Kỳ diệu nghệ thuật tranh đảo ngược

Đầu tháng 9, công chúng yêu hội họa Huế lần đầu được thưởng thức một hình thức hội họa rất mới tại cuộc triển lãm tranh theo trường phái đảo ngược (Upsidedownism) của họa sĩ Nguyễn Đại Giang.

Họa sĩ Nguyễn Đại Giang quê gốc ở Hưng Yên nhưng ông sinh tại Hà Nội. Năm 1965, ông tốt nghiệp Trung cấp mỹ thuật công nghiệp khóa đầu tiên tại Hà Nội. Năm 1968, học tại Đại học Mỹ thuật Công nghiệp Hà Nội. Năm 1974, ông tốt nghiệp Đại học Mỹ thuật Công nghiệp tại Moscow, Nga. Từ năm 1992 đến nay, ông định cư ở Seattle, Washington, Mỹ. Hội họa của ông là sự phối hợp của tư tưởng, phong cách phương Đông và hội họa phương Tây hiện đại, giúp ông sáng tạo nên một thế giới trừu tượng của riêng bản thân mình - thế giới nghệ thuật đảo ngược cuộc sống!

Hoa sĩ Đại Giang (tự họa).

Với những mặt người, cảnh vật Việt Nam từ cổ xưa, như ca Huế, áo dài, đánh cờ... lại được đảo ngược lại, nên nhìn rất độc đáo, mới mẻ. Ngắm chân dung Bùi Xuân Phái, Xuân Diệu, Trịnh Công Sơn, Văn Cao... với lối vẽ đảo ngược, ta như thấy các nghệ sĩ này sống động hơn, mỉm cười với ta. Với nghệ thuật đảo ngược, người xem ngạc nhiên về sự mầu nhiệm và sức thu hút của lối vẽ cổ điển mà mới mẻ, mang dấu ấn Việt Nam này. Họa sĩ Nguyễn Đại Giang đã được ghi vào các cuốn sách "500 nhà sáng lập của thế kỷ XXI", Từ điển những họa sĩ quốc tế", "Những họa sĩ quốc tế quan trọng của thế giới", "Thiên tài sáng tạo"... Ông đã tổ chức nhiều triển lãm cá nhân, triển lãm nhóm và giành được nhiều giải thưởng quốc tế. Tranh nghệ thuật đảo ngược của Nguyễn Đại Giang đã có trong bộ sưu tập của bảo tàng và cá nhân ở các nước Mỹ, Nga, Nhật Bản, Canada, Bỉ, Việt Nam, Pháp, Tây Ban Nha , Hồng Kông... Triển lãm ở Huế gồm 15 bức họa đảo ngược. Mới mở cửa đã có nhà sưu tập Bạch diệp gắn nơ bức Thúy Kiều, 3 bức được họa sĩ tặng lại Bảo tàng Mỹ thuật Huế đang xây dựng...

Nhà thơ Xuân Diệu.

Các nhà phê bình hội họa quốc tế đánh giá cao các tác phẩm của họa sĩ. Họ cho rằng ông là một nhà cải cách, là người đã thiết lập về cơ bản một trào lưu nghệ thuật mới. Trường phái nghệ thuật đảo ngược mà Nguyễn Đại Giang xây dựng là một sự tạo hình không cân đối về mặt hình thể học, nhưng lại hoàn toàn chính xác về mặt cảm xúc. Trong tranh đảo ngược có sự thay đổi rất lớn ở vị trí mắt, mũi, miệng, tay, chân. Đằng trước ra đằng sau, cái bên ngoài thành cái bên trong, cái bên trong thành cái bên ngoài, cái bên dưới thành cái bên trên..., tức là họa sĩ đã làm nên sự biến đổi, lấy cái vô hạn phá vỡ cái hữu hạn mà mắt ta quen nhìn, tạo nên cái mới mẽ cho sự vật, con người, tạo nên sự cảm nhận khác lạ, dù vẫn là các nhân vật, sự vật đó!

Năm 2014, họa sĩ Nguyễn Đại Giang đã có cuộc triển lãm nghệ thuật đảo ngược lần đầu ở Việt Nam tại Trung tâm văn hóa Hàn Quốc tại Hà Nội làm người xem thích thú. Lần ấy họa sĩ có vô thăm Huế và vẽ một số bức tranh đảo ngược. Ông tâm sự: "Thiên nhiên giúp chúng ta hiểu các nguyên tắc của cuộc sống. Không khi nào chỉ có ngày mà không có đêm. Nếu như không có ánh sáng chúng ta sẽ không thể hiểu thế nào là bóng tối. Trong sự ổn định có mầm của loạn lạc. Trong sự sống có mầm của cái chết. Tóm lại cái cặp đôi ấy là sự thực hiển nhiên trong cuộc sống. Đúng và Sai, Sống và Chết, Hạnh phúc và Khổ đau, không có gì là vĩnh viễn. Không có gì là không thể thay đổi. Bằng nghệ thuật đảo ngược, chúng ta vào hội họa một cách nhìn hoàn toàn mới, cho người xem một cảm nhận đầy phá cách mà lại mang những tư tưởng triết học sâu xa".

Ngô Minh