Du lịch hồ Trị An: Đồng Nai quyết bảo vệ di sản...

Đừng lặp lại Đồng Nai 6, 6A

TS Đào Trọng Tứ – Giám đốc Trung tâm Phát triển bền vững tài nguyên nước và thích nghi biến đổi khí hậu (Mạng lưới sông ngòi Việt Nam) tiếp tục dự báo hàng loạt những nguy cơ bất ổn cho khu dự trữ sinh quyển Đồng Nai, một khi dự án du lịch hoành tráng, tầm cỡ (tổng vốn đầu tư dự tính gần 1.000 tỉ đồng) tại đảo Ó và đảo Đồng Trường trong lòng hồ Trị An được thông qua.

Một góc hồ Trị An. Ảnh: quancoc.com

Dự án là đề xuất của Công ty Cổ phần Đầu tư phát triển Cường Thuận IDCO (gọi tắt là Công ty Cường Thuận) với hàng loạt những dự định như làm khu công viên nước, khu dịch vụ vui chơi giải trí, khu tổ chức các hoạt động dưới nước; khu văn hóa tâm linh, khu khách sạn - nhà hàng - casino - sân tập golf trên mặt nước; nhà nghỉ dưỡng quy mô nhỏ, riêng biệt… và có cả hệ thống cáp treo.

TS Đào Trọng Tứ cho rằng đó là một tổ hợp các dự án với quy mô quá đồ sộ, chắc chắn sẽ gây ảnh hưởng rất lớn tới môi trường sinh thái toàn khu vực.

Cụ thể, ông chỉ rõ mấy vấn đề sau:

Thứ nhất, thủy điện Đồng Nai là dự án đã được xây dựng từ nhiều năm nay, hơn nữa, hồ thủy điện này lại được coi là bậc thang cuối cùng của sông Đồng Nai. Đó là điểm cần lưu ý đầu tiên.

Thế giới rất coi trọng vấn đề bảo tồn khi kết hợp với việc phát triển du lịch tại những địa điểm được công nhận di sản. Cách thức tổ chức du lịch thường là tổ chức các tour thăm quan sinh thái ở dưới hạ nguồn, tuyệt đối không tổ chức du lịch trong lòng hồ.

Đối với hồ thủy điện Trị An càng cần phải lưu ý vấn đề này. Hồ Thủy điện Trị An hiện đang có mực nước giao động rất lớn, mực nước dâng của một công trình có mực nước 5 là 162m, trong khi đó mực nước chết là 150m, tức là trong một năm mực nước chênh tại hồ giao động lên tới 12m.

Như vậy, nếu xây dựng công trình du lịch, tham quan với quy mô trong lòng hồ Trị An là vô cùng rủi ro.

Thứ hai, hồ thủy điện Trị An là hồ chứa đa chức năng, trong đó chức năng nào cũng giữ vai trò rất quan trọng. Bao gồm chức năng tích nước cho thủy điện phát điện, tiếp đến là chức năng cung cấp nước tưới, phục vụ tưới tiêu, thủy lợi, phục vụ cho đời sống, sinh hoạt hàng trăm, triệu hộ dân toàn khu vực Đông Nam Bộ. Chức năng tiếp theo là một trong ba yếu tố đóng vai trò quan trọng trong giữ gìn cân bằng cho hệ sinh thái môi trường toàn khu dự trữ sinh quyển Đồng Nai.

Theo đánh giá của hồ Trị An, về mùa khô mực nước tích trữ của lòng hồ rất ít, nguy cơ ô nhiễm vào mùa kiệt gia tăng rất lớn do các hoạt động nuôi trồng thủy sản, một vài nhà máy sản xuất công nghiệp tại khu vực thượng nguồn đã đe dọa nghiêm trọng tới nguồn nước khu vực này.

Như vậy, thay vì được bảo vệ thì nguy cơ hồ Trị An sẽ bị xâm hại nghiêm trọng hơn nếu tổ hợp dự án trên được triển khai.

Thứ ba, để phục vụ cho dự án trên, UBND tỉnh Đồng Nai cũng vừa chính thức đồng ý cho Công ty Cường Thuận triển khai thực hiện tuyến đường ven hồ Trị An dài hơn 27 km chạy dọc theo bìa rừng trong khu bảo tồn. Con đường này đã lấy đi 17 ha rừng. Đó là điều đáng tiếc.

Đối với Hồ Trị An vấn đề sinh thủy là vô cùng khó khăn, việc phá rừng làm đường, tạo điều kiện cho người dân đi lại, gia tăng sự xuất hiện của con người vào khu vực rừng cũng là mối đe dọa lớn.

"Đừng để lặp lại bài học như thủy điện Đồng Nai 6 và 6A, bất cứ một công trình gì nếu phải phá rừng, lấy đất, xâm hại di sản là không được phép làm", TS Đào Trọng Tứ nhấn mạnh.