Ly hôn giùm mẹ được không?

Khi biết mẹ tôi bị bệnh, cha tôi ngang nhiên đem người phụ nữ đó về nhà chung sống như vợ chồng và còn đánh đập, đối xử với mẹ tôi rất tệ bạc. Chúng tôi là con, rất muốn mẹ ly hôn với cha để chúng tôi rước mẹ về nuôi dưỡng, vậy thủ tục phải tiến hành thế nào? (T. - Mộc Hóa, Long An) - Điều 85 Luật Hôn nhân và gia đình quy định: “Vợ, chồng hoặc cả hai người có quyền yêu cầu tòa án giải quyết việc ly hôn”. Quy định này được hiểu là chỉ có người trong cuộc là vợ chồng của nhau mới có quyền làm đơn yêu cầu ly hôn. Trường hợp trên nếu cha bạn là người làm đơn xin ly hôn thì tòa án sẽ giải quyết theo thủ tục chung. Ngược lại, nếu mẹ bạn xin ly hôn thì đang bị “vướng” bởi vì nguyên đơn là người vợ đang bị bệnh tâm thần, không có năng lực hành vi dân sự. Mà người mất năng lực hành vi dân sự thì không có năng lực hành vi tố tụng dân sự, nên mẹ bạn không thể đứng đơn khởi kiện xin ly hôn, trong khi người giám hộ của người mất năng lực hành vi dân sự, theo quy định của pháp luật lại không có quyền làm đơn xin ly hôn thay cho người được giám hộ. Theo quy định tại Điều 62 Bộ luật Dân sự, trong trường hợp vợ mất năng lực hành vi dân sự thì chồng là người giám hộ đương nhiên. Tuy nhiên, nếu cha bạn là người không đủ điều kiện giám hộ (như có hành vi đánh đập, ngược đãi... mẹ bạn) hoặc vi phạm nghiêm trọng nghĩa vụ giám hộ, thì giám hộ đương nhiên sẽ được chuyển cho người con cả; nếu người con cả không có đủ điều kiện làm người giám hộ thì người con tiếp theo là người giám hộ. Căn cứ các quy định trên đây, bạn (hoặc các anh, chị, em) của bạn có quyền thực hiện việc giám hộ: chăm sóc, nuôi dưỡng, trị bệnh, quản lý tài sản... cho mẹ bạn theo đúng quy định của pháp luật. Luật sư Huỳnh Minh Vũ