Kinh tế Mỹ lao đao trong cơn suy thoái

kt111 Tăng trưởng kinh tế của Mỹ trong quý IV năm 2007 chỉ đạt 0,6%, thấp hơn nhiều so với quý 3 trước đó, kéo tốc độ tăng trưởng cả năm 2007 xuống còn 2,2%, mức thấp nhất tính từ năm 2002 là năm kinh tế Mỹ bắt đầu hồi phục. Tỷ lệ thất nghiệp đã lên đến 5% vào tháng 12-2007 và khả năng sẽ cao hơn nữa vào năm 2008. Từ tháng 12-2007 đến tháng 2-2008, hoạt động xây dựng giảm 16,9%, chỉ số Dow Jones giảm 13%. Không những vậy, kết quả điều tra chung do hãng tin Roi-tơ và Trường Đại học Mi-si-gân công bố ngày 28-3 cho biết hiện nay, chỉ số lòng tin của người tiêu dùng Mỹ ở mức 69,5 điểm so với 70,8 điểm hồi tháng trước. Đây là chỉ số lòng tin thấp nhất của người tiêu dùng Mỹ kể từ mức thấp kỷ lục 68,8 điểm hồi tháng 2-1992. Lòng tin của người dân Mỹ vào viễn cảnh của nền kinh tế thậm chí còn giảm mạnh hơn, chỉ còn ở mức 60,1 điểm so với mức vốn đã thấp 62,4 điểm vào đầu tháng Ba. Đây cũng là chỉ số thấp nhất kể từ mức thấp kỷ lục 59,1 điểm vào tháng 1-1992. Tâm trạng lo lắng đã buộc người tiêu dùng Mỹ phải thắt lưng buộc bụng, khiến mức chi tiêu của họ trong tháng Hai vừa qua chỉ tăng 0,5%. Chu kỳ tăng trưởng trong thời đại kỹ thuật - công nghệ phát triển mạnh mẽ như ngày nay cho thấy cứ khoảng 5 đến 6 năm, kinh tế của các nước tư bản lại bước vào suy thoái. Cuộc suy thoái lần trước của kinh tế Mỹ rơi vào năm 2001, như vậy, thời kỳ tăng trưởng đã kéo dài được 6 năm. Để kích thích tăng trưởng kinh tế sau cuộc suy thoái năm 2001, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) đã 11 lần liên tục giảm lãi suất từ 6,75% xuống 1%. Chính lãi suất sau khi được cắt giảm xuống mức rất thấp như vậy đã làm cho người tiêu dùng Mỹ thoải mái vay tiền để tiêu dùng, mua nhà cửa thế chấp. Các ngân hàng thương mại đã “vô tư” cho vay đầu tư xây dựng và cho vay mua nhà dưới chuẩn. Khi nền kinh tế đã phục hồi và nguy cơ lạm phát xuất hiện, FED đã liên tục tăng lãi suất từ 1% lên 5,25%. Khi lãi suất cao lên, người mua nhà thế chấp có nguy cơ không trả được nợ, thậm chí phải bán nhà (hoặc bị tịch thu nhà); các công ty xây dựng nhà cũng giảm xây dựng vì xây xong không bán được. Tình trạng đó đã làm cho thị trường nhà cửa, tín dụng cho vay thế chấp rơi vào khủng hoảng, tác động mạnh đến thị trường tài chính, thị trường chứng khoán không chỉ của nước Mỹ mà của hầu hết các nước trên thế giới. Nhằm ngăn chặn nguy cơ suy thoái, thời điểm hiện tại, FED đã liên tục 5 lần cắt giảm lãi suất từ 5,25% xuống còn 2,25%. Chính phủ Mỹ cũng đã đưa ra biện pháp kích thích tài chính trị giá khoảng 150 tỷ USD, gồm chương trình giảm thuế cá nhân (600 USD/người, 1.200 USD cho hai vợ chồng cùng đóng thuế, 300 USD cho trẻ em) và giảm thuế cho doanh nghiệp. Tuy nhiên, các biện pháp này đã dẫn đến nguy cơ lạm phát sẽ gia tăng. Tỷ lệ tăng giá tiêu dùng năm 2006 chỉ có 1,9%, năm 2007 đã tăng lên 3,4% và có thể cao hơn nhiều trong năm 2008. Do tỷ lệ tiêu dùng so với GDP của Mỹ thuộc loại cao nhất thế giới nên người dân Mỹ rất sợ lạm phát. Có thể thấy rằng, nền kinh tế Mỹ đang rơi vào tình thế hết sức nguy nan khi phải đối đầu với cả hai vần đề là suy thoái và nguy cơ lạm phát. Tổng thống Bu-sơ có thể tiếp tục thúc đẩy kế hoạch kinh thích kinh tế trọn gói và FED có thể cắt giảm thêm lãi suất. Nhưng nhiều nhà quan sát tin rằng, những hành động như vậy vẫn sẽ không thể ngăn đà trượt dốc của nền kinh tế lớn nhất thế giới này trong ngắn hạn. Nước Mỹ chiếm tới 25% GDP của toàn thế giới và thậm chí còn lớn hơn trong các giao dịch tài chính quốc tế. Do đó, kinh tế Mỹ suy thoái có thể đánh dấu sự khởi đầu của một giai đoạn thụt lùi của kinh tế thế giới. Điều này không đồng nghĩa với suy thoái kinh tế toàn cầu nhưng chắc chắn nhiều nước sẽ trải qua thời kỳ tăng trưởng chậm lại.