HoREA: Sửa Luật Cạnh tranh để hạn chế chỉ định nhà đầu tư dự án bất động trên đất vàng

Hiệp hội Bất động sản TP HCM (HoREA) vừa có văn bản gởi lãnh đạo chính quyền TP HCM, Bộ Công Thương góp ý về việc sửa đổi Luật Cạnh tranh năm 2004.

Theo HoREA, Luật Cạnh tranh năm 2004 cần phải được sửa đổi, bổ sung là hết sức cần thiết trong tình hình hiện nay, để đáp ứng yêu cầu hội nhập kinh tế ngày càng sâu rộng của nước ta, và góp phần tạo lập môi trường kinh doanh minh bạch, lành mạnh.

Hiệp hội hoan nghênh Bộ Công Thương đã chủ trì đề án Luật Cạnh tranh (sửa đổi) với nhiều nội dung được sửa đổi, bổ sung, về cơ bản đảm bảo được cạnh tranh lành mạnh, đúng quy định pháp luật; quy định rõ các thỏa thuận hạn chế cạnh tranh bị cấm; xác định các hành vi cạnh tranh không lành mạnh; chống lạm dụng vị trí thống lĩnh thị trường, hoặc vị trí độc quyền.

HoREA kiến nghị đối với thị trường bất động sản, dự thảo Luật Cạnh tranh (sửa đổi) cần bổ sung một số quy định để đảm bảo việc lựa chọn nhà thầu, lựa chọn chủ đầu tư dự án bất động sản (kể cả thông qua các hình thức BT, BOT, PPP) đều phải thông qua hình thức đấu giá đất; đấu thầu lựa chọn nhà thầu, lựa chọn chủ đầu tư bằng hình thức đấu thầu công khai, rộng rãi. Các trường hợp chỉ định nhà thầu, chỉ định nhà đầu tư chỉ được thực hiện trong những trường hợp đặc biệt theo quy định của Luật Đấu thầu.

Trên thực tế hiện nay phổ biến việc nhà đầu tư thay vì phải thông qua đấu thầu cạnh tranh để có được quyền thực hiện dự án trên các khu đất "vàng" thì "lách" bằng cách đề xuất dự án hạ tầng giao thông theo hình thức BT, BOT, PPP để được ưu tiên lựa chọn vị trí đất hoán đổi.

Điều này theo HoREA nhằm khắc phục tình trạng chỉ định thầu, chỉ định nhà đầu tư một cách tràn lan, nhất là đối với các công trình - dự án bất động sản ở các vị trí đắc địa. Hậu quả là gây tác động xấu đến môi trường kinh doanh, sự minh bạch, tính cạnh tranh, mà các nhà đầu tư trong nước và nước ngoài đều rất mong đợi môi trường kinh doanh ngày càng minh bạch, bình đẳng và cạnh tranh lành mạnh.

Đại lộ Phạm Văn Đồng TP HCM được thực hiện theo hình thức BT bởi nhà thầu GS (Hàn Quốc) để đổi lấy nhiều khu đất

Bên cạnh đó, Hiệp hội cũng có các ý kiến đóng góp khác như: Về quy định "Thỏa thuận thông đồng trong đấu thầu" tại khoản 4 điều 11 dự thảo Luật Cạnh tranh (sửa đổi) có sự khác biệt về thuật ngữ với quy định về "thông thầu" tại khoản 3 điều 89 Luật Đấu thầu. HoREA đề nghị nên sử dụng khái niệm "thông thầu" với nội hàm như đã quy định tại khoản 3 điều 89 Luật Đấu thầu để đảm bảo sự thống nhất của hệ thống pháp luật.

Về các thỏa thuận hạn chế cạnh tranh bị cấm khi thỏa thuận đó gây tác động hoặc có khả năng gây tác động hạn chế cạnh tranh một cách đáng kể trên thị trường được quy định tại khoản 2 điều 12 dự thảo Luật và đánh giá tác động hoặc khả năng gây tác động hạn chế cạnh tranh một cách đáng kể được quy định tại điều 13 dự thảo Luật, Hiệp hội nhận thấy cụm từ "một cách đáng kể" nếu không được định lượng, hoặc quy định các tiêu chí để đánh giá tính chất "một cách đáng kể" thì sẽ khó áp dụng trên thực tế.

Do đó, HoREA đề nghị dự thảo Luật bổ sung nội dung giao quyền cho Chính phủ quy định chi tiết thế nào là hành vi gây tác động hạn chế cạnh tranh một cách đáng kể trên thị trường.

Về hành vi cạnh tranh không lành mạnh được quy định tại Chương VI dự thảo Luật, Hiệp hội nhận thấy điều quan trọng là cần quy định các tiêu chí xác định hành vi cạnh tranh không lành mạnh, bởi vì trên thực tế có rất nhiều loại hành vi cạnh tranh không lành mạnh cụ thể.

Do vậy, Hiệp hội đề nghị dự thảo Luật cần quy định các hành vi cạnh tranh không lành mạnh bị cấm, và giao cho Chính phủ quy định các biện pháp chế tài nếu đối tượng vi phạm các điều cấm này (riêng tại khoản 5 điều 46 dự thảo Luật "5. Lôi kéo khách hàng bất chính" về cấu trúc văn phạm có lẽ chưa chuẩn, Hiệp hội đề nghị chỉnh lại "5. Có hành vi bất chính nhằm lôi kéo khách hàng" thì phù hợp hơn).

Duy Khánh