Hàng Trung Quốc hết thời ăn xổi

small_939.jpg Nhiều nước đã mở chiến dịch kiểm tra gắt gao hoặc cấm cửa hàng Trung Quốc vì sử dụng các nguyên liệu độc hại. Kiểu làm ăn thiếu trách nhiệm của các doanh nghiệp nước này khiến sản phẩm không chỉ gặp khốn đốn vì phản ứng quốc tế mà còn bị chính quyền Trung Quốc đóng cửa nhà máy… Vụ bê bối gần đây nhất liên quan đến hai nhãn hiệu kem đánh răng Mr. Cool và Excel của Trung Quốc. Hàng chục ngàn ống kem đánh răng có chứa chất diethylene glycol với nồng độ 1,7 đến 4,6% đã bị thu hồi ở các quốc gia Panama, Nicaragua và Cộng hòa Dominica trong tháng 5. Đồng thời, toàn bộ kem đánh răng nhập từ Trung Quốc đều bị kiểm tra. Cơ quan Quản lý thực phẩm và dược phẩm Mỹ cũng ra lệnh kiểm tra toàn bộ kem đánh răng nhập từ Trung Quốc. Chính phủ Canada cũng hành xử tương tự. Những vụ bê bối này đã gây nên những tin đồn về thực phẩm Trung Quốc, ví dụ như chuối nhập từ tỉnh Hải Nam có chứa virus bệnh SARS. Tính đến tháng tư năm nay, Trung Quốc đứng đầu danh sách các quốc gia có hàng nhập khẩu vào Mỹ bị chặn lại để kiểm tra. Rất nhiều mặt hàng, từ nấm, lươn đông lạnh, cho đến nước trái cây đều có chứa chất phụ gia nguy hiểm cho sức khỏe như tetrodotoxin. Các sản phẩm khác như đồ chơi và sữa bột dành cho trẻ em cũng không đạt chuẩn an toàn hoặc có chứa chất độc hại. Khoảng 20% sản phẩm đồ chơi và quần áo trẻ em sản xuất ở Trung Quốc không đạt độ an toàn. Có những sản phẩm đồ chơi được lắp ráp cẩu thả, có thể rơi ra dễ dàng. Vào tháng 10/2006, khoảng gần 100 người Panama, đa số là trẻ em, đã thiệt mạng sau khi dùng các loại thuốc ho, chống dị ứng và một số loại dầu dùng ngoài da có chứa diethylene glycol. Chính phủ Panama vô ý làm lẫn chất diethylene glycol vào trong 260.000 chai thuốc cảm, gây tử vong ít nhất 100 người. Dữ liệu cho thấy một nhà máy Trung Quốc không có giấy phép sản xuất nguyên liệu dược đã bán ra 46 thùng xirô có chứa chất này, dán nhãn 99,5% glycerin, sau đó được bán sang Panama, là nguyên nhân của vụ thuốc nhiễm độc nói trên. Nhiều quốc gia bắt đầu có biện pháp trước tai tiếng của hàng Trung Quốc. Trả lời từ phía Trung Quốc Mặc dù chính phủ Trung Quốc cam kết sẽ tăng cường giám sát các mặt hàng thực phẩm và dược phẩm xuất khẩu, các chuyên viên y tế e ngại rằng những nỗ lực này vẫn chậm hơn sự bành trướng về xuất khẩu của Trung Quốc ra thế giới. Chính phủ Trung Quốc rất lo lắng vì thị trường xuất khẩu thực phẩm và dược phẩm trị giá đến 30 tỉ USD mỗi năm. Họ đã ra lệnh điều tra hai công ty sản xuất kem đánh răng có chứa chất diethylene glycol. Giám đốc một công ty cho rằng hóa chất này đã được cho phép sử dụng ở Trung Quốc từ lâu nay và không gây hại nếu dùng ở liều lượng thấp. Trong một lần kiểm tra các cửa hàng ở Thượng Hải, có mười sản phẩm kem đánh răng nội địa sử dụng diethylene glycol. Ngoài ra, Phó Thủ tướng Trung Quốc Ngô Nghi còn cho rằng các công ty nhập khẩu của Hoa Kỳ phải chia xẻ trách nhiệm, vì các công ty này chỉ ham hàng rẻ và không đặt ra các tiêu chuẩn chất lượng rõ ràng. Các nhà xuất khẩu Trung Quốc thì cho rằng sản phẩm kém chất lượng này có thể xuất xứ từ bất cứ nơi đâu, không chỉ ở Trung Quốc. Tuy nhiên, tờ Wall Street Journal có nêu vấn đề là nhiều công ty Trung Quốc xuất hàng đi vòng qua các quốc gia khác, trước khi đến Mỹ hoặc châu Âu. Cách làm này giúp họ trốn thuế hải quan, tránh bị cáo buộc bán phá giá, và đặc biệt là giấu đi xuất xứ hàng hóa. Tuy nhiên, dù chống chế như thế nào thì Trung Quốc cũng biết rằng mình không còn cửa để khai thác thị trường quốc tế một cách hoang dã như trước đây.