Điện Biên Phủ - Hồ Chí Minh - Võ Nguyên Giáp

Lòng chảo Điện Biên, nơi diễn ra trận quyết chiến chiến lược giữa một bên là quân đội viễn chinh tinh nhuệ của thực dân Pháp có bề dày hàng trăm năm, được cung cấp tài chính và vũ khí của đế quốc Mỹ hùng mạnh và một bên là một quân đội còn non trẻ chưa đầy mười tuổi, nhưng lại có thừa ý chí và quyết tâm cùng sức mạnh tổng hợp của chiến tranh nhân dân và cuối cùng, những người lính Cụ Hồ đã làm nên một chiến thắng chấn động địa cầu.

Bộ Chỉ huy Chiến dịch tại Sở Chỉ huy hang Thẩm Púa (bên đường Tuần Giáo - Điện Biên Phủ). Ảnh tư liệu

Chiến thắng vĩ đại Điện Biên Phủ đã kết thúc vẻ vang cuộc kháng chiến trường kỳ của nhân dân ta chống thực dân Pháp xâm lược. Nếu như trước đây, dân tộc ta đã viết nên những trang sử vẻ vang chống xâm lăng với những cái tên đã đi vào lịch sử: Bạch Đằng, Chi Lăng, Đống Đa... thì đến thời đại Hồ Chí Minh, quân và dân ta đã đánh một trận tiêu diệt lớn ở Điện Biên Phủ, buộc đối phương phải ký kết Hiệp định Giơnevơ, giải phóng một nửa đất nước, giải phóng Thủ đô Hà Nội, miền Bắc trở thành hậu phương lớn của tiền tuyến lớn miền Nam. Đó chính là nhân tố quyết định nhất, trong khi phong trào cách mạng của nhân dân miền Nam là nhân tố quyết định trực tiếp của sự nghiệp giải phóng miền Nam, thống nhất Tổ quốc. Hai mươi mốt năm kháng chiến tiếp theo, chiến thắng Điện Biên Phủ đã tạo điều kiện để quân và dân ta đánh một trận quyết chiến chiến lược - Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử làm nên Đại thắng mùa Xuân 1975. Trời xanh hòa bình đã trải dài trên mảnh đất hình chữ S từ địa đầu Móng Cái đến đất mũi Cà Mau, quanh năm lộng gió Biển Đông, tựa lưng vào dải Trường Sơn ngút ngàn hùng vĩ, từ nay sạch bóng quân xâm lược.

Có một điều trùng lặp rất kỳ lạ về thời gian, hai trận quyết chiến chiến lược ấy đều diễn ra trong 56 ngày đêm chiến đấu liên tục và chiến thắng vô cùng vẻ vang. Còn một điều trùng lặp lịch sử nữa là khi tình thế thay đổi thì cả hai chiến dịch đều đã kịp thời thay đổi quyết sách. Trận trước dự định chỉ đánh trong 2 ngày 3 đêm đã chuyển sang gần 2 tháng; cách 21 năm, trận sau dự định phải đánh trong 2 năm nhưng chớp thời cơ với tinh thần tiến công, thần tốc, thần tốc hơn nữa, táo bạo, táo bạo hơn nữa... chỉ đánh trong gần 2 tháng!

Khi trao nhiệm vụ chỉ huy Chiến dịch Điện Biên Phủ, Bác Hồ đã căn dặn Đại tướng Võ Nguyên Giáp: “Tổng Tư lệnh ra trận - Tướng quân tại ngoại. Trao toàn quyền cho chú quyết định. Trận này rất quan trọng, phải đánh cho thắng, chắc thắng mới đánh, không chắc không đánh”. Mất ngủ, đầu quấn lá ngải cứu, suốt 11 ngày đêm phân tích tình hình và trăn trở, cân nhắc, đêm 25-1-1954 thức trắng, để đi đến kết luận: “Đánh theo cách này (đánh nhanh, thắng nhanh) nhất định sẽ thất bại”. Đại tướng đi đến quyết định mà ông luôn tâm niệm là khó khăn nhất trong đời chỉ huy, là chuyển sang phương châm đánh chắc, tiến chắc, trong khi mấy vạn quân đã dàn trận, pháo đã kéo vào trận địa ở các vị trí tập kết, đạn đã lên nòng sẵn sàng nổ súng vào đêm 26-1-1954. Đánh chắc, tiến chắc tức là bao vây đánh dần từng bước, tiêu diệt địch từng bộ phận, từ ngoại vi vào trung tâm sẽ tạo nên sức mạnh áp đảo đánh thắng địch. Sự chuyển hướng về phương châm này đã hạn chế tổn thất, nhất là tổn thất về người và đem lại một chiến thắng không phải bằng mọi giá. Đại tướng cho rằng việc quý trọng sinh mệnh con người không chỉ là vấn đề đạo đức, trách nhiệm mà còn là thước đo trình độ và phẩm chất văn hóa của người cầm quân. Ông chính là một vị Tướng đã thể hiện rõ nét nhất tính chất nhân văn của một người làm tướng. Ông luôn nhắc nhở các tướng lĩnh thuộc quyền câu nói của Bác Hồ: Không có một trận thắng nào gọi là đẹp cả.

Thực tế đã chứng tỏ, cách đánh này là phù hợp. Quân đội ta đã lần lượt tiêu diệt từng cụm cứ điểm của quân địch, siết chặt vòng vây, vận dụng đánh lấn, bắn tỉa, chia cắt sân bay, triệt đường tiếp tế... làm cho tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ ngày càng bị bóp nghẹt, khó khăn ngày càng chồng chất, tinh thần chiến đấu của binh lính địch ngày càng sa sút, rệu rã... Cuối cùng, quân ta mở đợt tiến công quyết định đánh vào Sở chỉ huy đầu não. Chiều 7-5-1954, lá cờ Quyết chiến quyết thắng đã tung bay trên nóc hầm của bại tướng Đờ Cát. Tướng Đờ Cát và Bộ chỉ huy Tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ đã bị bắt sống, toàn bộ quân địch kéo cờ trắng đầu hàng. Không đêm nào vui bằng đêm nay/Đêm lịch sử Điện Biên sáng rực... Chiến dịch đã toàn thắng!

Với Điện Biên Phủ và sau đó 21 năm là Đại thắng mùa Xuân 1975, Đại tướng Võ Nguyên Giáp đã không chỉ trở thành một huyền thoại mà có lẽ còn trở thành một thiên tài quân sự lớn nhất của thế kỷ XX và là một trong những thiên tài lớn nhất của tất cả các thời đại. Thời đại Hồ Chí Minh đã sinh ra Võ Nguyên Giáp và chính ông đã đóng góp những giá trị mang tính lịch sử làm sâu sắc trí tuệ và bản lĩnh của thời đại Hồ Chí Minh ở Việt Nam.

Kỷ niệm 60 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ chúng ta hãy mang âm hưởng hùng tráng của bài ca Điện Biên, của tinh thần Điện Biên tiến mạnh vào thời kỳ đổi mới, hội nhập và phát triển. Chúng ta mang ý chí của chiến sĩ Điện Biên tiến công vào các lĩnh vực kinh tế, khoa học, giáo dục, văn hóa, xã hội, tăng cường an ninh, củng cố quốc phòng để bảo vệ vững chắc vùng đất, vùng trời, vùng biển của Tổ quốc Việt Nam yêu quý.

Chúng ta vững tin rằng: Một dân tộc đã làm nên Điện Biên Phủ trên mặt đất, Điện Biên Phủ trên không thì không có khó khăn, không có trở ngại, không có thách thức nào mà không thể vượt qua để xây dựng một nước Việt Nam dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh, vững bước đi lên chủ nghĩa xã hội.