Giám sát chặt hành khách nhập cảnh do lo ngại vi rút Zika

Bộ trưởng Y tế đang phát biểu tại Hội nghị phòng chống dịch bệnh dịp Tết Nguyên đán. Ảnh: DN

Khó khăn phòng dịch

Ngày 2-2, Bộ Y tế tổ chức Hội nghị trực tuyến phòng chống dịch bệnh mùa Đông xuân và dịp Tết Nguyên đán 216.

Tại Hội nghị, Bộ Y tế đặc biệt nhấn mạnh yếu tố nguy cơ của vi rút Zika khi dịch này đe dọa xâm nhập Việt Nam dịp Tết Nguyên đán.

Ông Trần Đắc Phu- Cục trưởng Cục Y tế Dự phòng- Bộ Y tế cho biết, tính đến ngày 1-2-2016 đã có 31 quốc gia và vùng lãnh thổ thông báo các trường hợp nhiễm vi rút Zika, trong đó có 25 quốc gia và vùng lãnh thổ đang lây lan mạnh vi rút Zika đáng chú ý là Brazil, Colombia, Mexico ...

Theo thông báo của Tổ chức Y tế thế giới, vi rút Zika có tốc độ lan truyền rất nhanh, đặc biệt tại các nước khu vực châu Mỹ và tiếp tục ghi nhận các dấu hiệu nặng tại Brasil.

Ngày 1-2-2016, Tổ chức Y tế thế giới đã tổ chức cuộc họp Ủy ban tình trạng khẩn cấp của WHO và các chuyên gia của WHO đã thống nhất có sự liên quan khá rõ ràng giữa việc nhiễm vi rút Zika trong thời kỳ mang thai của người mẹ và chứng não nhỏ của trẻ sơ sinh.

Cũng theo WHO, hiện chưa có vắc xin phòng bệnh, chưa có thuốc điều trị đặc hiệu, trong khi đó cộng đồng chưa có miễn dịch; do đó sẽ tiếp tục ghi nhận thêm nhiều ca bệnh trong thời gian tới.

Tại Việt Nam, ông Phu cho biết, hiện nay chưa phát hiện trường hợp nào nhiễm vi rút Zika; tuy nhiên nguy cơ dịch có thể xâm nhập và lây lan rộng trong cộng đồng là hoàn toàn có thể do sự giao lưu du lịch, thương mại, lao động rất lớn giữa Việt Nam và các nước trên thế giới. Đồng thời nước ta lưu hành bệnh sốt xuất huyết cùng với sự lưu hành của loại muỗi Aedes- đây cũng là loại muỗi truyền vi rút Zika.

Theo thống kê từ các cửa khẩu quốc tế, hàng tuần Việt Nam có khoảng 200.000 lượt hành khách nhập cảnh và trên 170.000 hành khách xuất cảnh.

Tại cuộc họp Bộ trưởng Nguyễn Thị Kim Tiến cho biết, hiện nay do những diễn biến phức tạp của tình hình thời tiết điển hình như đợt rét lịch sử vừa qua khiến tình hình dịch bệnh có những diễn biến khó lường. Đặc biệt, Bộ trưởng Bộ Y tế nhấn mạnh đến bệnh do vi rút Zika đang khiến nhiều nước trên thế giới phải “đau đầu”.

Tuy nhiên Bộ trưởng Nguyễn Thị Kim Tiến thừa nhận hiện còn nhiều khó khăn trong phòng dịch.Trong đó khó khăn lớn nhất của Việt Nam trong việc chống vi rút Zika là việc phát hiện ca bệnh nhiễm vi rút Zika rất khó khăn do có tới 80% triệu chứng bệnh không điển hình. Nếu có triệu trứng thì cũng gần giống với bệnh sốt xuất huyết như sốt, phát ban, đau cơ, mỏi người… do đó việc chẩn đoán bệnh không hề dễ dàng, ngay cả đối với các nhân viên y tế.

“Bên cạnh đó các phương tiện kỹ thuật vật tư phục vụ cho việc xét nghiệm chuẩn đoán vi rút còn nhiều hạn chế. Đó còn chưa kể do đây là loại vi rút mới nổi nên cộng đồng Việt Nam chưa có miễn dịch với bệnh”, Bộ trưởng Y tế lo ngại.

Làm tốt việc giám sát hành khách nhập cảnh

Để phòng chống vi rút Zika Bộ trưởng Y tế khuyến cáo người dân đặc biệt là phụ nữ đang trong thai kỳ, nếu không có việc gì thật cần thiết, không nên đến các vùng có dịch lưu hành. Nếu phải đi, cần tìm hiểu các thông tin tình hình dịch bệnh tại nơi đến để chủ động có các biện pháp phòng ngừa lây nhiễm cho bản thân; tự theo dõi tình trạng sức khỏe trong vòng 12 ngày và thông báo ngay cho cơ quan y tế khi có biểu hiện sốt hoặc các triệu chứng nghi ngờ mắc bệnh khác.

Bên cạnh đó Bộ trưởng cũng mong muốn các cơ quan truyền thông đẩy mạnh biện pháp phòng chống dịch rộng rãi trong cộng đồng. Các cơ quan quản lý về y tế kiểm soát chặt chẽ các trường hợp nhập cảnh ở cửa khẩu và sân bay, đồng thời nhanh chóng khám, xét nghiệm và cách ly các trường hợp nghi ngờ.

Tại cộng đồng, Bộ trưởng Kim Tiến khuyến cáo người dân đẩy mạnh việc diệt muỗi, loăng quoăng bọ gậy ở khu dân cư bằng cách lật úp các dụng cụ chứa nước, tiêu diệt nguồn sinh sản muỗi…

Bộ trưởng Y tế cũng yêu cầu Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương, Viện Pasteur Hồ Chí Minh, Viện Sốt rét Ký sinh trùng Trung ương cần phải làm xét nghiệm xem có hay không tình trạng có sự biến đổi gen của muỗi để từ đó đưa ra biện pháp phòng bệnh hoặc thay đổi hóa chất cho phù hợp.

Với cương vị là cơ quan đầu mối về phòng dịch, ông Trần Đắc Phu cho biết cơ quan này sẽ yêu cầu các bên liên quan giám sát chặt chẽ các hành khách nhập cảnh từ quốc gia, khu vực đang có dịch bệnh do vi rút Zika nhằm phát hiện sớm các trường hợp nghi ngờ, bằng các biện pháp kiểm tra sàng lọc bằng máy đo thân nhiệt, quan sát thể trạng, khai thác tiền sử dịch tễ, khám sơ bộ, cách ly ngay tại cửa khẩu và chuyển về cơ sở y tế để lấy mẫu xét nghiệm và quản lý theo quy định.

Lãnh đạo Cục Y tế dự phòng cho biết, Bộ Y tế sẽ công bố danh sách các quốc gia đang có dịch bệnh trên website chính thức của Bộ Y tế và Cục Y tế dự phòng, cập nhật các thông tin cần thiết đến với người dân.

Cũng liên quan đến vấn phòng bệnh mùa Đông Xuân, Bộ trưởng Tiến cũng lo ngại dịch cúm gia cầm bùng phát dịp Tết Nguyên đán do lo ngại lượng gia cầm nhập lậu vào Việt Nam do vậy Bộ trưởng cũng mong các cơ quan liên quan như Hải quan, Công an, Quản lý thị trường... giám sát chặt không để tình trạng nhập lậu gia câm diễn biến phức tạp, để người dân đón một cái tết an toàn, không bùng phát dịch bệnh.

Vi rút Zika là một loại vi rút truyền qua muỗi Aedes, đang có tốc độ lan truyền rất nhanh, đặc biệt tại khu vực châu Mỹ.

Phương thức lây truyền chủ yếu của vi rút Zika là qua muỗi Aedes (loại muỗi truyền bệnh sốt xuất huyết), có một số bằng chứng có thể gợi ý vi rút có thể lây truyền qua đường máu, từ mẹ sang con khi sinh và qua đường tình dục, tuy nhiên sự ghi nhận là rất hiếm.

Triệu trứng bệnh: Người bệnh có biểu hiện như sốt, phát ban trên da, viêm kết mạc, đau khớp, đau cơ, mệt mỏi và đau đầu. Khoảng 80% các trường hợp nhiễm vi rút Zika không biểu hiện triệu chứng lâm sàng.

Hiện nay chưa ghi nhận ca tử vong do bệnh do vi rút Zika.