Iran tuyên án công dân Mỹ làm gián điệp, em trai tổng thống Iran bị bắt

Em trai của tổng thống Iran bị cáo buộc liên hệ với một số quan chức trongscandal dành cho các nhà quản lý tại một công ty bảo hiểm nhà nước. Vào tháng 5/2016, mức lương dành cho nhóm quản lý này tăng gấp… 50 lần so với mức tối thiểu của những người làm trong lĩnh vực công. Do vậy, cảnh sát đã tiến hành điều tra. Ông Ferydoun khẳng định bản thân không làm điều gì sai.

Được biết, vụ lùm xùm làm uy tín của Tổng thống Rouhani bị ảnh hưởng. Trong một cuộc tranh luận trên truyền hình, ông Rouhani bị cáo buộc ngăn chặn cuộc điều tra tham nhũng chống lại người thân của mình.

Phát ngôn viên Bộ Tư pháp Iran Gholamhossein Mohseni-Ejeie cho biết đã có nhiều cuộc điều tra về sự liên quan của ông Ferydoun tới vấn đề tài chính. Hôm 15/7, ông Ferydoun không thể đóng số tiền bảo lãnh để được tại ngoại nên bị tống giam. Hiện chưa rõ ông Ferydoun bị tạm giữ vì cáo buộc gì. Trong một diễn biến khác, Iran vừa kết án công dân Mỹ gốc Trung Quốc Xiyue Wang 10 năm tù giam về tội làm gián điệp.

Công dân Mỹ Xiyue Wang vừa bị tòa án Iran tuyên 10 năm tù vì tội làm gián điệp (Ảnh: Reuters)

Xiyue Wang, 37 tuổi, sinh ra tại Trung Quốc nhưng sau đó nhập quốc tịch Mỹ, tốt nghiệp Đại học Princeton ở Mỹ, đang làm dự án tiến sĩ. Wang làm việc tại Trung tâm Nghiên cứu về Iran và Vịnh Ba Tư của đại học Princeton. Iran xem trung tâm này có liên quan đến các cơ quan tình báo phương Tây và Israel, kết luận Wang làm gián điệp dưới hình thức nghiên cứu trá hình. Trang web Mizan của Bộ Tư pháp cho biết Wang đã thu thập 4.500 tài liệu liên quan đến Iran. Wang bị bắt tháng 7/2016 khi đang định rời khỏi Iran.

“Người này được Mỹ chỉ đạo trực tiếp, bị tuyên 10 năm tù, nhưng có thể kháng cáo phán quyết này” – người phát ngôn Bộ Tư pháp Iran Gholamhossein Mohseni Ejei nói trên truyền hình quốc gia.

Bộ Ngoại giao Mỹ cáo buộc Iran bịa đặt các cáo buộc liên quan đến an ninh quốc gia để giam giữ các công dân Mỹ cũng như các nước khác.

“Chúng tôi kêu gọi Iran thả ngay lập tức mọi công dân Mỹ bị giam giữ không chính đáng ở Iran để họ về với gia đình. Tất cả công dân Mỹ, đặc biệt các công dân hai quốc tịch nếu muốn sang Iran cần phải đọc cẩn thận Cảnh báo đi lại mới nhất của chúng tôi” - theo Bộ Ngoại giao Mỹ.

Ông Hossein Ferydoun (phải) và Ngoại trưởng Iran Mohammad Javad Zarif (giữa) gặp Ngoại trưởng Mỹ John Kerry tại Vienna, Áo vào tháng 7/2015 (Ảnh: Reuters)

Được biết, cảnh sát Iran đã bắt hàng chục nghệ sĩ, nhà báo, nhà kinh doanh, trong đó một số lượng lớn là các công dân hai quốc tịch, vừa Iran vừa Mỹ, Canada, hay các nước châu Âu… nhằm giảm một phần ảnh hưởng của phương Tây. Năm 2016, đã có nhiều công dân hai quốc tịch, vừa Iran vừa Mỹ, Anh, Áo, Cadana, Pháp bị bắt vì các cáo buộc làm gián điệp.

Chưa biết số phận công dân Mỹ Wang tới đây sẽ thế nào. Trong một số trường hợp, những người bị bắt được Iran dùng trong trao đổi tù nhân với các nước phương Tây. Tháng 1/2016, Mỹ và Iran đạt được thỏa thuận lịch sử về trao đổi tù nhân. Nhiều công dân Iran bị Mỹ bắt chủ yếu vì vi phạm lệnh trừng phạt đã được Mỹ trao trả cho Iran để nhận về công dân Mỹ bị Iran bắt.

Reutersdẫn thông tin Bộ Tư pháp Iran, ngày 16/7, Wang có thể kháng cáo.

Lê Miên Tường (Theo Reuters, 7/2017)