Làm gì để “giữ” bờ biển?

Qua số liệu khảo sát tại 14 tỉnh ven biển miền Trung của Bộ Tài nguyên và Môi trường (TN&MT), thì hiện trạng xói lở đang diễn ra nghiêm trọng với quy mô, cường độ ngày càng tăng. Các khu vực bị xói lở nghiêm trọng nhất tập trung ở các tỉnh Thanh Hóa, Thừa Thiên - Huế, Quảng Ngãi, Quảng Nam, Phú Yên, Bình Thuận. Quá trình xói lở diễn ra ở hầu hết các kiểu kiến tạo: Sỏi cát, bùn sét, bùn cát… Ngay cả 121 đoạn bờ có đê, kè, trồng cây cũng đang bị xói lở. Khu vực miền Nam, xói lở bờ biển diễn ra mạnh mẽ ở các địa phương như Cần Giờ (TP Hồ Chí Minh), Đông Hải (Trà Vinh), Ngọc Hiển, Trần Văn Thời (Cà Mau)… Vùng bờ biển khu vực Bắc Bộ cũng đang bị xói lở ở các đoạn: Cát Hải, Bằng La (TP Hải Phòng), Xuân Thủy, Hải Hậu (Nam Định).

Theo các chuyên gia của Bộ TN&MT, phần lớn những đoạn bờ biển bị xói lở đều liên quan hoặc trùng hợp với các đứt gãy Á kinh tuyến và Á vĩ tuyến. Ngoài ra, vùng biển Việt Nam hằng năm chịu tác động của hai hướng sóng chính là Đông Bắc và Tây Nam, tạo ra những áp lực lớn đối với vùng bờ, phá vỡ các công trình bảo vệ bờ… Bên cạnh yếu tố tự nhiên, những tác động tiêu cực từ phía con người cũng đang làm gia tăng hiện tượng xói lở. Một số vùng bị xói lở do hoạt động quai đê lấn biển (Thái Bình, Quy Nhơn, Phú Yên, Trà Vinh) hay việc phá rừng phòng hộ đầu nguồn, rừng ngập mặn (Tĩnh Gia - Thanh Hóa, Nghi Lộc - Nghệ An, Cẩn Trạch -TP Hồ Chí Minh), khai thác vật liệu ven bờ… “Hiện tượng xói lở bờ biển là hệ lụy của việc xây dựng một loạt thủy điện ở thượng nguồn đã giữ lại lượng bùn cát lớn trong lòng hồ khiến các cửa sông thiếu bùn cát. Việc phát triển quá nóng hoạt động du lịch biển với việc xuất hiện hàng loạt các resort ven biển cũng làm cho hoạt động xói lở bờ biển gia tăng. Bởi lẽ, hầu hết các resort đều làm kè mỏ hàn để giữ bãi tắm. Hoạt động này khiến cho các vùng lân cận bị xói lở”, ông Vũ Thanh Ca, Viện trưởng Viện nghiên cứu quản lý Biển và Hải đảo nhấn mạnh.

Phó tổng cục trưởng Tổng cục Biển và Hải đảo Việt Nam Vũ Sĩ Tuấn cho biết, trước tình trạng xói lở ngày càng gia tăng và nghiêm trọng, Việt Nam đang tập trung hoàn thiện một số văn bản pháp luật nhằm quản lý thiên tai nói chung và xói lở bờ biển nói riêng như Luật Đê điều, Luật Phòng tránh và giảm nhẹ thiên tai, chương trình cải tạo và nâng cấp đê biển, chương trình quốc gia ứng phó với biến đổi khí hậu, chiến lược quốc gia về phòng chống thiên tai nhằm huy động các nguồn lực trong và ngoài nước vào việc phòng tránh và giảm nhẹ thiên tai một cách hiệu quả nhất.

Cũng theo các chuyên gia, muốn cứu lấy bờ biển, chúng ta cần phải nhanh chóng lập bản đồ xác định những vùng có nguy cơ sạt lở cao để lập hành lang an toàn, tránh xây dựng các công trình trong khu vực nguy hiểm. Trước mắt, những khu vực có nguy cơ xảy ra sạt lở phải xây dựng hệ thống đê điều kiên cố, bảo đảm an toàn phòng, chống mưa lũ. Việc xây dựng các công trình ven biển cần phải được tính toán kỹ lưỡng để không làm gia tăng áp lực cho khu vực ven biển.

THÁI NGUYÊN