộc diễn tập diễn ra trong bối cảnh chính quyền tỉnh Okinawa và chính phủ Nhật Bản tranh cãi về kế hoạch di dời một căn cứ quân sự Mỹ khác trong tỉnh này.

Ngọc Dương