Dời cảng ra khỏi trung tâm TP: Vì sao chậm 3 năm?

Đến nay, duy nhất Tân cảng Sài Gòn di dời thành công ra Cát Lái

Duy nhất Tân cảng Sài Gòn đã di dời xong

Tỏ ra khá bi quan về tiến độ di dời các cảng trên sông Sài Gòn và Nhà máy Đóng tàu Ba Son, Cục trưởng Cục Hàng hải VN Nguyễn Nhật cho biết, dự án xây dựng Cảng Sài Gòn - Hiệp Phước giai đoạn 1, phục vụ cho việc di dời Cảng Sài Gòn ra khu vực Hiệp Phước, huyện Nhà Bè (TP HCM) hiện mới chỉ hoàn thành 28% khối lượng. Vấn đề là, dự án do Công ty CP Cảng Sài Gòn - Hiệp Phước làm chủ đầu tư này đang ngừng thi công vì không thu xếp được vốn, khối lượng nợ nhà thầu lên tới trên 153 tỷ đồng.

Tổng giám đốc Cảng Sài Gòn Lê Công Minh cho biết, để tránh lãng phí vốn đầu tư, Bộ GTVT đã chỉ đạo đưa những hạng mục hoàn thành, đặc biệt là 200m cầu cảng số 3 vào khai thác. Từ tháng 5/2013, cảng Sài Gòn - Hiệp Phước đã chính thức tiếp nhận chuyến tàu đầu tiên. Tuy nhiên, hiệu quả vẫn rất hạn chế do chưa có đường bộ kết nối vào cảng mà phải dùng đường sông.

Hiện tại, Cảng Sài Gòn cũng đang xúc tiến thành lập CTCP để thực hiện dự án chuyển đổi công năng khu Nhà Rồng - Khánh Hội, trong đó tỷ lệ vốn góp của Cảng Sài Gòn được hình thành từ giá trị thương quyền, vốn tự bổ sung, vốn vay, giá trị tài sản cố định (từ việc chuyển đổi công năng khu Nhà Rồng - Khánh Hội). Đây được coi là một trong những pháp tháo gỡ khó khăn về vốn cho Cảng Sài Gòn.

Đối với các cảng khác cũng nằm trong diện phải di dời, trừ Tân Cảng Sài Gòn đã chuyển thành công ra Cát Lái, những cảng khác như Tân Thuận Đông, Cảng Rau quả và Nhà máy Đóng tàu Ba Son cũng chồng chất khó khăn.

Đại diện cảng Tân Thuận Đông bức xúc: “Dù rất nhiều lần làm việc nhưng cho đến nay, Quận 7 (TP HCM) vẫn chưa có quy hoạch chi tiết nên chưa có cơ sở để làm việc với Sở Tài chính, chưa xác định được giá trị đền bù. Thậm chí, đến thời điểm này, UBND TP HCM cũng chưa có quyết định di dời cảng Tân Thuận Đông vào khu đất quy hoạch KCN Hiệp Phước”.

Địa phương chưa quyết liệt?

Dù đã quá hạn tới 3 năm, song đến thời điểm này, với những vướng mắc kể trên, thời điểm hoàn tất việc chuyển các cảng biển ra ngoài trung tâm thành phố chưa thể xác định được.

Trên thực tế, dù luôn khẳng định rất quyết liệt trong việc di dời các cảng biển, qua đó giải quyết vấn nạn ách tắc giao thông của TP, đảm bảo không có xe container xuyên tâm, song chính UBND TP HCM lại chậm chạp nhất trong tiến trình này.

Không ít ý kiến cho rằng sở dĩ TP HCM chưa đẩy nhanh việc di dời là do doanh thu đóng góp cho TP HCM từ 5 cảng đang hoạt động ổn định này là rất lớn, khoảng chừng 60.000 tỷ đồng/năm. Đến nay, TP HCM cũng chỉ mới hoàn thành phê duyệt quy hoạch tỷ lệ 1/2.000 khu vực bờ Tây sông Sài Gòn, trong đó có khu vực Tân Cảng, Nhà máy Đóng tàu Ba Son và khu Nhà Rồng - Khánh Hội của Cảng Sài Gòn. Tại quận 7, nơi có cảng Tân Thuận Đông và cảng Rau quả, thì tiến độ mới đang dừng ở việc rà soát quy hoạch...

Không sâu sát, khó đẩy nhanh tiến độ

Khẳng định việc di dời các cảng trên sông Sài Gòn là công việc hết sức quan trọng nhưng cũng vô cùng khó khăn, Bộ trưởng Bộ GTVT Đinh La Thăng cũng nhấn mạnh kết quả thực hiện được tới thời điểm này vẫn rất hạn chế.

“Phải có phân tích, đánh giá kỹ nguyên nhân gây chậm trễ, rà soát lại xem các bộ, ngành, địa phương, đơn vị liên quan đã thực sự vào cuộc, đã quyết liệt triển khai chưa?” - Bộ trưởng yêu cầu.

Bộ trưởng đề nghị UBND TP cần khẩn trương phê duyệt các quy hoạch thuộc thẩm quyền, hoàn tất các thủ tục bàn giao đất cho các đơn vị thực hiện di dời, triển khai nhanh công tác GPMB, xây dựng hạ tầng thuộc trách nhiệm của địa phương, đề xuất mức giá giao đất cho phù hợp.

Bộ trưởng cũng đề nghị UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu, Đồng Nai khẩn trương hoàn thành dự án hạ tầng kết nối các cảng để nâng cao hiệu quả đầu tư các cảng đã được đầu tư hiện đại, đồng bộ trong khu vực Cái Mép - Thị Vải.

Ngân Anh