Khi Mai Linh, Vinashin, Vinalines thành con nợ khó đòi: BHXH TP.HCM 'kêu cứu'

Hiện còn hàng chục doanh nghiệp đang nợ bảo hiểm xã hội, dù đã có nhiều biện pháp xử lý. Hình minh họa: uynhiemchi.com

Theo BHXH TP.HCM tính đến cuối tháng 8/2016 tình trạng doanh nghiệp nợ BHXH, BHYT, BHTN khá phổ biến với tính chất ngày càng tinh vi và phức tạp như trốn đóng, chậm đóng, chiếm dụng quỹ BHXH; đóng không đủ số lao động thực tế làm việc.

Ngoài ra còn có cả việc đóng không đúng đối tượng, không đúng mức lương thực tế làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội …và nghiêm trọng nhất là tình trạng nợ tiền BHXH, BHYT, BHTN kéo dài có xu hướng tăng nhanh trong thời gian gần đây.

Trước tính trạng này, BHXH TP đã áp dụng nhiều biện pháp xử lý, bao gồm cả việc khởi kiện ra tòa án. Số liệu thống kê cho thấy trong năm 2015, BHXH TP đã khởi kiện 1.905 đơn vị ra Tòa với số tiền nợ theo đơn khởi kiện là 530 tỷ, sau khởi kiện thu hồi được số tiền 321 tỷ đồng (chiếm tỷ lệ 60%).

Tuy nhiên số nợ BHXH, BHYT, BHTN tính đến tháng 12/2015 vẫn còn tới 2.100 tỷ đồng (bao gồm số tiền nợ do khởi kiện).

Dù vậy ngày 14/4/2016, Tòa án nhân dân tối cao đã ban hành công văn số 105/TANDTC-PC&QLKH về việc thi hành Luật Bảo hiểm xã hội.

Theo đó, từ ngày 1/1/2016 Tòa án không thụ lý đơn khởi kiện của Cơ quan BHXH đòi tiền BHXH đối với người lao động mà giao chức năng khởi kiện về cho Tổ chức công đoàn.

Theo BHXH TP, như vậy công cụ đòi nợ cao nhất sẽ không còn áp dụng cũng gây khó khăn cho công tác thu hồi nợ đọng của BHXH thành phố.

Trong khi đó từ tháng 4/2016 đến nay, Tổ chức công đoàn chưa thực hiện khởi kiện đơn vị nợ quỹ BHXH ra Tòa do thủ tục, hồ sơ khởi kiện chưa được thống nhất với cơ quan Tòa án.

Điều này đã ảnh hưởng đến số nợ của quỹ BHXH rất lớn, cụ thể đến tháng 8/2016 số tiền nợ quỹ BHXH đã lên đến 3.100 tỷ đồng, vượt mức cho phép của BHXH Việt Nam.

Cũng theo BHXH TP, nơi này đã áp dụng tất cả các biện pháp xử lý nợ, cao nhất là khởi kiện đối với 76 doanh nghiệp nợ BHXH, BHYT, BHTN từ 6 tháng trở lên, nhưng những đơn vị vẫn không chấp hành phán quyết của Tòa. Cụ thể:

Doanh nghiệp thuộc tập đoàn Vinashin, Vinalines được được Chính phủ cho phép không áp dụng các biện pháp xử lý nợ đến hết năm 2017: 2 đơn vị với số tiền nợ là 15.785.105.165 đồng.

Doanh nghiệp thuộc Tập đoàn Mai Linh: 4 đơn vị, với số tiền nợ là 99.923.103.075 đồng.

Doanh nghiệp đang thi hành theo Quyết định của Tòa án: 34 đơn vị, với số tiền nợ là 156.909.397.397 đồng.

Đơn vị không còn hoạt động tại địa chỉ trên giấy phép đăng ký hoạt động doanh nghiệp là 10 đơn vị với số tiền nợ là 32.527.907.502 đồng.

Cơ quan Thi hành án trả đơn yêu cầu thi hành án cho cơ quan BHXH do đơn vị không có khả năng thi hành theo Bản án của Tòa (đơn vị vẫn hoạt động bình thường) là 7 đơn vị, với số tiền nợ là 32.203.043.940 đồng.

Doanh nghiệp có chủ bỏ trốn nên không thu hồi được số tiền nợ là 4 đơn vị, với số tiền nợ là 22.508.318.606 đồng.

Doanh nghiệp bị Tòa đình chỉ vụ án, đã được cơ quan BHXH chuyển sang Thanh tra Lao động và Liên đoàn Lao động đề nghị thành lập đoàn thanh tra pháp luật BHXH, BHYT và khởi kiện đơn vị ra Tòa theo quy định là 14 đơn vị với số tiền nợ là 57.385.201.739 đồng.

Do đó BHXH TP kiến nghị UBND TP có công văn chỉ đạo các Sở, Ban, Ngành và UBND quận, huyện phối hợp với cơ quan BHXH trong công tác thu, thu nợ BHXH, BHYT, BHTN trên địa bàn thành phố.

Nguyễn Cường