Lương hưu thấp hơn chuẩn nghèo

Đây là khoản tiền bằng mức lương cơ sở hiện nay. Vẫn ở quận này, có tới 10 người hằng tháng chỉ nhận lương hưu thấp hơn chuẩn nghèo của TPHCM áp dụng cho giai đoạn năm 2014 - 2015 (16 triệu đồng/người/năm, tương đương 1,33 triệu đồng/người/tháng). Đây không phải là những trường hợp hiếm hoi. Một lãnh đạo của cơ quan BHXH TPHCM - nơi chịu trách nhiệm chi trả lương hưu - cho biết, toàn TP có vài nghìn người hiện có lương hưu dưới chuẩn nghèo.

V­­ấn đề lương hưu thấp đang là nỗi băn khoăn, bức xúc của nhiều người. Theo Phó Chủ tịch Tổng LĐLĐVN Mai Đức Chính, quy định mức lương làm cơ sở đóng BHXH ghi trên HĐLĐ (theo Luật BHXH 2006) là một kẽ hở lớn. Dựa vào quy định này, đa số DN chỉ ghi trên HĐLĐ bằng hoặc cao hơn mức lương tối thiểu vùng một chút, để làm cơ sở đóng BHXH, trong khi DN thực chất trả cho NLĐ cao hơn.

Báo cáo của BHXH cho biết, mức lương tham gia BHXH bình quân của các DN cho NLĐ là 2,8 triệu đồng, trong khi thực tế DN trả lương cho NLĐ bình quân 3,8 triệu đồng/tháng. Với mức chênh lệch này, mỗi năm ngành BHXH thất thu khoảng 24.000 tỉ đồng. Và với mức đóng thấp như trên, sau 20-30 năm khi NLĐ nghỉ hưu, lương hưu chỉ đạt dưới 75% lương tối thiểu vùng và có thể dẫn đến lương hưu dưới chuẩn nghèo. Đó là chưa kể, hàng chục nghìn DN đang trốn đóng chỉ riêng BHXH đến nay đã lên tới gần 8.000 tỉ đồng (tính đến 31.8.2014), ảnh hưởng trực tiếp đến việc hưởng lương hưu của hàng trăm nghìn NLĐ, vì nguyên tắc của BHXH là có đóng, có hưởng. Và nguy hiểm hơn, chưa ai dám chắc chắn con số này sẽ dừng ở đây.

Nhiều biện pháp để nâng cao lương hưu cho NLĐ đã được thực hiện. Chẳng hạn, trong giai đoạn từ 2007 - 2013, Chính phủ đã 6 lần điều chỉnh lương hưu với mức tăng 134% so với tháng 12.2006 cho hơn 1,8 triệu lượt người về hưu, đạt bình quân 3,41 triệu đồng/người/tháng. Nhưng vẫn còn hàng nghìn người đang nhận lương hưu dưới chuẩn nghèo.

Tuy nhiên giải pháp cơ bản nhất vẫn là phải thu BHXH đủ theo thu nhập thực tế của NLĐ dựa trên các khoản DN trả cho NLĐ hằng tháng gồm mức lương theo công việc hoặc chức danh, phụ cấp lương và các khoản bổ sung khác như quy định tại Điều 90 Bộ luật LĐ 2012. ­­Đơn giản hơn, chỉ cần quy định DN đóng BHXH cho NLĐ theo bảng lương mà DN nộp cho cơ quan thuế, vì thực tế hiện nay, có nhiều DN song song tồn tại hai bảng lương, một để đóng BHXH và một là để nộp cho cơ quan thuế. Chỉ cần như thế, DN đã không bớt xén được một khoản tiền đóng BHXH cho NLĐ.