Kinh tế miền Tây đang... tuột dốc

Suy giảm từ năm 2011 đến nay

Trong một cuộc họp vừa được tổ chức mới đây, ông Võ Hùng Dũng - Giám đốc Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam chi nhánh Cần Thơ (VCCI Cần Thơ) thông tin, kinh tế ĐBSCL giảm từ năm 2011 đến nay.

“Dù tính theo bất cứ phương pháp gì đi nữa, tăng trưởng kinh tế của ĐBSCL vẫn đang giảm” – ông Dũng nhấn mạnh.

Sản xuất nông nghiệp ảnh hưởng đến tăng trưởng kinh tế vùng ĐBSCL (Trong ảnh, người dân huyện Mang Thít, tỉnh Vĩnh Long trồng nhãn Ido). Ảnh: Huỳnh Xây

Theo Ban chỉ đạo Tây Nam Bộ, tăng trưởng kinh tế của vùng ĐBSCL năm 2016 (chỉ đạt 6,9%). Trong khi đó, năm 2015 là 7,8% (tức giảm 0,9%). Trước đó, giai đoạn 2001-2010, vùng đạt tốc độ tăng trưởng kinh tế bình quân (khoảng 11,5%/năm); sang giai đoạn 2011-­2014 đã giảm xuống còn (8,8%/năm).

Nhiều chuyên gia nhận định, nguyên nhân dẫn đến tình trạng trên là do tác động của nông nghiệp mặc dù lĩnh vực này chỉ tham gia 1/3 trong sản lượng kinh tế của vùng. Ông Dũng cho biết, nông nghiệp ảnh hưởng rất lớn đến công nghiệp chế biến. Các mặt hàng như: Tôm, cá, lúa gạo, trái cây và các hoạt động mua bán của các mặt hàng này suy giảm đã tác động rất lớn sự tăng trưởng kinh tế. Sự suy giảm này do sự thay đổi nhu cầu của người tiêu dùng. Họ đòi sản phẩm sạch, chất lượng, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm nhưng sản xuất lại chưa thay đổi kịp.

Thực tế, các sản phẩm của vùng ĐBSCL như cá tra, lúa gạo xuất sang châu Âu, Mỹ trong thời gian vừa qua đều bị cảnh báo về việc sử dụng thuốc hóa học, kháng sinh quá mức. Qua đó, ảnh hưởng uy tín nghiêm trọng đến người tiêu dùng quốc tế và tác động không nhỏ đến sự tăng trưởng của nông nghiệp vùng ĐBSCL. Mặt khác, nền nông nghiệp của vùng ĐBSCL còn suy giảm do thiệt hại từ biến đổi khí hậu, đặc biệt là những tháng đầu năm 2016.

Hạ tầng giao thông mang tính quyết định

Lãnh đạo các địa phương nhận định, địa phương hạ tầng giao thông tốt sẽ dễ mời gọi doanh nghiệp đầu tư, có vốn đầu tư nước ngoài nhiều. Từ đó, sẽ dẫn đến tăng trưởng cao và ngược lại, địa phương có nông nghiệp chiếm tỷ trọng lớn đều có tỷ lệ tăng trưởng thấp.

Theo một số chuyên gia kinh tế, Trà Vinh là trường hợp đáng chú ý để nói về những khó khăn, vướng mắc của vùng ĐBSCL cũng như cách tháo gỡ. Trước đây, tỉnh Trà Vinh là nơi “khỉ ho, cò gáy”, nhưng gần đây thu hút đầu tư nhiều và đã giảm tỷ lệ dân di cư, đặc biệt là đang tăng trưởng khá. Sở dĩ có được kết quả trên là do tỉnh này được thừa hưởng bởi tuyến đường ven biển đã được hình thành sớm (nối thông với tỉnh Bến Tre bằng cầu Cổ Chiên để đi TP.HCM).

Như vậy, muốn tăng trưởng kinh tế cao, cần phải có hạ tầng giao thông tốt để mời gọi đầu tư. Thế nhưng, nhiều tuyến đường quan trọng khác ở ĐBSCL vẫn chưa được đầu tư tương xứng với tiềm năng.

Ông Trần Hữu Hiệp - Ủy viên chuyên trách của Ban chỉ đạo Tây Nam Bộ cho rằng, đầu tư hạ tầng trong bối cảnh hiện nay là một bài toán rất khó, đặc biệt là sử dụng vốn ngân sách nhà nước, bởi nhu cầu thì lớn, còn nguồn vốn lại hạn hẹp. Vì vậy, cần cân đối, tính toán kỹ “coi cái gì ưu tiên trước, cái gì ưu tiên sau để có sự phối hợp thực hiện”.