'Lằn ranh đỏ Giê-ru-xa-lem'

“Dầu” đã được thêm vào “lửa”

Nội các an ninh của I-xra-en đã nhóm họp ngay trong ngày 23-7 (giờ địa phương), để xem xét lại quyết định lắp đặt các máy dò kim loại tại đền thờ Hồi giáo Al-Aqsa (mà I-xra-en gọi là Núi Đền) ở Giê-ru-xa-lem. Cuộc họp diễn ra trong bối cảnh những tranh cãi gia tăng do vấp phải chỉ trích từ chính quan chức I-xra-en cho rằng chính phủ đã hành động mà không xem xét đầy đủ những hậu quả của việc áp dụng các biện pháp an ninh mới tại đền thờ Al-Aqsa ở Giê-ru-xa-lem, địa điểm tín ngưỡng linh thiêng đối với cả người Do Thái và người Hồi giáo, và cũng là tâm điểm của cuộc xung đột giữa I-xra-en và Pa-le-xtin. Tuy nhiên, Chính phủ I-xra-en cuối cùng vẫn tuyên bố sẽ không dỡ bỏ các máy dò kim loại được lắp đặt tại cổng vào đền thờ Hồi giáo Al-Aqsa ở Giê-ru-xa-lem.

Phát biểu trên đài phát thanh quân đội (Army Radio) sau cuộc họp của Nội các an ninh do Thủ tướng Ben-gia-min Nê-ta-ni-a-hu (Benjamin Netanyahu) triệu tập, Bộ trưởng Hợp tác khu vực của I-xra-en Da-chi Ha-nếc-bi (Tzachi Hanegbi) cho biết, các máy dò kim loại sẽ được tiếp tục lắp đặt tại đền Al-Aqsa, song có thể sẽ bị giới hạn hoạt động. Trước đó, Bộ trưởng An ninh công cộng I-xra-en Gi-lát Éc-đan (Gilad Erdan) cho biết, nước này có thể loại bỏ các thiết bị dò tìm kim loại nói trên nếu cảnh sát có biện pháp khác nhằm bảo đảm an ninh tại khu đền thờ Al-Aqsa.

Cảnh sát I-xra-en bắn hơi cay vào người biểu tình Pa-le-xtin tại Đông Giê-ru-xa-lem. Ảnh: AP

Các máy dò kim loại được lắp đặt sau khi xảy ra sự việc ngày 14-7, 3 đối tượng người A-rập là công dân I-xra-en gốc Pa-le-xtin đã nổ súng vào cảnh sát I-xra-en ở gần cổng đền thờ Al-Aqsa, sau đó bỏ chạy sang khu đền thờ Hồi giáo Al-Aqsa và bị lực lượng an ninh I-xra-en tiêu diệt. Hai cảnh sát đã tử vong tại bệnh viện do bị thương nặng. Sau vụ tấn công, I-xra-en đã đóng cửa khu thánh địa, đồng thời đặt các chốt kiểm soát và lắp máy dò kim loại tại cổng ra vào đền thờ. Đây là lần đầu tiên trong 50 năm qua, I-xra-en đóng cửa ngôi đền linh thiêng này. Hành động này của I-xra-en ngay lập tức vấp phải phản ứng của các nước A-rập và Hồi giáo.

Trong một diễn biến liên quan, lực lượng an ninh I-xra-en đã bắt giữ 25 thành viên phong trào Hồi giáo Hamas ở Bờ Tây trong cuộc bố ráp đêm 23-7. Lực lượng an ninh I-xra-en cho biết cuộc bố ráp nhằm đảm bảo các cuộc xung đột liên quan đến đền thờ Hồi giáo Al-Aqsa không leo thang. Trong khi đó, cũng trong đêm 23-7 (giờ địa phương) đã xảy ra các vụ xung đột nhỏ lẻ giữa các tín đồ Hồi giáo và lực lượng an ninh I-xra-en tại lối vào đền Al-Aqsa. Cùng ngày 23-7, một vụ bạo lực khác đã xảy ra tại Đại sứ quán I-xra-en ở thủ đô A-man của Gioóc-đa-ni (Jordan). Một người Gioóc-đa-ni thiệt mạng và 1 người I-xra-en bị thương nặng trong vụ tấn công này. Trước đó tại Gioóc-đa-ni đã chứng kiến làn sóng bất bình của công chúng đối với I-xra-en.

Cộng đồng quốc tế không đứng ngoài cuộc

Vụ việc không đơn giản chỉ dừng lại ở vấn đề an ninh đơn thuần. Người Hồi giáo cho rằng I-xra-en đang tìm cách mở rộng quyền kiểm soát tại khu vực này dưới vỏ bọc an ninh, điều mà I-xra-en bác bỏ.

Cuộc xung đột giữa I-xra-en và Pa-le-xtin tại khu vực đền thờ Al-Aqsa đã buộc Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc phải triệu tập cuộc họp trong ngày 24-7 để tìm các giải pháp ổn định tình hình. Trong khi đó, Reuters dẫn lời Giáo hoàng Phran-xít (Francis) cảnh báo về bạo lực tại Giê-ru-xa-lem, kêu gọi đàm phán và kiềm chế để gìn giữ hòa bình. Tổng thống Pa-le-xtin Ma-mút Áp-bát (Mahmoud Abbas) tuyên bố sẽ ngừng mọi liên lạc với giới chức I-xra-en, cho đến khi Chính phủ I-xra-en dỡ bỏ các biện pháp an ninh này.

Đại diện ngoại giao nhiều nước cũng bày tỏ thái độ. Mỹ đã cử ông Giây-xơn Grin-blát (Jason Greenblatt), đại diện đặc biệt phụ trách đàm phán quốc tế của Tổng thống Đô-nan Trăm (Donald Trump), tới I-xra-en với hy vọng có thể giúp hạ nhiệt căng thẳng. Theo một quan chức cấp cao Mỹ giấu tên, Chính phủ của Tổng thống Đô-nan Trăm lên án mạnh mẽ các hành động bạo lực gần đây tại Giê-ru-xa-lem, đồng thời đang theo dõi chặt chẽ các diễn biến trong khu vực. Ngày 23-7, Ngoại trưởng Ai Cập Sa-mê Súc-kri (Sameh Shoukry) và người đồng cấp Thổ Nhĩ Kỳ Mê-vlút Ca-vu-xô-glu (Mevlut Cavusoglu) cũng đã có cuộc điện đàm về các động thái gần đây của I-xra-en tại đền thờ Hồi giáo Al-Aqsa. Liên đoàn A-rập (AL) cho biết, phiên họp khẩn của ngoại trưởng các nước A-rập về tình hình tại khu vực đền thờ Al-Aqsa đã được dời sang ngày 27-7./.

HOA HUYỀN