Lại khốn đốn vì giống lúa Nhị ưu 838

Chị Thương với thúng giống đen thui, thối inh nhà Giống lúa gì mà sau 5-7 ngày đêm ngâm ủ hạt giống vẫn “điếc đặc”, ngả màu đen rồi bốc mùi hôi thối. Đó là giống lúa lai Nhị ưu 838 ở Bình Định vụ thu này. Hy vọng bao nhiêu, thất vọng bấy nhiêu Chị Võ Thị Thương ở đội 1, thôn Thuận Thái, xã Nhơn An (An Nhơn) nói như khóc: “Vụ thu năm nay gia đình tôi làm 3 sào lúa giống Nhị ưu 838. Đăng ký tại Phòng Kinh tế huyện mua được 8kg giống theo giá hỗ trợ, chỉ còn phải trả 15.000đ/kg. Mừng quýnh! Ngày 20/5, tôi mang giống ra ngâm ủ. Chuyện ngâm ủ giống với tôi thì đã quá rành, trong khi ngâm tôi còn rửa chua giống 3- 4 lần vậy mà sau 2 ngày đêm, thăm giống thấy chúng chỉ nẩy mầm thưa thớt, cây nào mầm nào thò ra được khỏi vỏ trấu thì cũng yếu ớt. Tôi để ráng đến nay là 5 ngày thì toàn bộ 8kg giống hư dần không thể gieo sạ được. Tôi đành lấy lúa thịt giống ĐV 108 làm vụ trước ra ngâm ủ thay vào, miễn sao lấp đầy ruộng”. Chị Châu Thị Hồng Loan (29 tuổi) ở đội 11, thôn Trung Định, xã Nhơn An (An Nhơn) cũng bức xúc không kém: “Vụ thu này tôi đăng ký mua 8kg giống Nhị ưu 838 để sạ 2,5 sào ruộng. Ngâm ủ giống vào ngày 20/5, đến ngày 23/5 là xuống giống gieo sạ. Khi mở giống ra thì thấy toàn bộ số giống đều có màu đen xám, tỷ lệ nẩy mầm thấp, cây mầm nào cũng yếu đến chỉ trực…lụn. Làm lúa lai chỉ sạ 2,5kg giống/sào mà giống nẩy mầm kiểu này làm sao dám sạ. Lỡ vãi xuống ruộng rồi nó không chịu mọc thì lấy lúa đây dặm vào cho kín. Đành lấy lúa thịt làm giống”. Tình cảnh lô giống của bà Cao Thị Mười ở đội 1, thôn Thuận Thái (Nhơn An) càng thê thảm hơn. Bà Mười kể: “Đúng ngày gieo sạ tôi vớt 19kg giống Nhị ưu 838 ra thì thấy chúng đã bị thối hết, hạt giống nhớt nhợt. Hoảng quá, tôi bày ra nong phơi khô, sau đó chà rửa sạch rồi ngâm tiếp 1 lần nữa. Đến hôm nay đã 7 ngày rồi mà hạt giống vẫn không nẩy mầm, nước ngâm giống đục trông như bột mì, bốc mùi hôi thối nồng nặc”. Vừa nói bà Mười vừa vào nhà mang ra 1 thúng giống mới vớt khi sáng, thúng giống có màu đen thùi thũi, bốc mùi thối tràn ngập căn nhà. Ông Chớ Văn Bước- Trưởng thôn Thuận Thái than thở: “Mấy ngày nay nông dân thôn Thuận Thái chạy đi tìm giống gieo sạ lại ầm ào như “chạy giặc”. Thôn có 96 hộ đăng ký mua giống lai Nhị ưu 838 thì có đến 100% số hộ bị thối giống. Hộ nào lỡ ngâm ủ giống rồi đành ngậm đắng nuốt cay, để lại số giống hư mai này trả lại cho nơi bán. Hộ chưa ngâm ủ thì mang đến trả. Ngày nào nhà tôi cũng tấp nập người mang giống đến trả lại. Bà vợ tôi vừa nhận giống, vừa ngậm đắng nuốt cay nghe họ mắng mỏ như hát hay”. Giống đấu thầu, Cty cung ứng uy tín... vẫn dính cước Ông Nguyễn Thành Minh- Trưởng phòng Kinh tế huyện An Nhơn cho biết: “Vụ thu 2010 này, sau khi nông dân đăng ký mua giống lúa lai, huyện An Nhơn đã thực nhận hơn 24 tấn giống lai cung ứng để bà con gieo sạ khoảng 550 ha. Trong đó có 11 tấn giống Nhị ưu 838, 7,6 tấn giống Bio 404 và 5 tấn BTE1. 2 giống Bio 404 và BTE1 không sao, riêng 11 tấn giống Nhị ưu 838 chủ yếu phân về cho 3 xã Nhơn Khánh, Nhơn Hạnh và Nhơn An, những xã khác cũng có nhưng ít hơn. Những lô giống Nhị ưu 838 ở 2 xã Nhơn Khánh, Nhơn Hạnh và các xã khác không có vấn đề gì xảy ra. Riêng 3,3 tấn giống ở xã Nhơn An lại gặp sự cố. Chúng tôi lập tức báo cáo lên Sở NN-PTNT". Ông Phan Trọng Hổ-GĐ Sở NN-PTNT Bình Định: “Sơ xuất của chúng tôi là không kiểm tra kỹ toàn bộ những bịch giống, có nhiều bịch bị thủng, không khí lọt vào khiến giống mất chất lượng. Chúng tôi đã trực tiếp làm việc với Cty Giống cây trồng miền Nam và lãnh đạo Cty đã cam kết thu hồi lại toàn bộ số giống đã ngâm ủ bị hư và giống chưa ngâm ủ và hoàn trả tiền mua giống lại cho nông dân”. Được biết, Sở NN- PTNT Bình Định đã cử đoàn kiểm tra gồm: Trung tâm KNKN, Trung tâm Giống cây trồng, Phòng Trồng trọt và Thanh tra Sở NN-PTNT phối hợp với Phòng Kinh tế huyện An Nhơn xuống tận nơi kiểm tra. Kết quả cho thấy phản ánh của nông dân là đúng: Tỷ lệ giống nẩy mầm thấp, hạt giống bị thối từ 20-25% và tróc vỏ trấu 15%. Theo ông Minh do giống đã “quá đát” khiến độ nẩy mầm yếu, cường lực nẩy mầm thấp. Lúc đầu chỉ phát hiện tại mấy hộ dân thôn Trung Định, sau tình trạng này lan ra khắp các thôn Thuận Thái, Háo Đức, Tân dân và Tân Dương thuộc xã Nhơn An. Ông Bùi Văn Cư- Chủ tịch UBND xã Nhơn An tính toán: “Xã Nhơn An nhận 3,3 tấn giống Nhị ưu 838 cung ứng cho vụ thu, mỗi ha sạ 50kg giống, đồng nghĩa với 66 ha ruộng đang khốn đốn vì hư giống. Hiện bà con đang khắc phục bằng cách loại bỏ giống hỏng, dồn giống nẩy mầm lại “sang nhượng” cho nhau để sạ đủ diện tích rồi tìm mua giống khác sạ lại. Nhiều hộ tìm không ra giống phải lấy lúa thịt làm giống”. Ông Nguyễn Thành Minh- Trưởng phòng Kinh tế huyện An Nhơn cho biết, đầu tháng 5/2010 Sở NN-PTNT đã tổ chức đấu thầu cung ứng giống lúa lai vụ thu và Cty CP Giống cây trồng miền Nam- một Cty giống có tiếng đã trúng thầu, số giống đưa về An Nhơn là của Cty này. Không chỉ vậy, ông Bùi Văn Cư-Chủ tịch UBND xã Nhơn An- còn tiết lộ thêm: “Khi nhận giống về, cán bộ khuyến nông xã còn phát hiện có 8 bao bì giống (1kg/bì) được phân về thôn Tân dân 2 bì, thôn Trung Định 6 bì đã bị lũ chuột “xơi tái” những hạt gạo, chỉ còn lại vỏ trấu lập tức mang đi đổi. Đau hơn cho hàng trăm hộ nông dân là sau khi phát hiện giống hư, chờ ngâm ủ giống khác thì ruộng đã bị lỡ đất, khô nước, muốn sạ phải bừa thêm 1 lần nữa với chi phí 4kg lúa/sào. Đó là chưa nói đến việc phải “chữa cháy” bằng cách dùng mọi loại giống để sạ lại, kể cả lúa thịt”.