Minh bạch trong quản lý tuân thủ doanh nghiệp

Quản lý tuân thủ để DN nâng cao nhận thức, dần từng bước tự nguyện, tự giác tuân thủ pháp luật. Trong ảnh: Hoạt động nghiệp vụ tại Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Cái Lân, Cục Hải quan Quảng Ninh. Ảnh: Q.H.

Năm 2016, cơ quan Hải quan điều phối việc kiểm soát đối với 18 rủi ro trọng yếu, qua đó phát hiện gần 6.000 vụ việc vi phạm lớn. Đồng thời triển khai chuyên đề kiểm soát rủi ro đối với các lĩnh vực hủy, sửa tờ khai, hàng giả, hàng chuyển cửa khẩu, hàng tạm nhập tái xuất, hàng gửi kho ngoại quan, hàng bách hóa; máy móc đã qua sử dụng, sắt thép..., xác định 645 DN trọng điểm, kiểm tra hàng nghìn lô hàng, phát hiện vi phạm có trị giá hàng tỷ đồng. Bên cạnh đó, việc xây dựng, triển khai danh mục hàng hóa rủi ro trong quản lý nhà nước về hải quan, chuyển hóa thành tiêu chí phân luồng; thu thập, quản lý thông tin hồ sơ DN, đánh giá tuân thủ và xếp hạng DN bảo đảm cho việc đánh giá rủi ro.

Thời gian qua, cơ quan Hải quan thực hiện đánh giá phân loại 3 nhóm DN để phục vụ áp dụng chính sách quản lý hải quan, gồm: DN ưu tiên, DN tuân thủ, DN không tuân thủ. Kết quả đánh giá DN tuân thủ có ý nghĩa quyết định đối với việc cơ quan Hải quan tập trung áp dụng biện pháp kiểm tra, giám sát hải quan đối với hàng hóa, phương tiện vận tải của DN. Cơ quan Hải quan sẽ thực hiện kiểm tra với mức độ kiểm tra cao đối với hàng hóa, phương tiện vận tải của DN không tuân thủ. Ngược lại, DN tuân thủ được áp dụng tỷ lệ kiểm tra rất thấp, đảm bảo thông quan nhanh chóng, thuận lợi. Đồng thời, cơ quan Hải quan cũng thường xuyên theo dõi, phân tích, đánh giá rủi ro về tình hình hoạt động và chấp hành pháp luật của DN, tổng hợp, kiến nghị điều chỉnh các chế độ, chính sách, quy trình thủ tục, chế độ ưu tiên cũng như cơ chế đánh giá tuân thủ, phân loại rủi ro đối với DN hoạt động XNK.

Từ 1/1 đến 31/10/2016, toàn ngành Hải quan đã có hơn 13.000 lượt cập nhật thông tin với 11.000 hồ sơ DN; kiểm tra đánh giá tuân thủ và xếp hạng rủi ro đối với gần 89.000 DN, tăng 2,29% so với cùng kỳ năm 2015. Cụ thể, cơ quan Hải quan áp dụng các biện pháp tạo thuận lợi cho nhóm DN tuân thủ, đồng thời áp dụng các chế độ quản lý chặt chẽ, nghiêm ngặt đối với DN không tuân thủ, nhằm chủ động phòng ngừa ngăn chặn, tiến tới giảm hẳn các hành vi vi phạm pháp luật của nhóm DN, từ đó tạo động lực để DN thấy được cơ chế quản lý công bằng, minh bạch, rạch ròi của cơ quan quản lý. Doanh nghiệp sẽ nâng cao nhận thức và dần từng bước tự nguyện, tự giác tuân thủ pháp luật, tạo ra sự chuyển dịch dần cơ cấu DN, trước mắt đảm bảo số DN tuân thủ không bị tụt hạng hoặc được chuyển sang các mức độ tuân thủ pháp luật cao hơn là DN ưu tiên, đồng thời giảm số lượng DN không tuân thủ để nâng hạng chuyển sang khối DN được đánh giá tuân thủ.

Theo đánh giá của Cục Quản lý rủi ro (Tổng cục Hải quan), công tác QLRR đã đảm bảo xử lý, phân luồng thông suốt, đáp ứng yêu cầu tự động hóa, điện tử hóa thủ tục hải quan; tiêu chí được xây dựng tuân thủ các quy định của pháp luật và yêu cầu quản lý nhà nước về hải quan. Kết quả này cho thấy hoạt động của đơn vị QLRR các cấp được phân nhiệm rõ ràng, xuyên suốt, đáp ứng yêu cầu quản lý. Trong thời gian tới, Tổng cục Hải quan tiếp tục xây dựng, triển khai và điều phối thực hiện có chất lượng, hiệu quả Kế hoạch Kiểm soát rủi ro 2017; qua đó đẩy mạnh thực hiện, áp dụng các biện pháp kỹ thuật nghiệp vụ quản lý rủi ro, trong đó tập trung vào thực hiện các chuyên đề kiểm soát rủi ro đối với hàng hóa XNK. Đồng thời, tăng cường chất lượng, hiệu quả công tác thu thập, xử lý thông tin; triển khai chuyên đề nâng cao chất lượng, hiệu quả phân luồng quyết định kiểm tra hải quan trong thực hiện thủ tục hải quan đối với hàng hóa XNK. Cơ quan Hải quan thực hiện Đề án chương trình khuyến khích DN tự nguyện tuân thủ; tăng cường công tác kiểm tra, giám sát nội bộ trong lĩnh vực quản lý rủi ro, tập trung vào công tác giám sát qua hệ thống kết hợp với kiểm tra đột xuất; nghiên cứu, nâng cấp các hệ thống thông tin phục vụ quản lý rủi ro.

Quang Hùng