Lao động Dệt may ở Việt Nam: Có còn lợi thế 'mức lương'?

Trong khi Việt Nam vẫn đang được nhiều ‘ông lớn’ trong ngành thời trang chọn lựa để gia công sản phẩm với kim ngạch xuất khẩu ngành ngành dệt may tại Việt Nam lên đến 27 tỷ USD trong năm 2015, các quốc gia trong khu vực cũng đang chú trọng hơn trong việc đầu tư thu hút các doanh nghiệp hàng đầu. Vậy với những sự chuyển biến đó, liệu Việt Nam có thể giữ được tính cạnh tranh để giữ lợi thế trong ‘cuộc chiến’ này?

Lương có còn là ‘lợi thế’ cạnh tranh?

Việt Nam được biết đến như là một quốc gia thu hút đầu tư nước ngoài lớn nhờ mức sống chung cũng như thu nhập chi trả cho người lao động còn ở mức thấp. Tuy nhiên, ‘lợi thế’ này chưa bao giờ được các nhà kinh tế đánh giá bền vững khi thu nhập bình quân của người Việt Nam có tốc độ tăng trưởng tương đối nhanh. Điều đáng mừng là mức lương ngành dệt may hiện tại đang dần được cải thiện, thậm chí đã vượt qua ngưỡng trung bình theo Báo cáo lương được JobStreet.com Việt Nam, Mạng việc làm số 1 Đông Nam Á công bố vào giữa năm 2016.

Dựa trên Báo Cáo lương năm 2016 của JobStreet.com Việt Nam, mức lương trung bình ngành dệt may của nước ta đang cao hơn mặt bằng chung. Cụ thể, một lao động ngành dệt may trung bình kiếm được từ 402-604 USD/tháng (từ 8,4 triệu đồng đến 12,6 triệu đồng). Con số này chỉ bằng gần ½ so với Malaysia (725-1019 USD/tháng) và bằng ¼ so với mức lương trung bình ngành dệt may tại Singapore. Tuy nhiên, khi so sánh với Philippines sự chênh lệch là tương đối nhỏ khi mức lương trung bình ngành dệt may tại Philippines chỉ hơn 1,1 lần Việt Nam. Mức lương trung bình tại Việt Nam thậm chí còn cao hơn cả Indonesia gần 1,2 lần (343-510 USD/tháng). Cũng theo báo cáo lương của JobStreet.com Việt Nam, mức lương trung bình ngành dệt may năm 2016 đã tăng 12% so với năm 2015.

Mức lương ngành dệt may (phải) tại Việt Nam cao hơn mức lương trung bình (trái), ngược lại với những quốc gia khác trong khu vực. Nguồn Báo Cáo lương JobStreet.com Việt Nam năm 2016.

Một điểm đáng mừng khác về mức lương của ngành dệt may khi Việt Nam vừa được Tổ chức lao động quốc tế (ILO) công bố là quốc gia có tỷ lệ vi phạm quy định về lương tối thiểu thấp nhất trong 7 quốc gia xuất khẩu may mặc tại châu Á.

Trong đó, theo báo cáo mới nhất của ILO, cứ 100 lao động trong ngành dệt may thì tại Việt Nam chỉ có 6,6 người bị trả dưới mức lương tối thiểu. Trong đó, Philippines là nước đứng đầu với tỉ lệ người lao động nhận lương thấp hơn mức tối thiểu (53,3%).

Tỷ lệ vi phạm ở mức độ nghiêm trọng (dưới 80% mức lương tối thiểu) ở Philippines cũng rất cao, lên đến 38,8%. Cambodia và Indonesia cũng nằm trong danh sách những quốc gia có tỷ lệ người sử dụng lao động vi phạm việc trả lương dưới mức tối thiểu cao, khi khoảng ¼ người lao động nhận dưới mức này.

Việc mức lương ngành dệt may ngày một tăng trong thời gian qua cho thấy các doanh nghiệp đang bắt đầu quan tâm hơn đến việc sử dụng thu nhập như một yếu tố thu hút và giữ chân người lao động. Tuy nhiên, điều này cũng tạo ra không ít thách thức cho người lao động trong việc khẳng định và chứng tỏ bản thân trong thời điểm trình độ cần được cải thiện mỗi ngày.

Công ty dệt may cũng… lên mạng tìm nhân tài

Theo số liệu về mẩu tin tuyển dụng của JobStreet.com Việt Nam ngành dệt may có nhu cầu lao động tăng khá nhanh trong một vài năm trở lại đây khi số lượng các vị trí tuyển dụng trong 6 tháng đầu năm 2016 thuộc ngành dệt may gấp gần 4 lần so với cùng kỳ năm 2015.

Con số này cho thấy các đơn vị hoạt động trong lĩnh vực dệt may đang chuyển dịch khá mạnh mẽ sang sử dụng mạng việc làm trực tuyến để tìm kiếm nhân tài. Cụ thể, theo một khảo sát trong quý 1/2016, có đến 91% nhà tuyển dụng cho biết họ đang và sẽ sử dụng mạng việc làm trực tuyến cho kênh tuyển dụng chiến lược. Do đó, việc “digital hóa” cá nhân bằng một hồ sơ ứng tuyển trực tuyến sẽ giúp các ứng viên trong ngành dệt may theo kịp xu thế chung và tiếp cận với số lượng nhiều hơn nhà tuyển dụng.

Với đặc thù của ngành, nhiều người lao động hiện tại vẫn quen với việc sử dụng các mẫu sơ yếu lý lịch in sẵn để ứng tuyển cho nhà tuyển dụng. Tuy nhiên, điều này gây cản trở cho việc quản lý hồ sơ, đặc biệt là đối với những công ty có nhu cầu tuyển dụng lớn. Do đó, xu hướng sử dụng các trang mạng việc làm trực tuyến của nhà tuyển dụng chắc chắn sẽ ngày càng tăng trong tương lai.

Dù số lượng hồ sơ ứng tuyển trên trang mạng việc làm JobStreet.com Việt Nam trong 6 tháng đầu năm 2016 cũng tăng so với cùng kỳ nhưng con số này vẫn còn chênh lệch đáng kể so với nhu cầu của nhà tuyển dụng. Cụ thể, số lượng hồ sơ ứng tuyển chỉ tăng 2 lần so với 6 tháng đầu năm 2015. Điều này minh chứng rằng người lao động trong ngành cần phải tìm hiểu và vận dụng lợi ích công nghệ để mở rộng cơ hội tìm được việc làm tốt hơn trên các kênh tìm việc hiện đại, bên cạnh những kênh truyền thống.

Thu Hương