Khớp nối bauxite Tân Rai lão hóa: Tôi cũng bất ngờ

Phía công ty TNHH MTV Nhôm Lâm Đồng phải tiến hành kiểm tra lại chất lượng toàn bộ khớp nối, minh bạch chất lượng đường ống.

Ông Hoàng Dương Tùng - Phó Tổng cục trưởng Tổng cục môi trường trao đổi với Đất Việt, ngày 29/2.

Tôi cũng ngạc nhiên vì khớp nối "lão hóa" sớm

PV:- Vừa qua, sự cố bục đường ống dẫn nước dư có chứa xút loãng bị vỡ tại nhà máy Alumin Tân Rai, ngày 13/2, đã gây ra nhiều hoang mang cho dư luận. Theo kết luận của Công ty TNHH MTV Nhôm Lâm Đồng, nguyên nhân sự cố là do khớp nối bị "lão hóa" nên dẫn đến bục đường ống.

Nhưng theo ý kiến một số chuyên gia đây chỉ là nguyên nhân trực tiếp, một công nhân của nhà máy cũng cho biết thêm thông tin, đây cũng chưa chắc là nguyên nhân chính, bởi vì, năm 2014, đã xảy ra sự cố vỡ hồ đuôi quặng số 5, nguyên nhân là do của công nhân vận hành, vì vận hành nút đóng – mở chưa hợp lý, một bên khóa, một bên mở nên tạo ra áp lực bục đường ống.

Sự cố lần này cũng tương tự như vậy, nên không thể loại trừ nguyên nhân do công nhân lơ là chuyện vận hành, ông nhìn nhận và đánh giá ra sao trước những ý kiến trên?

Ông Hoàng Dương Tùng: - Đây là một sự cố nhỏ, công ty vẫn bơm nước dư chứa xút loãng từ hồ bùn đỏ về Nhà máy tuyển để làm trung hòa chất a xít có trong quặng.

Nhưng trung bình 1 ngày chỉ bơm khoảng 30m3 trở lại, không phải lúc nào cũng bơm, đường ống không phải lúc nào cũng hoạt động, nên cũng khó liên quan đến yếu tố con người. Hiện nay, bên trung tâm quan trắc Lâm Đồng đã lấy mẫu đất, mẫu nước ở nơi có xảy ra sự cố để xét nghiệm, nhưng kết quả là bình thường.

Qua sự cố này, chúng tôi cũng đã cảnh báo nhà máy, phải có kế hoạch xử lý khi xảy ra sự cố. Nhà máy Nhôm cũng đã có kế hoạch hạ thổ đoạn ống xảy ra sự cố thay vì lộ thiên như hiện nay, gia cố tất cả các mối nối bằng nhựa.

Nghĩa là phải có kế hoạch ứng phó sự cố cho tốt, đồng thời rà soát lại tất cả các nguy cơ có thể xảy ra. Đây là công việc hàng ngày phải làm, nên độ an toàn phải tuyệt đối khi vận hành.

Vỡ đường ống nước chứa xút Tân Rai: Ai chịu trách nhiệm?

Lo lắng chôn đường ống thay vì lộ thiên như hiện nay, sẽ không thể phát hiện ra rò rỉ của các chuyên gia, đó là lo lắng rất chính xác, vì đường ống là 6m/đoạn, chiều dài cả tuyến là 5km, nên có đến hàng trăm khớp nối. Vì thế, công ty phải xem lại nguyên vật liệu khớp nối, rà soát lại toàn bộ những chỗ có thể xảy ra.

Vì chôn ngầm nên chúng tôi yêu cầu phải thay thế hết tất cả các khớp nối dù hỏng hay không, tốn kém cũng phải làm.

Bởi bây giờ có khi là một khớp nối lão hóa, biết đâu chỉ sau một vài thời gian nữa các khớp nối khác cũng rơi vào tình trạng như vậy. Tôi cũng rất ngạc nhiên, khi khớp nối này mới đưa vào sử dụng 4 năm đã "lão hóa", có thể công ty đưa ra nguyên nhân đây là đường ống lộ thiên, trải qua thời tiết, nhưng rõ ràng là họ chưa tính toán hết khi thi công.

Chất thải từ nhà máy bauxite Tân Rai ra hồ chứa

Nhưng nếu đặt ra câu hỏi tại sao chỉ bục ở một khớp nối, mà không phải toàn bộ vì tất cả hoạt động như nhau, tôi nghĩ, nếu đơn giản như vậy thì làm sao đường ống nước sông Đà vỡ đến lần thứ 17.

Theo nguyên lý, chỗ nào yếu nhất của đường ống thì sẽ dễ bị bục, như đường ống nước trong mỗi gia đình cũng vậy, sẽ gỉ chỗ nào yếu nhất. Cho nên, ở đây chính là quy trình sản xuất, minh bạch về chất lượng đường ống, làm sao đảm bảo yếu tố an toàn đầu tiên, công ty đã làm chưa tốt.

Chính vì thế, tôi rất thông cảm và hiểu được những câu hỏi và nghi vấn người dân cũng như các chuyên gia đặt ra.

PV:- Theo Công ty TNHH MTV Nhôm Lâm Đồng cho biết thì đường ống dẫn nước dư này là do công ty tự thiết kế và thực hiện lắp đặt bằng một gói thầu dự án khác, không liên quan đến tổ hợp khai thác bauxite lớn, để tận dụng nước axit dư trung hòa quặng để sản xuất quặng tinh.

Với việc lắp các đường ống chứa nước có chất gây độc hại như vậy, Công ty có phải xin phép Sở TN&MT tỉnh Lâm Đồng, Bộ TN&MT và Tổng cục môi trường hay không? Vì sao ạ?

Ông Hoàng Dương Tùng: - Tuyến đường ống này vẫn là một trong những hạng mục đầu tư của Công ty, vẫn nằm trong thiết kế toàn thể công trình, không phải là dự án riêng.

Đây là công trình tận dụng lượng nước dư có chứa xút loãng từ hồ bùn đỏ, quay trở lại nhà máy tuyển, hệ thống đường ống có thể nằm ngoài, nhưng vẫn phục vụ mục đích chung, nên nó vẫn nằm trong tổng thể dự án.

Nguồn Đất Việt: http://baodatviet.vn/khoa-hoc/quan-diem/khop-noi-bauxite-tan-rai-lao-hoa-toi-cung-bat-ngo-3301601/