Mối quan hệ Việt Nam - Cuba là mẫu mực và trở thành một biểu tượng của thời đại*

Chủ tịch Quốc hội chính quyền nhân dân và Hội đồng Nhà nước Cuba Ếtx-tê-ban La-xô Ết-nan-đết phát biểu tại lễ kỷ niệm - Ảnh: Đ.V

Kính thưa đồng chí Trương Thị Mai, Ủy viên Bộ Chính trị, Thường trực Ban Bí thư, Trưởng Ban Tổ chức Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam

- Kính thưa đồng chí Trần Thanh Mẫn, Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Việt Nam

- Thưa đồng chí Lê Quang Tùng, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy Quảng Trị

- Thưa lãnh đạo tỉnh Quảng Bình và Quảng Trị

- Thưa các cựu chiến binh, các bạn Hội hữu nghị với Cuba và các đồng chí lãnh đạo Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh

Thưa các đồng chí!

Với rất xúc động thay mặt Bí thư thứ nhất Đảng Cộng sản Cuba và Chủ tịch nước Cộng hòa Cuba, Miguel Díaz-Canel Bermúdez, cũng như Chính phủ, Quốc hội và nhân dân Cuba tham dự kỷ niệm 50 năm chuyến thăm đầu tiên của Tổng tư lệnh Fidel Castro Ruz tới Việt Nam, lễ kỷ niệm này cũng được tổ chức trọng thể ở đất nước chúng tôi.

Cho phép tôi gửi lời cảm ơn sâu sắc nhất tới Đảng, Chính phủ và nhân dân Việt Nam vì đã tổ chức thành công những ngày đáng nhớ này cũng như luôn luôn đoàn kết với đất nước tôi trong những thời điểm khó khăn nhất.

Chúng tôi vô cùng xúc động khi được thăm những nơi mà Fidel đã từng đến cùng với đồng chí Phạm Văn Đồng, trong khung cảnh biết bao trận chiến này, bất chấp những nỗ lực của các lãnh đạo Việt Nam thuyết phục Fidel vì những rủi ro mà ông có thể gặp phải.

Fidel vui mừng được ôm các chiến sĩ anh hùng đã chiến đấu bằng máu và lửa, những người luôn chắc chắn sẽ giành chiến thắng và tại đây, ông nhắc lại với họ sự ủng hộ kiên định nhất, sự ngưỡng mộ và tình cảm của nhân dân Cuba.

Khi nói đến mối quan hệ anh em mẫu mực giữa Cuba và Việt Nam, một hình ảnh khiến cho điều đó trở thành bất tử: Fidel vui mừng phất cao lá cờ của Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam tại Cao điểm 241, cách địch chỉ vài km.

Và câu nói bất hủ: “Vì Việt Nam chúng tôi sẵn sàng hiến dâng cả máu của mình”. Biểu tượng đích thực của mối quan hệ chặt chẽ đoàn kết chúng ta.

Fidel là người đứng đầu Chính phủ đầu tiên và duy nhất đến vùng mới giải phóng, khi vùng đất còn đang cháy bỏng vì sức nóng của các trận chiến, có những phần tử thân cận địch và quân Mỹ vẫn đang ném bom miền Bắc.

Tin tức về sự hiện diện của Fidel lan truyền khắp thế giới và ngay cả các phương tiện truyền thông đối nghịch và thù địch cũng buộc phải đưa tin, góp phần phổ biến hơn nữa bước tiến không thể ngăn cản của các lực lượng vũ trang giải phóng và tăng cường tình đoàn kết quốc tế vốn đã vững chắc và ngày càng lớn mạnh.

Cái giá phải trả cho chiến thắng đó là rất lớn. Hàng triệu người Việt Nam đã hy sinh, hàng trăm ngàn người mất khả năng lao động và đất đai, như ý muốn của kẻ xâm lược đã bị tàn phá bởi sự diệt chủng dưới mọi hình thức, bị tàn phá bởi bom mìn và nỗi kinh hoàng của chiến tranh, bom napalm, chất độc da cam, v.v.

Tuy nhiên, Việt Nam đã trở thành người khổng lồ, tin chắc vào điều mà Chủ tịch Hồ Chí Minh kính yêu bày tỏ: Không có gì quý hơn độc lập, tự do!

Cả một dân tộc đoàn kết vững chắc từ Bắc tới Nam, do Đảng Cộng sản vinh quang lãnh đạo, đã đánh bại các cường quốc mạnh nhất phương Tây lúc bấy giờ.

Chính phủ Hoa Kỳ đã phải gánh chịu một thất bại đáng xấu hổ và tan nát, sự đầu hàng vô điều kiện của họ đã chứng tỏ rằng không chỉ có thể chiến đấu với kẻ thù mà còn có thể đánh bại chúng. Thông điệp vĩ đại cho nhân loại.

Kể từ lần đầu tiên Fidel đến vùng đất anh hùng này, người dân Cuba chúng tôi luôn giữ những kỷ niệm khó quên: sự đón tiếp tại sân bay của Lê Duẩn, lúc đó là Tổng Bí thư Đảng Lao động Việt Nam; Trường Chinh, Chủ tịch Quốc hội; Phạm Văn Đồng, Thủ tướng và Đại tướng huyền thoại Võ Nguyên Giáp, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng;

Sự chào đón nồng nhiệt của người dân Hà Nội khi ông đi ngang qua trên một chiếc ô tô mui trần lần đầu tiên được thực hiện ở Thủ đô; chuyến thăm nhà sàn Bác Hồ, tới Bảo tàng Chiến tranh, nơi chính Đại tướng Giáp giảng giải về trận Điện Biên phủ; đi qua tỉnh Quảng BÌnh, trao đổi với các chiến sĩ ở Quảng Trị, Fidel giúp đỡ 3 em nhỏ bị thương do bom mìn, v.v

Fidel ngay lập tức thực hiện những hành động mới để hỗ trợ nhân dân Việt Nam khôi phục đất nước.

Các sáng kiến, dự án kinh tế - xã hội được triển khai, trong đó có Khách sạn Thắng Lợi tại Hà Nội; Bệnh viện Hữu nghị Việt Nam-Cuba của Đồng Hới; đường Xuân Mai-Sơn Tây, đồng thời gửi gia súc, gia cầm để nhân giống ở Việt Nam.

Thiết bị và chuyên gia cũng đến Việt Nam theo quyết định của Cuba để hỗ trợ xây dựng lại một đoạn đường Hồ Chí Minh, con đường mà chiến sĩ và vật tư từ Bắc vào Nam tránh bom đạn của đế quốc cho đến chiến thắng ngày 30/4/1975, v.v.

Tôi nhớ Báo Granma, cơ quan ngôn luận của Đảng chúng tôi, hôm đó đã tuyên bố rằng cả nước Cuba cùng ăn mừng với các đồng chí:

“Vào giờ đại thắng, khi lá cờ Mặt trận Dân tộc giải phóng tung bay trên nóc dinh Sài Gòn; Vào những giây phút những chiếc xe tăng yêu nước tiến vào thành phố mà người miền Nam mơ ước gọi là thành phố Hồ Chí Minh, chúng ta nhìn lại sự khởi đầu “viển vông” của những ngọn giáo tre, những chiếc bẫy nhọn trên đường rừng, huấn luyện côn trùng để phá vỡ đội hình của quân địch và tạo điều kiện cho chúng săn mồi, đến thời điểm trực thăng và máy bay bị bắn hạ trên khắp Việt Nam bằng súng trường. Điều có vẻ khó tin đã bắt đầu con đường thất bại của chủ nghĩa đế quốc Mỹ và những con rối của họ.”

Trong một phần khác của văn bản này, theo những gì tôi được biết, do chính Tổng tư lệnh viết, ông viết:

"Cảm ơn Việt Nam, ngàn lần cảm ơn! Cảm ơn những người đàn ông mà chúng tôi thấy trong rừng đang khom lưng bước đi vì sức nặng của bao tải đạn trên lưng; cảm ơn những người phụ nữ khuỵu chân vì sức nặng của bao gạo trên vai; cảm ơn hàng nghìn cụ già chúng tôi thấy đang đi nhặt hạt trong rừng cho bộ đội ăn, cảm ơn các em nhỏ hái măng làm đồ ăn tập thể trong ngôi trường không tường không ghế, cảm ơn các anh hùng du kích, dân quân, lính chính quy tại Trận chiến Ấp Bắc - một trong những thắng lợi đầu tiên của Lực lượng vũ trang nhân dân giải phóng - họ đã giáp mặt với xe tăng Mỹ và lật đổ chúng. Nhiều người cảm tử đã trèo lên chúng để đặt chất nổ vào chính cửa xe bọc thép; cảm ơn hậu phương quang vinh của miền Bắc”.

Thưa các anh em Việt Nam:

Ở đây Fidel đã nói:

“...một dân tộc anh hùng, một dân tộc đấu tranh cho độc lập tự do của mình, một dân tộc dũng cảm và có phẩm cách là bất khả chiến bại.

Chủ nghĩa đế quốc không phải là bất khả chiến bại. “Nhân dân Việt Nam bất khả chiến bại!”

Với chiến thắng và thống nhất đất nước, thế giới trở nên tự do hơn, bởi vì người dân đã nhìn thấy tấm gương điển hình đó ở Việt Nam.

Đây là cách Fidel diễn đạt và tôi trích dẫn: “Người Việt Nam không chỉ chiến đấu cho chính mình: họ chiến đấu cho tất cả các dân tộc trên thế giới, họ chiến đấu vì sự nghiệp giải phóng nhân loại, họ chiến đấu vì sự nghiệp của chủ nghĩa xã hội và chủ nghĩa cộng sản.”

Ngay từ những năm đầu của cuộc chiến, Cách mạng Cuba đã thể hiện sự ủng hộ vô điều kiện đối với Việt Nam.

Cuba là nước Mỹ Latinh đầu tiên thiết lập quan hệ ngoại giao; nước đầu tiên trên thế giới thành lập Ủy ban đoàn kết với miền Nam Việt Nam cách đây sáu mươi năm.

Là nước đầu tiên công nhận Cơ quan đại diện thường trực của Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam, trao cho cơ quan này quyền miễn trừ và đặc quyền tương đương với cơ quan đại diện ngoại giao.

Cuba cũng là nước đi tiên phong trong việc thiết lập quan hệ với Chính phủ Cách mạng lâm thời miền Nam Việt Nam và mang tính biểu tượng là mở Đại sứ quán giữa rừng Tây Ninh.

Từ năm 1961, Cuba đã luôn mở các lớp học cho thanh niên Việt Nam để đào tạo về kỹ thuật và chuyên môn.

Bầu không khí anh em được tạo dựng từ thuở mới bắt đầu gắn bó đã quyết định tính chất bất diệt của tình bạn chúng ta.

Trong quan hệ song phương chúng ta, di sản của Fidel và Hồ Chí Minh là rất đặc biệt như Bác Hồ đã nói; Bản sắc đạo đức tương tự cũng bắt nguồn từ hai dân tộc chúng ta cũng có bản sắc đạo đức tương tự, mặc dù Cuba và Việt Nam nằm ở hai bán cầu.

Thưa các đồng chí:

Mối quan hệ của chúng ta là mẫu mực và trở thành một biểu tượng của thời đại, như Fidel đã bày tỏ.

Sự trao đổi thường xuyên và hợp tác truyền thống giữa hai Đảng Cộng sản, Chính phủ và nhân dân hai nước, dựa trên sự tin cậy chính trị, thẳng thắn và ở cấp cao, nhằm tận dụng tốt hơn kinh nghiệm của mỗi bên trên con đường xây dựng xã hội chủ nghĩa đầy khó khăn.

Chúng ta sẽ gìn giữ cho các thế hệ hiện tại và tương lai những truyền thống đoàn kết và tình anh em chúng ta.

Lúc đó Fidel cũng đảm bảo:

“...tương lai của Việt Nam tươi đẹp như ngày hôm nay đã chào đón chúng tôi khi chúng tôi đặt chân đến vùng đất này. Tương lai của Việt Nam tươi sáng như vầng mặt trời chào đón chúng ta sáng nay. Và những gì Hồ Chí Minh nói sẽ được thực hiện: Đánh bại giặc Mỹ, chúng ta sẽ xây dựng một nước Việt Nam tươi đẹp gấp mười”.

Và chính là như vậy, những thành tựu của dân tộc này thật đáng ngưỡng mộ, họ đã đưa đất nước tuyệt vời này vươn lên từ đống đổ nát của chiến tranh, với biết bao hy sinh và nỗ lực, đó là một tấm gương về sự cần cù, kiên cường và ý chí của mọi người có thể làm được.

Thưa các đồng chí:

Tôi kết thúc phát biểu của mình bằng cách bày tỏ lòng biết ơn của chúng tôi, không chỉ đối với tấm gương trước đây và bây giờ, mà còn đối với tình đoàn kết mà các đồng chí đã duy trì trong những thời điểm rất khó khăn này đối với Cuba.

Chúng tôi phải đối mặt với sự phong tỏa cấm vận có tính diệt chủng của Hoa Kỳ, được tăng cường đến mức cực hạn và để làm cho tình hình trở nên khó khăn hơn, họ đã đưa đất nước chúng tôi vào danh sách đơn phương, bất hợp pháp và giả mạo của các nước bị cáo buộc tài trợ cho khủng bố.

Đó là một cuộc chiến kinh tế ám ảnh và thường trực, việc áp dụng một cách có hệ thống các hành vi lật đổ chính trị, gây hấn liên tục, cố gắng kích động một cuộc đảo chính mềm; sử dụng mạng xã hội để gây nhầm lẫn, bôi nhọ, đổ lỗi cho chính phủ về những thiếu thốn, những vấn đề nghiêm trọng mà chúng tôi phải đối mặt.

Chính phủ Hoa Kỳ không ngừng nỗ lực nhằm tiêu diệt Cách mạng Cuba, nhưng tôi có thể đảm bảo với các đồng chí, những người anh em thân mến, rằng:

Như ở Việt Nam, chúng tôi sẽ kháng chiến và giành chiến thắng!

Cảm ơn Việt Nam. Việt Nam muôn năm!

Vinh quang vĩnh cửu cho Fidel và Hồ Chí Minh!

Tình hữu nghị vĩnh cửu giữa Cuba và Việt Nam muôn năm!

Cuba và Việt Nam đoàn kết nhất định thắng!

*Đầu đề do Tòa soạn đặt