Mời chuyên gia giúp lập hồ sơ công viên địa chất Lý Sơn

Ngày 18/8, Bí thư Tỉnh ủy Quảng Ngãi Lê Viết Chữ, cho biết địa phương quyết định ký kết hợp tác Viện Khoa học Địa chất Việt Nam, mời nhà khoa học giúp lập hồ sơ để sớm trình UNESSCO công nhận công viên địa chất toàn cầu Lý Sơn-Bình Châu và vùng phụ cận.

Di sản địa chất độc đáo ở thắng cảnh Gành Yến, xã Bình Hải, huyện Bình Sơn (Quảng Ngãi). Ảnh: Minh Hoàng.

Ông Chữ yêu cầu cơ quan chức năng, nhà khoa học lập đề án công viên địa chất toàn cầu Lý Sơn-Bình Châu và vùng phụ cận cần xác định cộng đồng dân cư làm chủ thể phát triển và hưởng thụ các lợi ích do di sản địa chất mang lại.

Theo đề án, công viên địa chất toàn cầu Lý Sơn bao gồm vùng trung tâm là huyện đảo Lý Sơn và mở rộng ra 40 km bao gồm xã Bình Châu, Bình Phú, Bình Hải và một số vùng phụ cận khác. Khu vực Lý Sơn – Bình Châu và vùng phụ cận có nhiều tiềm năng về di sản địa chất, địa mạo, cảnh quan thiên nhiên, môi trường sinh thái, đa dạng sinh học.

Sau thời gian dài khảo sát, nghiên cứu, các chuyên gia nhận định, khu vực Lý Sơn – Bình Châu và vùng phụ cận có khả năng đáp ứng đầy đủ các tiêu chí của công viên địa chất toàn cầu, phù hợp với xu thế chung của thời đại và định hướng phát triển kinh tế của Quảng Ngãi.

Giáo sư Nakada (Nhật Bản) – Phó chủ tịch Mạng lưới công viên địa chất toàn cầu, chia sẻ các tiêu chí về di sản địa chất ở huyện đảo Lý Sơn và Bình Châu đã hội đủ điều kiện đa dạng về loại hình, đặc biệt hiếm có. Riêng các tiêu chí như đa dạng sinh học, di tích lịch sử văn hóa, môi trường, cộng đồng cư dân sinh sống xung quanh, các chuyên gia cần tiếp tục giúp địa phương bổ sung, hoàn thiện hồ sơ để sớm trình UNESSCO công nhận vùng đảo Lý Sơn – Bình Châu là công viên địa chất toàn cầu.

Ngư dân chèo ghe thúng tham quan các bãi đá trầm tích núi lửa và lặn ngắm san hô ven đảo Lý Sơn. Ảnh: Minh Hoàng.

Thời gian thực hiện đề án  từ năm 2017 đến 2024, dự kiến tổng kinh phí hơn 48 tỷ đồng.  Riêng dự án bảo tồn và phát huy giá trị di sản tại đảo Bé (Lý Sơn) sẽ được đầu tư theo hình thức xã hội hóa và kết hợp dịch vụ công với tổng kinh phí gần 65 tỷ đồng.

Trước đó, chiều 17/8, Thường trực Tỉnh ủy Quảng Ngãi làm việc với cơ quan chức năng về việc lập hồ sơ công viên địa chất toàn cầu Lý Sơn – Bình Châu và vùng lân cận; bảo tồn và phát huy giá trị di sản tại đảo Bé ( Lý Sơn). Các đại biểu  thống nhất việc lập đề án này là cần thiết, phù hợp với định hướng phát triển kinh tế biển, đảo được Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Quảng Ngãi lần thứ XIX đề ra.

Các chuyên gia đề xuất việc lập hồ sơ đáp ứng các tiêu chí của công viên địa chất toàn cầu của UNESSCO phải gắn chặt với bảo tồn khẩn cấp các giá trị di sản địa chất, địa mạo, di sản văn hóa, môi trường cảnh quan, hệ sinh thái khu vực Lý Sơn – Bình Châu và vùng phụ cận; huy động nguồn vốn xã hội hóa khi thực hiện đề án cũng như bảo tồn khẩn cấp đảo Bé Lý Sơn.

Tiến sĩ Nguyễn Hoàng, chuyên gia Viện Khoa học và Công nghệ Quốc gia (Nhật Bản) cho biết hoạt động núi lửa ở đảo Lý Sơn xảy ra khoảng 10-11 triệu năm và gần nhất vài nghìn đến 1 triệu năm (trùng khớp thời gian với hoạt động núi lửa tại khu vực ven biển xã Bình Châu và Ba Làng An).

Huyện đảo Lý Sơn có địa hình núi lửa chiếm 70% diện tích. Nhiều di tích được tạo ra từ hoạt động phun trào dung nham của núi lửa như miệng núi lửa kép trên đỉnh núi Thới Lới, Giếng Tiền, Hang Câu, chùa Hang, chùa Đục, cổng tò vò trên bờ và dưới biển…"Đây có thể xem là viện bảo tàng tự nhiên về hoạt động núi lửa hiếm hoi thế giới, xứng đáng được công nhận là công viên địa chất toàn cầu", ông Hoàng khẳng định.

Minh Hoàng