Giải quyết KN quyền sử dụng hơn 26.000m2 đất tại bãi Sao huyện Phú Quốc: Đúng sai đã rõ nhưng vẫn chưa có lối ra

Phần lớn diện tích 26.856m2 đất đã bị ông Tài cho san lấp, xây dựng nhà ở, nhà hàng không có giấy phép để phục vụ kinh doanh du lịch. Ảnh: GT

Tuy nhiên, do lịch sử biến động đất nông nghiệp tại đảo Phú Quốc phức tạp, trình độ của cán bộ làm công tác quản lý chưa đồng đều nên vẫn còn các vụ việc dù Thanh tra Chính phủ đã xác minh và kiến nghị phương án giải quyết nhưng việc triển khai trong thực tế vẫn còn lúng túng, không dứt điểm, trong đó có trường hợp KN quyền sử dụng 26.856m2 đất tại bãi Sao, thị trấn An Thới, huyện Phú Quốc.

Buông lỏng quản lý

Ngày 30/9/2015, Văn phòng Chính phủ đã có văn bản truyền đạt ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ về giao Thanh tra Chính phủ tiến hành kiểm tra, rà soát, xử lý, thông báo kết quả giải quyết đối với KN của ông Nguyễn Văn Lợi liên quan đến 26.856m2 đất nông nghiệp tại thị trấn An Thới, huyện Phú Quốc. Qua xác minh hồ sơ, đối chiếu với hiện trạng sử dụng đất, kiểm tra quá trình giải quyết của các cấp chính quyền tỉnh Kiên Giang đối với KN của công dân, Thanh tra Chính phủ đã làm rõ nhiều dấu hiệu không minh bạch, không phù hợp pháp luật đối với vụ việc này.

Theo hồ sơ vụ việc, sau năm 1975 hưởng ứng chủ trương khai khẩn đất hoang, ông Lợi cùng một số người thân, trong đó có bà Danh Thị Hoa, từ đất liền đã đến khu vực bãi Sao, thời điểm này thuộc khu vực ấp 4, xã An Thới (nay là thị trấn An Thới), phát hoang để sản xuất nông nghiệp, với tổng diện tích 26.856m2 đất. Đến năm 1984, ông Lợi nhờ ông Trần Văn Côi là Trưởng ấp 4 trông coi đất vì có việc nhà trong đất liền. Trong thời gian từ 1983 - 1984, vì ông Hà Văn Tài không có đất ở nên ông Côi đã cho ông Tài dựng nhà lá ở tạm trên phần đất của ông Lợi, trong quá trình ở tạm, ông Tài có trồng thêm một số cây ăn trái. Đến năm 1992, ông Tài chuyển đi nơi khác để lại nhà lá cho em ruột là ông Hà Văn Năng sử dụng.

Khi Nhà nước có chủ trương kê khai, đăng ký để cấp giấy chứng nhận, ông Lợi làm thủ tục đăng ký diện tích 26.856m2 đất với các cơ quan chức năng. Ngày 22/3/1994, UBND huyện Phú Quốc đã cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất số T00196.QSDĐ.QĐUB497 cho ông Lợi, với mục đích sử dụng là đất thổ cư, đất trồng cây công nghiệp.

Sau đó, cha ruột ông Tài và ông Năng là ông Hà Văn Phát có đơn gửi UBND xã An Thới yêu cầu ông Lợi trả lại 26.856m2 đất. Năm 1998, ngôi nhà lá do ông Năng sử dụng bị cháy, không còn ai ở trên phần đất đã cấp giấy chứng nhận cho ông Lợi, nhưng đến năm 2013 khi giá đất đảo Phú Quốc bắt đầu tăng thì ông Tài quay trở lại chiếm đất và xây dựng nhà có diện tích 60m2. Vì buông lỏng quản lý nên đến thời điểm UBND huyện Phú Quốc ban hành quyết định xử phạt hành vi xây dựng công trình không phép trên đất nông nghiệp thì diện tích nhà do ông Tài xây dựng đã lên đến hơn 316m2. Khi Đoàn thanh tra của Thanh tra Chính phủ kiểm tra thực tế hiện trạng thì phần lớn diện tích 26.856m2 đất đã bị ông Tài cho san lấp, xây dựng nhà ở, nhà hàng không có giấy phép để phục vụ kinh doanh du lịch.

Giải quyết không có căn cứ

Khi phát sinh tranh chấp liên quan đến quyền sử dụng 26.856m2 đất đã được cấp giấy chứng nhận cho ông Lợi, theo quy định pháp luật thì thẩm quyền thuộc TAND huyện Phú Quốc, nhưng UBND xã An Thới đã thụ lý và tiến hành hòa giải. Vì hòa giải không thành nên UBND xã An Thới đã đề nghị ông Lợi và ông Phát không được sử dụng đất để chờ ý kiến của cấp trên.

Sau gần 4 năm xem xét, ngày 15/8/1998, UBND huyện Phú Quốc có Quyết định số 613/QĐ-UB giải quyết vụ việc theo hướng chỉ công nhận quyền sử dụng 6.000m2 đất cho ông Lợi, phần còn lại là 20.856m2 sẽ được Nhà nước thu hồi. Nội dung KN của ông Phát về quyền sử dụng đất và bồi hoàn thành quả lao động là không có cơ sở giải quyết.

Không đồng ý với quyết định này, ông Phát làm đơn KN gửi UBND tỉnh Kiên Giang nên ngày 20/12/1999, được sự ủy quyền của lãnh đạo địa phương, Chánh Thanh tra tỉnh Kiên Giang đã ban hành Quyết định số 24/QĐ-TTr, với nội dung: Công nhận việc UBND huyện Phú Quốc về thu hồi 20.856m2 đất. Điều chỉnh một phần quyết định của UBND huyện Phú Quốc theo hướng chia đôi quyền sử dụng 6.000m2 cho ông Lợi và gia đình ông Phát.

Nhận thấy quyền lợi hợp pháp của mình bị ảnh hưởng, ông Lợi làm đơn KN. Ngày 13/12/2001, Chủ tịch UBND tỉnh Kiên Giang ban hành Quyết định số 2829/QĐ.CT với nội dung: Công nhận quyền sử dụng 6.000m2 cho ông Lợi; đồng thời, ông Lợi có trách nhiệm bồi hoàn cây trồng trên đất cho gia đình ông Phát. Công nhận việc Nhà nước thu hồi 20.856m2 đất đã được cấp giấy chứng nhận cho ông Lợi là đúng quy định vì ông Lợi chưa sử dụng diện tích này.

Không đồng tình với phương án giải quyết tại Quyết định số 2829/QĐ.CT, ông Lợi đã ủy quyền cho bà Danh Thị Hoa gửi đơn tiếp khiếu vượt cấp đến Thủ tướng Chính phủ. Qua kiểm tra, xác minh, ngày 21/12/2015, Phó Tổng Thanh tra Chính phủ Đặng Công Huẩn đã ký Văn bản số 3802/TTCP, với nội dung: Các quyết định của Chủ tịch UBND huyện Phú Quốc, của Chủ tịch UBND tỉnh Kiên Giang về giải quyết tranh chấp quyền sử dụng 26.856m2 đất đều không thể hiện việc UBND huyện Phú Quốc cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất số T00196.QSDĐ.QĐUB497 là sai hay đúng theo quy định pháp luật tại thời điểm cấp năm 1994. Trong quá trình sử dụng đất từ khi khai khẩn đến khi được cấp giấy cũng không thể hiện ông Lợi có hành vi vi phạm quy định về sử dụng đất, còn về nghĩa vụ tài chính với Nhà nước thì tại văn bản xác nhận của Đội thuế thị trấn An Thới ngày 29/5/2006 đã thể hiện ông Lợi đã nộp đủ thuế cho toàn bộ 26.856m2 đất từ năm 1994 đến hết năm 2003, trong khi đó ông Phát chưa bao giờ trực tiếp canh tác trên phần đất đang tranh chấp.

Dù đúng sai đã được Thanh tra Chính phủ làm rõ, nhưng đến thời điểm này, việc giải quyết vẫn chưa dứt điểm khi quyền sử dụng đất của ông Lợi vẫn chưa được pháp luật bảo vệ vì Chủ tịch UBND huyện Phú Quốc chưa thực hiện biện pháp cưỡng chế tháo dỡ nhà ở, nhà hàng không có giấy phép do ông Tài xây dựng dù đã có quyết định xử phạt vi phạm hành chính. Hay nói khác, người vi phạm pháp luật là ông Tài vẫn ngang nhiên thách thức chính quyền địa phương, còn công dân Nguyễn Văn Lợi vẫn tiếp khiếu để chờ công lý, cũng như phát sinh hàng loạt quan hệ pháp lý phức tạp liên quan đến tranh chấp 26.856m2 đất tại bãi Sao, thị trấn An Thới, huyện Phú Quốc.

Báo Thanh tra sẽ tiếp tục phản ánh sự việc này.

Giáng Thăng