Giải pháp giúp ngăn chặn tấn công khủng bố kiểu Berlin

Lối vào sân vận động Emirates của Arsenal ở Thủ đô London, Anh có biện pháp bảo vệ an ninh rất sáng tạo

Vụ khủng bố dùng xe tải tấn công vào khu chợ Giáng sinh ở Berlin khiến 12 người thiệt mạng và 48 người khác cho thấy, hình thức tấn công khủng bố này đang trở thành một trong những điều mà các chuyên gia an ninh lo ngại nhất: Nó có thể gây ra cuộc tàn sát và việc điều tra vô cùng khó khăn. Hôm 21-12, Cảnh sát trưởng của Berlin, Klaus Kandt đánh giá, với “rất nhiều mục tiêu tiềm năng” - 2.500 chợ Giáng sinh ở Đức, riêng Berlin có 60 chợ, không thể giảm thiểu rủi ro xuống con số 0. Chúng ta có thể làm gì để ngăn chặn các cuộc tấn công như vậy?

Những rào cản nơi công cộng

Bà Ruth Reed, người đứng đầu nhóm quy hoạch của Viện Kiến trúc sư Hoàng gia Anh (RIBA) cho rằng, sau vụ tấn công ở Berlin, các quan chức chống khủng bố không chỉ ở Đức mà nhiều nước phương Tây khác sẽ đánh giá lại sự an toàn của không gian công cộng.

Reed là đồng tác giả một tài liệu hướng dẫn xuất bản năm 2010 về thiết kế chống khủng bố mà không trở thành một pháo đài thiếu thân thiện.

Theo đó, giải pháp đầu tiên là tạo ra các rào chắn lớn xung quanh khu vực đông người. Trong lĩnh vực kinh doanh kiến trúc, điều này luôn được tính đến nhằm phòng ngừa các vụ tấn công hàng loạt bằng xe tải.

Thực tế, hàng rào đen quanh Cung điện Westminster ở Anh được thiết kế nhằm ngăn chặn xe tải lao vào với tốc độ cao. Trên đường Whitehall cũng có nhiều rào cản nhưng được giấu một cách kín đáo.

Trong khi đó, tất cả các trụ sở công quyền và quân đội ở Mỹ ở vòng ngoài đều có hàng cột chống đâm va hay tấn công. Bộ Ngoại giao Mỹ còn lên danh sách một số loại cột nhằm bảo vệ chu vi các đại sứ quán của họ ở nước ngoài. Một số loại cột này có khả năng dừng xe đang đi với tốc độ lên đến 80km/h.

An toàn mà không bị “ngợp”

Có nhiều cách sáng tạo để bảo vệ không gian đông người. Sân vận động Emirates của Arsenal khai trương năm 2006 là một ví dụ điển hình về việc tích hợp các rào chắn với thiết kế công trình. Cụ thể, cổng chính của sân Emirates chính là một rào cản đối với các loại xe. Hàng băng ghế bê tông giúp ngăn chặn một chiếc xe nào đó lao vào sân trước, trong khi khẩu pháo khổng lồ, biểu tượng của câu lạc bộ tạo thành một trở ngại cho xe đi về phía tòa nhà sân vận động.

Kiến trúc sư Ruth Reed cũng chỉ ra rằng, những khúc cua hẹp hay hạn chế chiều rộng của con đường cũng là thiết kế nhằm ngăn chặn tốc độ xe lớn lao vào. Tuy nhiên, theo bà Reed, điều quan trọng là các công trình không gợi lên cảm giác như “lô cốt”, mà đó phải là không gian để mọi người được làm việc hay giải trí mà không có tâm lý bất an, không cần bận tâm nguy cơ tiềm ẩn đã được tính đến.

“Tôi không nghĩ mọi người sẽ hào hứng đến với các khu chợ Giáng sinh ở Đức được bao bọc trong những bức tường thép. Tôi nghĩ các tính năng chống đâm va càng kín đáo càng tốt”.

Giới hạn thực tế về an ninh

Trong khi các dịch vụ an ninh trên khắp châu Âu có hệ thống tinh vi để cảnh báo về vũ khí hoặc chất nổ, dùng xe hơi được cho là cách thức tấn công dễ dàng hơn. Cả al-Qaeda lẫn tổ chức Nhà nước Hồi giáo tự xưng đều kêu gọi chiến binh thánh chiến dùng xe đâm vào đám đông để “đạt được cuộc tàn sát tối đa”.

Hôm 14-7, đúng Ngày Quốc khánh Pháp, một lái xe đã cố tình điều khiển chiếc xe tải 19 tấn lao vào đám đông ở Nice, làm 86 người thiệt mạng và 484 người bị thương. Trước đó, hồi tháng 6-2007, Bilal Abdullah và Kafeel Ahmed lái chiếc xe Jeep Cherokee, chất đầy hàng lao vào cửa kính của nhà ga sân bay Glasgow.

Trong cuộc tấn công sân bay Glasgow năm 2007, hàng cột bê tông bên ngoài sân bay đã hạn chế đáng kể va chạm, mặc dù cửa ra vào nhà ga có bị hư hỏng. Vụ việc này đã khiến Chính phủ Anh phải xem xét lại việc bảo vệ cơ sở hạ tầng chiến lược, trong đó đề nghị lắp đặt các rào cản có khả năng chống bom xe và tạo ra các vùng cấm xe để giữ một khoảng cách an toàn.

Giáo sư Tahir Abbas, một nhà nghiên cứu cấp cao tại Viện nghiên cứu Dịch vụ Hoàng gia Anh cho biết: “Hiện các nhà thiết kế và các nhà khoa học đã có công nghệ để tạo ra các rào cản mang tính thẩm mỹ nhằm ngăn chặn xe đâm vào các tòa nhà. Đó có thể là chậu hoa bằng bê tông hay kim loại được ẩn trong tính thẩm mỹ của tòa nhà. Ở một khía cạnh nào đó, với khủng bố chúng ta luôn phải chơi trò đuổi bắt và rút ra các bài học từ khắp nơi trên thế giới”.

“Với hoạt động ở không gian mở, chẳng hạn như chợ Giáng sinh thì các biện pháp an ninh cần thiết trở nên rõ rệt hơn sau sự kiện ở Nice và Berlin” Giáo sư Tahir Abbas, Viện nghiên cứu Dịch vụ Hoàng gia Anh