Hiệu quả chuyển đổi cây trồng ở Diễn Kỷ

Bà con nông dân xã Diễn Kỷ (Diễn Châu, Nghệ An) đầu tư mua hơn 100 máy cày đa chức năng, máy tuốt lúa... góp phần giải phóng sức lao động, sản xuất kịp thời vụ.

Thực hiện chuyển đổi kinh tế, bố trí cây trồng theo hướng hàng hóa, gắn với chuyển đổi HTX theo hướng tinh gọn, hiệu quả, thúc đẩy phong trào nông nghiệp, nông dân, nông thôn với xây dựng nông thôn mới (NTM). Ban Chấp hành Đảng bộ Diễn Kỷ ra nghị quyết chuyên đề về phát triển kinh tế, chuyển đổi ruộng đất, xây dựng cánh đồng thu nhập cao.

Nếu như trước đây, bộ máy cán bộ hợp tác xã (HTX) cồng kềnh, trình độ văn hóa thấp thì nay Ban quản lý HTX chỉ có năm người, trong đó có một người có trình độ đại học còn lại là trung cấp nông nghiệp. Số cán bộ trưởng thôn, đội trưởng các đội sản xuất tuổi cao, trì trệ, chậm đổi mới tình nguyện nghỉ, thay vào đó là đội ngũ cán bộ trẻ, năng động, nhiệt tình được bà con nông dân tin tưởng. Để giúp cho Ban quản lý HTX về tạo nguồn vốn tự chủ trong sản xuất kinh doanh, xã chỉ đạo Quỹ tín dụng nhân dân cho vay vốn mua vật tư, phân bón, mở đại hội xã viên để cán bộ, nhân dân góp ý kiến, cách nghĩ cách làm, đóng góp cổ đông bổ sung nguồn vốn để HTX hoạt động. Xã cấp mặt bằng, đầu tư kinh phí xây dựng trụ sở làm việc HTX khang trang, mở cửa hàng để cung ứng vật tư, phân bón, thóc giống, ngô giống, thuốc phòng trừ sâu bệnh cho nông dân.

Bình quân mỗi vụ HTX cung ứng 120 tấn phân vô cơ, sáu tấn thóc giống, ngô giống, hạt giống phẩm cấp tốt. Liên kết với các doanh nghiệp, Trung tâm khuyến nông tỉnh và huyện để tập huấn, chuyển giao tiến bộ khoa học kỹ thuật, đưa giống cây, giống con năng suất cao vào gieo trồng và tiêu thụ nông phẩm cho nông dân.

So với trước khi chuyển đổi (năm 2006), ngày nay HTX Diễn Kỷ tự chủ về vốn, kinh doanh có lãi, có vốn lưu động mỗi vụ hơn 600 triệu đồng, giảm được chi phí dịch vụ đồng ruộng 20%, nông dân không còn thiếu nước tưới, không phải sử dụng vật tư, phân bón kém chất lượng.

Điểm nổi bật trong chuyển đổi cây trồng, vật nuôi ở Diễn Kỷ là xã và HTX đã làm cuộc "cách mạng xanh" trên đồng ruộng bằng việc dồn điền đổi thửa, xây dựng cánh đồng mẫu lớn, lồng ghép chương trình xây dựng NTM với đẩy mạnh phong trào làm đường giao thông nông thôn, bê-tông hóa kênh mương thủy lợi, lắp đặt các trạm bơm điện dọc sông Bùng. Huy động hàng nghìn người ra đồng nạo vét kênh mương, tôn cao bờ vùng bờ thửa, bình chỉnh đồng ruộng, sản xuất, chế biến phân bón để cải tạo đất bạc màu. Thực hiện tốt chính sách tam nông cho hộ nghèo, gia đình chính sách ứng trước vật tư phân bón đến mùa thu hoạch mới trả, cấp không thu tiền bao ni-lông để phủ cho mạ và lạc vụ xuân.

Được dân nhất trí, xã chuyển hơn 100 ha ruộng cao cưỡng không chủ động được nước tưới nằm cạnh quốc lộ 1A sang xây dựng cánh đồng chuyên canh, gieo trồng mỗi năm ba đến bốn vụ bằng các loại giống cây ngắn ngày cho thu nhập cao như lạc L14, L23, dưa hấu đỏ, dưa lê, ngô nếp MX2, MX4, vừng vàng V6. Xã kéo điện ra đồng, đào giếng khoan tại ruộng để tạo thêm nguồn nước tưới. HTX cho nông dân vay phân NPK, tiền vốn để trồng dưa hấu đỏ, dựng lán trại để bảo quản, thu hoạch dưa.

Bằng cách luân canh gối vụ, với công thức: lạc, dưa hấu đỏ vụ xuân + dưa lê, vừng V6 hè thu + lạc, ngô vụ đông, đã giúp cho hơn 300 hộ thoát nghèo, làm giàu từ trồng dưa hấu đỏ, dưa lê, thu mua xuất bán hàng nông sản. Xã xây dựng được vùng chuyên canh cây nông sản hàng hóa với 80 ha ngô vụ đông để nhân giống cho cả huyện với giá 38.000 đồng/kg.

Đó là chưa kể làm ba vụ dưa trong năm với diện tích 65 ha, vùng ngô nếp hàng hóa vụ đông nâng lên 10 ha. Đối với 200 ha ruộng lúa, HTX chỉ đạo hướng dẫn nông dân cấy mỗi năm hai vụ lúa chiêm xuân và hè thu để thu hoạch, né tránh bão lụt lớn xảy ra. Vụ đông thì rút cạn nước trồng 100 ha ngô, khoai lang trên đất hai lúa để tăng sản lượng lương thực phát triển chăn nuôi. Diện tích còn lại thì để lúa tái sinh, nuôi trồng thủy sản. Còn 30 ha ao đầm mặt nước thì đấu thầu cho dân làm kinh tế VAC, đưa chuồng trại ra đồng nuôi lợn đàn, vịt sinh sản.

Bằng phát huy nội lực, khơi dậy sức dân, Diễn Kỷ đã thành công trong việc chuyển đổi cây trồng theo hướng hàng hóa, xây dựng vùng lúa, vùng màu chuyên canh rộng 300 ha, thu nhập từ 85 đến 120 triệu đồng/ha.

Trong đó vùng màu 100 ha cho thu nhập 150 triệu đồng/ha/năm. Chủ nhiệm HTX nông nghiệp xã Diễn Kỷ Ngô Bá Tuấn cho biết: "Thấy rõ lợi ích của việc chuyển đổi kinh tế, xây dựng cánh đồng thu nhập cao, cơ cấu cây trồng, vật nuôi theo hướng hàng hóa, kết hợp với xây dựng NTM, bà con lương giáo ở Diễn Kỷ đồng lòng đồng thuận thực hiện chương trình xây dựng NTM, hiến nhượng hơn 10 ha đất để xây dựng các công trình phúc lợi, mỗi gia đình đóng góp 100 ngày công, từ 1,5 triệu đến 2 triệu đồng để dồn điền đổi thửa, làm giao thông thủy lợi, đào đắp mỗi năm từ 4.000 đến 4.500 m 3 đất đá. Kết quả của cuộc "cách mạng xanh" là xã đã nâng cấp mở rộng 15 km đường giao thông nông thôn, bê-tông hóa 12 km kênh mương nội đồng, trong đó có 10 km đường được rải nhựa, lắp đặt ba trạm điện, đào hơn 300 giếng khoan. Đến nay, cả ba ngôi trường của ba cấp học, trụ sở làm việc của UBND, trạm y tế xã đều được xây dựng khang trang. HTX nông nghiệp được coi là mũi chủ công trong xây dựng NTM, đặc biệt là HTX hoàn thành nhanh gọn tiêu chí số 13 về đẩy mạnh phát triển các hình thức tổ chức sản xuất tại địa bàn dân cư. Ba năm xây dựng NTM (từ năm 2011 đến 2013) mặc dù thời tiết không thuận nhưng Diễn Kỷ vẫn được mùa lớn. Năng suất lúa đạt từ 67 đến 70 tạ, lạc 36 tạ, ngô 50 tạ/ha/vụ, dưa hấu, dưa lê từ 5 đến 6 triệu đồng/sào. Tổng sản lượng lương thực và nông sản đạt từ 3.200 đến 3.400 tấn/năm. Đó là chưa kể mỗi năm thu hơn 100 tấn cá ao, cá ruộng và nuôi hơn 5.000 con gia súc. Kinh tế phát triển, đời sống nhân dân được nâng lên, thu nhập bình quân 28 triệu đồng người/năm. Số hộ giàu và khá, thu nhập từ 60 triệu đến 120 triệu đồng hộ/năm, chiếm 70%. Hội Nông dân, Hội Phụ nữ, Hội CCB xây dựng được hơn 120 mô hình sản xuất kinh doanh giỏi, thu nhập từ 100 đến 200 triệu đồng hộ/năm. Hiện tại, xã đạt 16 tiêu chí về xây dựng NTM. Đến nay, HTX nông nghiệp Diễn Kỷ là điểm tựa vững chắc cho nông dân, trở thành điểm sáng về chuyển đổi cây trồng, xây dựng cánh đồng mẫu lớn của huyện Diễn Châu.

LÊ HOÀI THUNG