Độc lập và lệ thuộc: Nét đậm nhất 100 ngày của Trump

Trong 100 ngày đầu tiên Tổng thống Donald Trump thực thi quyền lực nhà lãnh đạo tối cao của nước Mỹ, đã có rất nhiều sự kiện lớn được Trump tạo ra, do chính quyền Mỹ tạo ra và cũng có những sự kiện lớn tác động đến Trump và tác động đến nước Mỹ.

Trong số các sự kiện lớn đó, thì việc Tổng tư lệnh của nước Mỹ quyết định cho “Tomahawk Mỹ bay vào Syria” ngày 7/4 vừa qua - nhằm trừng phạt chính quyền Assad vì bị Washington mặc định là thủ phạm gây ra sự kiện Idlib - được xem là sự kiện bản lề.

Bởi trước và sau quyết định cho phóng 59 quả tên lửa Tomahawk vào một căn cứ quân sự của Syria, vị tổng thống doanh nhân của nước Mỹ đã hoàn toàn khác biệt. Điều có thể nhận thấy rõ nhất sự thay đổi là ông Trump đã chuyển tâm thế từ độc lập sang lệ thuộc sau sự kiện bản lề ấy.

Có hai Tổng thống Trump 100 ngày đầu của chính quyền Mỹ nhiệm kỳ thứ 57

Độc lập

Ngay sau khi nhậm chức, trong những giờ phút đầu tiên ngồi trên chiếc ghế tổng thống Mỹ, ông Donald Trump đã có rất nhiều quyết định và hành động thể hiện quyền lực của một tổng thống Mỹ trong việc thực hiện lời hứa, lời cam kết với người dân khi tranh cử.

Ông Trump đã nhanh chóng quyết định rút nước Mỹ khỏi Hiệp định Đối tác Xuyên Thái Bình Dương (TPP), một hành động chẳng khác nào khai tử hiệp định thương mại thế kỷ này.

Vị tổng thống thứ 45 của nước Mỹ cũng quyết định chấm dứt Chương trình Bảo hiểm sức khỏe bắt buộc của Chính phủ liên bang được thúc đẩy bởi chính quyền Obama (ObamaCare).

Đặc biệt, việc ký Sắc lệnh cấm người nhập cư từ các quốc gia Hồi giáo đã tạo ra hiệu ứng rất bất lợi cho ông Trump, khi gần như tất cả các nhánh quyền lực của nước Mỹ đều chống lại ông, khiến cho những sản phẩm đầu tiên của ông Trump “khó sử dụng ngay từ lúc mới ra lò”.

Các đối thủ trên chính trường Mỹ liên tục sử dụng “mối liên hệ với Nga” để soi nhân sự, xét từng động thái của chính quyền Trump. “Hacking Nga” với cuộc bầu cử tổng thống Mỹ mà kết quả mang lại chiến thắng cho ông Trump đã liên tục được mổ xẻ, đào bới bởi cả cơ quan an ninh và cơ quan tình báo Mỹ, thậm chí cả tình bao nước ngoài.

Nhiều cuộc thăm dò công chúng với kết quả là hàng loạt kỷ lục về mức tín nhiệm thấp nhất dành cho tổng thống liên tục được xác lập. Lồng nhốt quyền của Trump liên tục được các đối thủ gia cố.

Vậy nhưng nhà lãnh đạo Mỹ vẫn không hề nao núng. “Hãy để yên cho tôi làm việc để giúp nước Mỹ vĩ đại trở lại”, dường như là thông điệp được gửi đi từ người đứng đầu Nhà Trắng.

Trên bình diện quốc tế, hàng loạt những nhà lãnh đạo trên thế giới nóng long chờ đến lượt được gặp tân tổng thống Mỹ và mong muốn là người đầu tiên gây ảnh hưởng tới việc định hình chính sách đối ngoại mới của nước Mỹ thời chính quyền Trump.

Tổng thống Trump "khai tử" TPP ngay trong những giờ phút đầu tiên ngôi trên chiếc ghế tổng thống Mỹ

Tuy nhiên, với vị tổng thống doanh nhân, việc gặp ai, tham gia hội nghị nào dường như không được ông xem trọng, ngược lại ông Trump liên tục đưa ra lời cảnh báo này, thậm chí đe dọa với cả đồng minh và đối thủ, qua đó khiến cho đối phương phải có những thay đổi có lợi cho nước Mỹ, còn nước Mỹ sẽ như thế nào trong nhiệm kỳ mới thì đối phương không thể đoán định.

Nhà lãnh đạo mới của nước Mỹ đã khẳng định chính quyền của ông “phải xem xét lại những chính sách thất bại của chính quyền tiền nhiệm. Mỹ có thể kết bạn mới, xây dựng lại các liên minh cũ và đưa các đồng minh vào một trật tự mới thích hợp”, The Japan Times tường thuật.

Tờ báo của Nhật bình luận rằng, cách tiếp cận của chính quyền Trump trong chính sách đối ngoại theo nhiều phương thức khác nhau, nhưng qua đó đã mô phỏng “lý thuyết điên rồ” của cố Tổng thống Richard Nixon. Theo đó Trump sẽ giành ưu thế qua việc làm cho đối thủ không thể đoán biết ý định của ông ta.

Chính Tổng thống Trump cũng đã ca ca ngợi tính không thể dự đoán như một nguyên lý chính trong phương pháp tiếp cận của ông. "Chúng ta phải như một quốc gia không thể đoán trước được”, The Japan Times dẫn lời ông Trump.

Thế giới liên tục nóng - lạnh theo những phát biểu hay hành động của Trump. Tổng thống Trump đã thể hiện ra là một nhà lãnh đạo độc lập nhất trong lịch sử chính trị của nước Mỹ khi ra quyết định. Dường như ông Trump có thể làm bất cứ điều gì nếu ông nhìn nhận điều đó là tốt cho nước Mỹ và giúp làm cho “nước Mỹ vĩ đại trở lại”.

Lệ thuộc

Khi “sự kiện Idlib” xảy ra và nguyên nhân vụ việc chưa rõ trắng đen, Trump đã nhanh chóng quyết định tấn công Syria mà quên mất lồng nhốt quyền lực của mình. Theo giới phân tích, bằng hành động đó, Trump đang đã và đang tự đưa mình vào thế nguy hiểm.

Các Thượng nghị sĩ Mỹ được mời đến Nhà Trắng nghe báo cáo tình hình Triều Tiên

Việc Trump “tự ý cho Tomahawk Mỹ bay vào Syria” mà không thông qua Quốc hội Mỹ khi nước Mỹ không nằm trong trường hợp phải áp dụng biện pháp khẩn cấp, có thể bị xem là hành động vi hiến của một tổng thống Mỹ.

Theo giới phân tích khi sự quyết liệt của Trump hạ nhiệt thì có thể cũng là lúc các đối thủ sẽ lôi những vụ việc mà ở đó Trump hành xử không đúng cơ chế thực thi quyền lực, ra xử Trump, trong số đó chắc chắn có việc cho “Tomahawk Mỹ bay vào Syria”. Điều đó báo trước Trump sẽ gặp rắc rối trong việc thực thi quyền lực của mình.

Dường như Tổng thống Trump đã nhận ra điều nguy hiểm đó nên đã “chùn tay”.