Khiếu nại, tố cáo giảm nhưng diễn biến phức tạp

Khiếu nại, tố cáo giảm

Theo báo cáo của Chính phủ về công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo năm 2017 do Bộ trưởng Bộ Nội vụ Lê Vĩnh Tân trình bày, năm 2017, tình hình khiếu nại, tố cáo của công dân có giảm. Cụ thể, số lượt công dân đến các cơ quan hành chính nhà nước để khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh giảm 11%, tổng số vụ việc khiếu nại, tố cáo thuộc thẩm quyền giải quyết của các cơ quan hành chính nhà nước giảm 25,6%. Tuy nhiên, số đoàn đông người tăng 13,5% so với cùng kỳ năm 2016.

Về khiếu nại, cả nước phát sinh 56.762 đơn khiếu nại, trong đó có 22.372 vụ việc thuộc thẩm quyền giải quyết của các cơ quan hành chính nhà nước; so với cùng kỳ năm 2016 giảm 10,6% số đơn và giảm 23,7% số vụ việc. Số đơn khiếu nại về lĩnh vực đất đai chiếm 61,7%, về nhà ở chiếm 11,7% trong tổng số đơn khiếu nại.

Phó chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu điều hành nội dung họp buổi chiều 15-9 tại UBTVQH. Ảnh: VPQH

Về tố cáo, cả nước phát sinh 15.148 đơn tố cáo, trong đó có 5.157 vụ việc tố cáo thuộc thẩm quyền của các cơ quan hành chính nhà nước; so với cùng kỳ năm 2016, giảm 12% số đơn và giảm 33,2% số vụ việc. Trong tổng số đơn tố cáo, nội dung tố cáo trong lĩnh vực hành chính chiếm tỷ lệ 62,7% chủ yếu là tố cáo cán bộ, công chức vi phạm pháp luật trong quản lý, sử dụng đất đai, tài chính, ngân sách, đầu tư xây dựng cơ bản, thực hiện chính sách xã hội; tố cáo trong lĩnh vực tư pháp chiếm tỷ lệ 4,8%, chủ yếu là tố cáo cán bộ các cơ quan tiến hành tố tụng thiếu khách quan trong giải quyết các vụ án; tố cáo cán bộ, công chức có hành vi tham nhũng chiếm tỷ lệ 5,1%.

Theo đánh giá của Chính phủ, từ cuối năm 2016 đến nay, tình hình khiếu nại, tố cáo của công dân nhìn chung có giảm, nhưng vẫn còn diễn biến phức tạp và gay gắt. Các vụ việc khiếu nại, tố cáo phức tạp, đông người chủ yếu thuộc lĩnh vực đất đai, trong đó có những vụ việc đã được nhiều cơ quan giải quyết nhưng công dân không đồng ý, tiếp tục khiếu nại với thái độ bức xúc. Điều đáng lo ngại là một số thế lực thù địch và cơ hội chính trị đã lợi dụng tình hình khiếu nại, tố cáo để lôi kéo, kích động công dân tụ tập đông người hoặc có hành vi quá khích, biểu tình, chống đối làm ảnh hưởng đến an ninh, trật tự và tác động tiêu cực vào tâm lý của cán bộ, nhân dân.

Số lượt người, số vụ việc và số lượt đoàn đông người đến Trụ sở Tiếp công dân Trung ương giảm, nhưng tình hình khiếu kiện của công dân vẫn diễn ra phức tạp, các đoàn đông người xuất phát từ việc khiếu nại không đạt mục đích chuyển sang tố cáo người giải quyết với thái độ gay gắt, bức xúc; nhiều trường hợp mặc dù đã được trụ sở tiếp nhiều lần, đã có ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, nhưng không trở về địa phương để được giải quyết theo quy định của pháp luật, tiếp tục đeo bám khiếu kiện dài ngày tại Hà Nội gây mất an ninh, trật tự.

Giải quyết đạt tỷ lệ 79,4%

Cũng theo báo cáo của Chính phủ, trong năm 2017, các cơ quan hành chính nhà nước đã tiếp 342.630 lượt công dân đến khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh (giảm 11% so với năm 2016), với 219.355 vụ việc, có 4.763 đoàn đông người (tăng 13,5%). Các cơ quan hành chính đã tiếp nhận 261.051 đơn thư các loại, trong đó có 56.762 đơn khiếu nại, 15.148 đơn tố cáo. Có 152.313 đơn đủ điều kiện xử lý với 22.372 vụ việc khiếu nại, 5.157 vụ việc tố cáo thuộc thẩm quyền của cơ quan hành chính nhà nước. So với năm 2016, số đơn thư các loại tiếp nhận tăng 14,5% nhưng số vụ việc khiếu nại thuộc thẩm quyền giảm 23,7%, tố cáo thuộc thẩm quyền giảm 33%.

Kết quả, các cơ quan hành chính nhà nước đã giải quyết 21.851/27.529 vụ việc khiếu nại, tố cáo thuộc thẩm quyền, đạt tỷ lệ 79,4% (khiếu nại 18.317/22.372 vụ việc, đạt 81,9%; tố cáo 3.534/5.157 vụ việc, đạt 68,5%). Qua giải quyết khiếu nại, tố cáo đã kiến nghị thu hồi cho Nhà nước, trả lại cho tập thể, cá nhân 52,5 tỷ đồng, 32,7 ha đất; bảo vệ quyền lợi cho 1.631 tập thể, cá nhân; kiến nghị xử lý vi phạm hành chính 413 người (đã xử lý 229 người), chuyển cơ quan điều tra 15 vụ, 9 đối tượng.

Thanh tra Chính phủ và các bộ, ngành, địa phương đã tiến hành 1.510 cuộc thanh tra, kiểm tra trách nhiệm thực hiện pháp luật về khiếu nại, tố cáo tại 2.633 cơ quan, tổ chức, đơn vị. Qua thanh tra phát hiện 539 đơn vị có vi phạm, kiến nghị kiểm điểm rút kinh nghiệm 452 tổ chức, 562 cá nhân; xử lý hành chính 14 tổ chức, 17 cá nhân. Các cơ quan thanh tra đã tiến hành kiểm tra việc thực hiện 368 kết luận thanh tra và quyết định xử lý sau thanh tra trách nhiệm, kết quả cho thấy các cơ quan có thẩm quyền đã kiểm điểm trách nhiệm của 288 tổ chức, 324 cá nhân; đã xử lý hành chính đối với 18 tổ chức, 33 cá nhân.

Đánh giá sâu hơn việc dùng tiền lẻ trả phí BOT giao thông

Trình bày báo cáo thẩm tra sơ bộ báo cáo của Chính phủ về công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo năm 2017, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội Nguyễn Khắc Định dẫn ý kiến của Thường trực Ủy ban Pháp luật cơ bản nhất trí với đánh giá cho rằng tình hình khiếu nại, tố cáo trong năm 2017 vẫn diễn biến phức tạp và gay gắt với một số biểu hiện như đã được nêu trong Báo cáo của Chính phủ. Tuy nhiên, Thường trực Ủy ban đề nghị Chính phủ cần phân tích, đánh giá sâu sắc hơn nữa về tình hình khiếu nại, tố cáo trong năm qua, nhất là về tình trạng lợi dụng khiếu nại, tố cáo gây mất trật tự, an ninh tại trụ sở cơ quan nhà nước ở Trung ương; việc phản ứng của người dân với nhiều hình thức mới, tiềm ẩn sự bất ổn cho xã hội trong một số vụ việc gần đây, như vụ việc bắt giữ người ở xã Đồng Tâm, huyện Mỹ Đức, thành phố Hà Nội, việc sử dụng tiền lẻ trả phí đường bộ ở một số trạm thu phí gây ùn tắc giao thông đang lan rộng ở một số địa phương. Theo báo cáo, trong năm số lượng đoàn khiếu nại, tố cáo đông người tăng mạnh, cho thấy nhiều vụ việc khiếu nại, tố cáo có tính chất, mức độ phức tạp và gay gắt hơn. Do đó, đề nghị cần làm rõ, phân tích kỹ và đầy đủ hơn tình hình khiếu nại, tố cáo trong năm qua, từ đó mới đưa ra được giải pháp thiết thực, có hiệu quả.

Thường trực Ủy ban Pháp luật của Quốc hội cũng đánh giá rằng, mặc dù báo cáo đã chỉ ra nguyên nhân chủ yếu làm phát sinh khiếu nại, tố cáo, nhưng vẫn chưa chỉ rõ đâu là nguyên nhân khách quan, chủ quan; đâu là nguyên nhân đã được nêu trong báo cáo từ nhiều năm trước, nhưng vẫn chưa được khắc phục và đâu là nguyên nhân mới phát sinh trong năm qua. Nhiều ý kiến đề nghị Báo cáo của Chính phủ cần có sự phân tích kỹ hơn về nguyên nhân số vụ việc khiếu nại, tố cáo giảm mạnh (giảm 25,6% vụ việc), nhưng số đoàn đông người tăng mạnh (13,5%); việc giải quyết khiếu nại, tố cáo ở địa phương đạt tỷ lệ cao hơn năm trước (84,7% số vụ việc khiếu nại, 81% số vụ việc tố cáo) nhưng ở các Bộ, ngành lại thấp hơn nhiều so với năm trước (51% số vụ việc khiếu nại, 30% số vụ việc tố cáo) và các nguyên nhân biến động về số liệu khác.

CHIẾN THẮNG