Điện thoại mô-đun có là xu hướng?
(ĐTTD) Từ dự án Project Ara của Google đến mẫu smartphone LG G5, và mới nhất là Moto Z, điện thoại mô-đun (modular phone) dường như đang dần trở nên quen thuộc hơn với các tín đồ công nghệ.
Mổ xẻ "nội thất" LG G5
5 điều có thể bạn chưa biết về LG G5
Đánh giá Motorola Moto Z: smartphone "biến hình" độc đáo
Liệu rằng, điện thoại mô-đun có trở thành xu hướng mới của năm 2017? Hãy cùng Điện tử tiêu dùng tìm hiểu kỹ hơn về vấn đề này.
Điện thoại mô-đun là gì?
Theo định nghĩa, điện thoại mô-đun là những mẫu điện thoại mà một số bộ phận của nó có thể được thay thế hoặc nâng cấp nhờ gắn thêm những mô-đun mới. Thành phần quan trọng nhất của điện thoại mô-đun là một bo mạch chính (mainboard) đóng vai trò nền tảng cho sự hoạt động của thiết bị, trong khi đó những thành phần khác như camera hay pin là những bộ phận được gắn kèm và có thể được tháo rời dễ dàng. Điều này cũng tương tự như một bộ máy tính để bàn truyền thống, khi mà người dùng có thể tự do thay thế một số bộ phận như màn hình, bàn phím, RAM, card đồ họa… để phục vụ cho mục đích sử dụng của mình.
Ýtưởng và quá trình phát triển
Một trong những cái tên đầu tiên có ý tưởng nghiêm túc về việc sản xuất những chiếc điện thoại mô-đun là Modu – một công ty startup thành lập năm 2007 và có trụ sở tại Israel. Năm 2008, công ty này đã giới thiệu một mẫu điện thoại có kích thước siêu mỏng, cho phép người dùng có thể gắn thêm các linh kiện để trang bị cho nó những tính năng mới như bàn phím, máy ảnh hay công cụ định vị GPS. Tuy vậy, việc thương mại hóa chiếc điện thoại này lại gặp nhiều khó khăn và Modu đã phải bán bằng sáng chế của mình cho Google vào năm 2011.
Năm 2013, nhà thiết kế người Hà Lan Dave Hakkens đã giới thiệu một ý tưởng về các sản phẩm smartphone có thiết kế mô-đun mang tên Phonebloks, và sản phẩm này nhanh chóng thu hút được sự quan tâm rộng rãi của các hãng công nghệ. Dù Dave Hakkens ban đầu không có định biến ý tưởng của mình thành những sản phẩm thương mại, nhưng ông đã hợp tác với Google trong dự án Project Ara để phát triển những mẫu điện thoại mô-đun và bán chúng ra thị trường.
Nói thêm về Project Ara, sau khi dự án được công bố lần đầu vào năm 2013 bởi Motorola Mobility, khi đó là một công ty con của Google với mục đích nhằm tạo ra những sản phẩm với thành phần chính là một bo mạch chủ được tích hợp Wi-Fi và một màn hình chính được thiết kế để những mô-đun khác nhau có thể kết nối vào, tạo thành một chiếc điện thoại hoàn chỉnh. Sau khi bán Motorola cho Lenovo, Google vẫn giữ lại dự án Project Ara và tiếp tục phát triển nó, tuy nhiên kể từ đợt cải tổ mạnh mẽ (thành lập tập đoàn Alphabet năm 2015), nguồn vốn dành cho dự án đã bị cắt giảm. Cuối cùng, Project Ara đã chính thức bị khai tử vào tháng ngày 02/09/2016.
Ngoài Google, một số công ty khác cũng triển khai những dự án điện thoại mô-đun của riêng mình. Vào cuối năm 2014, Circular Devices Oy, startup có trụ sở tại Phần Lan đã giới thiệu mẫu smartphone PuzzlePhone với khả năng cho phép người dùng tùy biến ở cả hệ điều hành lẫn phần cứng. Ban đầu, phiên bản thương mại của PuzzlePhone được dự kiến ra mắt trong năm 2015, tuy nhiên sau đó thời điểm ra mắt đã được dời sang năm 2017 do nguồn kinh phí sản xuất còn thiếu.
Tháng 12/2015, mẫu điện thoại mô-đun thương mại đầu tiên đã chính thức ra mắt thị trường, đó là Fairphone 2 – sản phẩm của công ty điện thoại Hà Lan Fairphone.
Bước ngoặt 2016
Tại sự kiện WMC 2016, LG đã chính thức giới thiệu mẫu smartphone cao cấp LG G5 sở hữu thiết kế dạng mô-đun, cho phép người dùng tháo rời pin và gắn thêm các phụ kiện để bổ sung những tính năng riêng biệt. Những phụ kiện này được gọi chung là “LG Friends”, bao gồm phụ kiện chụp ảnh Cam Plus hay mô-đun hỗ trợ nghe nhạc chất lượng cao B&O Hi-Fi Plus. Ở thời điểm ra mắt, LG G5 đã nhận được những đánh giá rất tích cực từ các chuyên gia công nghệ, tuy nhiên nó lại khá xa lạ với đại đa số người dùng, nên sản phẩm đã không tạo được hiệu ứng tốt trên thị trường.
Một sản phẩm rất đáng chú ý khác đã chính thức được giới thiệu ra thị trường Việt Nam, đó là mẫu điện thoại Moto Z và bộ phụ kiện MotoMods. MotoMods bao gồm nhiều loại ốp lưng riêng biệt, mỗi loại có khả năng bổ sung thêm những tính năng khác nhau cho chiếc điện thoại Moto Z, bao gồm JBL SoundBoost: phụ kiện biến smartphone thành hệ thống loa di động cao cấp, hay Incipio offGRIDTM Power Pack: ốp lưng kiêm sạc dự phòng giúp gia tăng thời lượng pin và Hasselblad True Zoom: phụ kiện giúp điện thoại trở thành camera trang bị hệ thống chống rung quang học... Không chỉ sở hữu bộ phụ kiện phong phú và biến hóa khôn lường, Moto Z còn sở hữu một thiết kế siêu mỏng cùng cấu hình khá ấn tượng.
Tương lai nào cho điện thoại mô-đun?
Thực tế, điện thoại mô-đun không phải là một ý tưởng nhận được nhiều sự ủng hộ từ các nhà son xuất. Trong xu thế chung hiện nay, các hãng đều muốn sản xuất những mẫu smartphone nguyên khối, khó sửa chữa để rút ngắn vòng đời sản phẩm và tối đa hóa lợi nhuận. Nếu những chiếc điện thoại có thể dễ dàng sửa chữa và thay thế các linh kiện, một hệ quả đơn giản là chẳng còn ai cảm thấy cần thiết bỏ ra một số tiền lớn để nâng cấp lên một thiết bị mới hơn.
Chưa kể, định nghĩa về điện thoại mô-đun mang đến sự hoài nghi rằng những bộ phận tách rời đơn giản chỉ được gắn với nhau thông qua các khớp nối hoặc từ tính của nam châm, do vậy nó sẽ kém bền bỉ và dễ xảy ra hỏng hóc hơn so các mẫu điện thoại nguyên khối.
Tuy nhiên, điện thoại mô-đun vẫn có những ưu điểm không thể phủ nhận. Đầu tiên là việc có thể thay thế hoặc nâng cấp dễ dàng các bộ phận trên chiếc điện thoại với mức giá rẻ hơn so với việc phải bỏ ra một số tiền lớn để sở hữu một chiếc điện thoại hoàn toàn mới. Ngoài ra, các nhà hoạt động môi trường chắc chắn sẽ rất thích thú với những điện thoại mô-đun, khi nó là một giải pháp hiệu quả để giảm bớt lượng rác thải công nghiệp; Một hệ quả tích cực khác là việc tiết kiệm đáng kể các nguồn tài nguyên khan hiếm như vàng, đất hiếm…, vốn đang được sử dụng rất nhiều trong việc sản xuất các mẫu smartphone hiện nay. Và cuối cùng, trong bối cảnh những ý tưởng thiết kế smartphone đang dần trở nên bão hòa, điện thoại mô-đun sẽ là một hướng đi mà các hãng sản xuất nên xem xét để tạo sự khác biệt trên thị trường.
Dù dự án Project Ara đã bị khai tử, LG G5 gặp khó khăn, nhưng điều này không hẳn là dấu chấm hết cho điện thoại mô-đun, khi mà sự ra đời của Moto Z (với bộ phụ kiện MotoMods) đã nhận được sự hưởng ứng tích cực của giới chuyên gia cũng như người dùng yêu công nghệ. Và những tên tuổi khác như Huawei hay ZTE được cho là đang tiếp tục những dự án điện thoại mô-đun của riêng mình.
Trúc Phong